Zawód doradcy podatkowego - tajemnica!
Charakter informacji przekazywanych podmiotom świadczącym usługi doradztwa podatkowego przemawia za ścisłą ochroną tajemnicy zawodowej doradców podatkowych. Informacje te dotyczą często nie tylko spraw majątkowych, ale także np. stanu rodzinnego usługobiorcy.
Powierzając doradcy podatkowemu informacje z zakresu życia prywatnego dotyczące w szczególności majątku, źródeł dochodu, stanu oszczędności, stanu rodzinnego, stosunków majątkowych małżeńskich itp., klienci oczekują pełnej ochrony przed ich ujawnieniem zarówno osobom trzecim, jak i organom władzy publicznej.
W okresie do sierpnia 2010 r. doradca podatkowy podlegał ogólnym zasadom zwalniania z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Zgodnie z tym przepisem, zarówno sąd, jak i prokurator uprawnieni byli do zwolnienia doradcy podatkowego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej 1.
Co istotne, ochrona tajemnicy zawodowej w przypadku przedstawicieli innych zawodów zaufania publicznego wykonujących czynności doradztwa podatkowego, tj. adwokatów i radców prawnych, była wówczas znacznie szersza. Osoby obowiązane do zachowania m.in. tajemnicy adwokackiej i radcy prawnego mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a fakty te nie mogą być ustalone na podstawie innego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym w przedmiocie przesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty doręczenia wniosku prokuratora. Jednocześnie na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. A zatem w przypadku wymienionych zawodów zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej możliwe (było) jest jedynie przez sąd2 .
W wyniku nowelizacja ustawy o doradztwie podatkowym, która miała miejsce w 2010 r., obecnie poziom ochrony tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego jest zrównany z poziomem przynależnym dotychczas adwokatowi i radcy prawnemu. Przejawem tego jest w szczególności fakt, iż aktualnie wyłącznie sąd - a nie jak było to przed sierpniem 2010 r. sąd lub prokurator - może zwolnić doradcę podatkowego z obowiązku zachowania ww. tajemnicy, i to jedynie wówczas, gdy będzie to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie będzie mogła być ustalona na podstawie innego dowodu.
Warto zwrócić także uwagę, iż wspomniana powyżej nowelizacja wprowadziła również zasadę, zgodnie z którą obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie (art. 37 ust. 1a ww. ustawy). Oznacza to, że osoba będąca doradcą podatkowym ma obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej bez żadnych ograniczeń czasowych, a zatem także w wypadku zakończenia wykonywania usług na rzecz danego klienta, zaprzestania wykonywania czynności doradztwa podatkowego, skreślenia z listy doradców podatkowych itd.
Powyższe zmiany ocenić należy jak najbardziej pozytywnie, gdyż nie tylko w wydatny sposób zwiększyły "stopień zabezpieczenia" danych pozyskiwanych przez doradcę podatkowego w toku wykonywanych przez niego czynności, ale także przyczyniły się do pogłębienia zaufania klientów do doradców podatkowych.
1 które uregulowane były w art. 180 § 1 Kodeksu postępowania karnego (dalej: K.p.k.).
2 zgodnie z art. 180 § 2 K.p.k.
Janusz Stajniak, konsultant podatkowy ECDDP
