Aktualizacja ryzyka zawodowego w związku z COVID-19

praca

Czwartek, 8 października 2020 (12:00)

Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii wymaga od pracodawcy podjęcia dodatkowych czynności zabezpieczających pracowników przed zakażeniem. Wirus SARS-CoV-2 powinien być traktowany jako nowe zagrożenie w środowisku pracy, które należy przeanalizować i ocenić. Pracodawca powinien uwzględnić to zagrożenie w ocenie ryzyka zawodowego, która w związku z tym może wymagać aktualizacji.

Każde stanowisko z oceną ryzyka

Obowiązkiem pracodawcy jest ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko. Ryzyko zawodowe jest definiowane jako prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty.

Zalicza się do nich w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wynikiem zagrożeń zawodowych występujących w ich środowisku pracy (§ 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).

Reklama

Wiele prac wykonywanych przez pracowników wiąże się z prawdopodobieństwem narażenia na niekorzystne czynniki w środowisku pracy. W związku z tym pracodawca ma obowiązek ocenić, jakie ryzyko związane jest z jej świadczeniem. Z dokonaniem tej oceny wiąże się wymóg udokumentowania ryzyka na danym stanowisku pracy oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko (art. 226 K.p.). Wyniki oceny ryzyka zawodowego należy przekazać pracownikom, np. w formie informacji.

Powinna ona zawierać dane o:

rodzaju i poziomie czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia,
chorobach zawodowych, na które narażony jest pracownik,
metodach ochrony przed zagrożeniami.

Pracodawca w celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego może skorzystać z kilku metod dokonywania tej oceny, tj. z metody:

oceny ryzyka według polskiej normy PN-N-18002 - ocenia się w niej ciężkość następstw danego zagrożenia oraz prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń odpowiednio do trzech poziomów - małego, średniego i dużego; po dokonaniu tej oceny następuje określenie poziomu ryzyka, w skali od małego, przez średnie do dużego,
wstępnej analizy zagrożeń (tzw. metoda PHA),
oceny ryzyka przy pomocy wskaźnika ryzyka,
oceny ryzyka przy pomocy analizy bezpieczeństwa pracy.

Przydatne informacje na temat zastosowania poszczególnych metod można znaleźć na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy (www.pip.gov.pl/bhp/ocena ryzyka zawodowego). Informacje o ryzyku zawodowym na określonych stanowiskach znajdują się również na stronie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (www.ciop.pl).

COVID zwiększa ryzyko

Epidemia koronawirusa skłoniła do ponownej analizy warunków pracy na danym stanowisku lub grupie stanowisk (jeżeli warunki pracy na nich są takie same) pod kątem stopnia zagrożenia zarażeniem koronawirusem na tym stanowisku/stanowiskach. Przeprowadzenie takiej analizy jest konieczne dla wdrożenia w zakładzie pracy odpowiednich środków ochrony oraz mechanizmów przeciwdziałania i minimalizowania ryzyka zarażenia.

Dokonanie aktualizacji ryzyka zawodowego pod tym kątem może być przedmiotem kontroli ze strony Państwowej Inspekcji Pracy (patrz komunikaty na stronie PIP).

Przy ocenie ryzyka zawodowego pod kątem COVID-19 pracodawca powinien uwzględnić takie czynniki jak:

intensywność kontaktów społecznych na danym stanowisku/grupie stanowisk (między pracownikami zakładu oraz między pracownikami a osobami postronnymi, zwłaszcza klientami, kontrahentami, podwykonawcami, pensjonariuszami czy petentami),
fakt wspólnego użytkowania przez pracowników wyposażenia roboczego, maszyn i narzędzi oraz innych przedmiotów używanych w zakładzie pracy,
wspólne korzystanie z pomieszczeń sanitarnych, socjalnych i ciągów komunikacyjnych.

Po dokonaniu przeglądu stanowisk i oszacowaniu ryzyka zawodowego w kontekście COVID-19 pracodawca powinien ocenić, czy na danym stanowisku potrzebne są działania korygujące i (lub) zapobiegawcze.

Przydatnym narzędziem do wdrożenia konkretnych działań zapobiegawczych może być lista pytań kontrolnych dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa pracowników w czasie epidemii COVID-19. Lista taka została opracowana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy i dostępna jest na jego stronie internetowej. Instytucja ta, współdziałając z Państwową Inspekcją Pracy, w swoich opracowaniach wskazuje też środki ograniczające ryzyko związane z narażeniem na SARS-CoV-2, takie jak m.in. zapewnienie dystansu fizycznego, wykorzystanie pracy zdalnej, ograniczenie kontaktów z osobami spoza zakładu pracy czy przestrzeganie zaostrzonych - ze względu na koronawirusa - zasad bhp.