Wiceminister finansów Filip Świtała uważa, że nowa matryca uprości zasady stosowania VAT. Podkreśla, że towary zostaną pogrupowane w kategorie podobnych produktów, a stawki VAT zwykle są wyrównywane w dół.
Eksperci WEI oceniają też, że podniesienie cen na nektary i napoje doprowadzi do pogorszenia sytuacji polskich sadowników.
Filip Świtała odpowiada, że w ocenie Ministerstwa Finansów sadownicy na zmianach nie ucierpią. Wyjaśnia, że klienci mogą chętniej sięgać po tańsze soki owocowe, do których wyprodukowania potrzeba więcej owoców.
Obecnie wszystkie soki i napoje owocowe są opodatkowane 5-procentowym VAT-em. Przedstawione przez Ministerstwo Finansów plany nowej matrycy VAT zakładają pozostawienie aktualnej stawki na soki. Wzrosnąć, do 8 procent, ma opodatkowanie nektarów, a VAT na napoje owocowe ma wynosić 23 procent.
Nowa matryca VAT ma wejść w życie od początku 2020 roku.
Jesteśmy zaskoczeni wypowiedzią wiceministra F. Świtały na temat skutków zmian matrycy VAT na nektary i napoje owocowo-warzywne. Obecna propozycja ministerstwa, czyli wprowadzenie stawki 8 proc. na nektary i 23 proc. na napoje owocowe lub warzywne o zawartości min. 20 proc. soków, zdaniem wyliczeń ekspertów branży spowoduje zmniejszenie zapotrzebowania przetwórców o 150 tys. ton owoców. Minister nie podaje źródła danych, z których bierze przekonanie, że zmiana nie wpłynie na sytuację sadowników.
Zmniejszenie zapotrzebowania jest natomiast wynikiem substytucji konsumenckiej. Dane dotyczące konsumpcji europejskiej oraz analiza zachowań konsumenckich oparta na badaniach przeprowadzanych przez uznane ośrodki potwierdzają, że zmniejszone spożycie napojów owocowych przekłada się na większe spożycie napojów bezalkoholowych gazowanych, a nie soków 100 proc., czy wody. Są produkty, które zaspakajają różne potrzeby - soki pijemy dla zdrowia, głównie w okresach jesienno-zimowych, a napoje dla orzeźwienia i smaku w miesiącach letnich. Minister Świtała znowu nie podaje skąd płynie jego przekonanie o zmianie preferencji konsumenckiej na soki. Wypowiedź ta wydaje się życzeniem ministra, ale nie znajduje potwierdzenia w danych.
Nie znajduje też potwierdzenia w danych stwierdzenie, że soki będą tańsze od napojów. Nie ma rynku, kraju, na którym soki byłyby tańsze od napojów. Nie znam takiego przykładu, a znam tę branżę. Odbieramy to jako próbę manipulacji w celu uzasadnienia podwyżki VAT, której nie sposób uzasadnić rynkowo.
Całkowitym niezrozumieniem przyjmujemy też fragment wypowiedzi, w którym minister twierdzi, że propozycja resortu jest uproszczeniem tabeli VAT. SJP definiuje słowo "upraszczać" jako "uczynić coś mniej skomplikowanym". Tymczasem z jednej stawki podatku tworzone są trzy - 5 proc. na soki, 8 proc. na nektary i 23 proc. na napoje owocowe i warzywne. Nektary i napoje owocowe należą do jednej grupy nomenklatury scalonej (2202) i ich podatkowe rozdzielenie zrodzi interpretacyjne trudności i jest wbrew deklaracji Ministerstwa Finansów o uproszczeniu klasyfikacji.
Nie dość, że nie mamy do czynienia z większym skomplikowaniem systemu to minister mija się również z prawdą mówiąc o "ujednolicaniu w dół". Z wiedzy ogólnej wiemy, że 8 i 23 to więcej, niż 5. Minister nazywa, więc "uproszczeniem" podwyżkę podatków, która dodatkowo skomplikuje system - co wprowadzi większe pole do nadużyć i zmniejszy przejrzystość systemu podatkowego.
Julian Pawlak
Prezes Zarządu KUPS
