Zaliczenie w koszty wartości samochodu kupionego początkowo na cele prywatne - wyrok NSA
Podatnik, który kupił samochód na cele prywatne, a po kilku latach samochód ten przekazał do działalności gospodarczej, lecz nie ujął w ewidencji środków trwałych, ceny nabycia tego pojazdu nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
(wyrok NSA z 12 czerwca 2012 r., sygn. akt II FSK 2374/10)
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą zamierzał wykorzystywać samochód osobowy, który został zakupiony w 2006 r. i zarejestrowany na nazwisko żony (wspólność majątkowa). Samochód nie miał być ujęty w ewidencji środków trwałych, lecz w ewidencji wyposażenia, a jego wartość podatnik zamierzał ująć bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów, według ceny nabycia. Organ podatkowy uznał jednak, że zaliczenie ww. wydatku do kosztów podatkowych nie jest możliwe, bo w momencie jego poniesienia nie miał on związku z uzyskaniem przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej ani z zabezpieczeniem czy zachowaniem tego źródła przychodów.
Sąd I instancji uznał natomiast, że wartość samochodu zakupionego na cele osobiste, a następnie przekazanego na wyłączny użytek prowadzonej działalności gospodarczej, będzie stanowiła podstawę do zaliczenia jego wartości bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli przewidywany okres używania tego samochodu na potrzeby działalności gospodarczej będzie krótszy niż rok lub równy temu okresowi. Nie ma przy tym znaczenia, że samochód zostanie przekazany na cele działalności gospodarczej po upływie kilku lat od chwili zakupu. Ważne jest natomiast, że związek z działalnością gospodarczą istniał w momencie przekazania samochodu na cele tej działalności. Sąd nie zgodził się jednak, że do kosztów uzyskania przychodów będzie można zaliczyć wartość samochodu w cenie jego nabycia. Uznał bowiem, że skoro samochód nie jest środkiem trwałym, to nie znajduje zastosowania art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF, zgodnie z którym za wartość początkową środków trwałych uważa się - w razie ich odpłatnego nabycia - cenę nabycia. W związku z tym w przedmiotowej sprawie do kosztów będzie można zaliczyć wartość rynkową samochodu w momencie jego przekazania do działalności gospodarczej, tj. uwzględniającą jego stan i stopień zużycia.
Podatnik złożył skargę kasacyjną do NSA, lecz została ona uznana za niezasadną. NSA argumentował, że za koszty uzyskania przychodów należy uznać wszystkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz definitywnie poniesione wydatki, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (jeżeli nie zostały one wymienione w katalogu kosztów/wydatków zawartym w art. 23 ustawy o PDOF). Istotny jest zatem cel poniesienia wydatku, czyli istnienie związku przyczynowego, który wyraża się we wpływie (bezpośrednim lub pośrednim) ponoszonego kosztu na powstanie lub zwiększenie osiąganego przychodu lub we wpływie na zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Natomiast w przedmiotowej sprawie nie sposób przyjąć, aby małżonkowie, kupując samochód w 2006 r. w ramach wspólności małżeńskiej, do ich majątku osobistego, w jakikolwiek sposób realizowali cel wskazany w art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF. Fakt, że kilka lat po nabyciu tego samochodu podatnik zamierza zacząć wykorzystywać go w prowadzonej działalności gospodarczej, niczego - zdaniem NSA - nie zmienia. Jeżeli miałaby być przeprowadzona analiza, w kontekście kosztów uzyskania przychodów i związku przedmiotowego samochodu z prowadzoną działalnością gospodarczą, to zdaniem sądu, punktem odniesienia powinien być raczej akt przekazania samochodu z osobistego majątku wspólnego małżonków do przedsiębiorstwa podatnika (małżonka), a nie jego nabycie kilka lat wcześniej.
Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 26 z dnia 2012-09-10