KE skarży Polskę do TSUE. Nadal brakuje prawa chroniącego sygnalistów
Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) skargę przeciw Polsce za niewprowadzenie odpowiednich przepisów o ochronie sygnalistów. Na wdrożenie europejskiej dyrektywy mieliśmy czas do grudnia 2021 roku. W odpowiedzi na pytania Interii Biznes Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS), odpowiedzialne za projekt ustawy, nie wskazało jej głównych założeń i terminu, w którym zostanie uchwalona.
Polska znalazła się w gronie ośmiu państw, przeciw którym Komisja Europejska złożyła skargę do TSUE w sprawie braku wdrożenia założeń unijnej dyrektywy o ochronie sygnalistów. Poza naszym krajem europejski sąd przyjrzy się także opieszałości ustawodawców w Niemczech, Czechach, Estonii, Hiszpanii, Włoszech, Luksemburgu oraz Węgrzech. W ostateczności Trybunał może nakazać rządom wdrożenie przepisów, a jeżeli tak się nie stanie, wymierzyć karę pieniężną.
Dyrektywa Rady UE 2019/193, uchwalona w Brukseli w grudniu 2019 roku, zobowiązuje kraje członkowskie do wdrożenia odpowiednich przepisów, które zagwarantują ochronę sygnalistom, tj. osobom będącym świadkami łamania prawa lub mobbingu w miejscu pracy. Odpowiednie przepisy - mające zapewnić pracownikom także pełną anonimowość oraz wskazujące urząd, który obejmie ich parasolem ochronnym - powinny zostać wprowadzone przez kraje UE do 17 grudnia 2021 roku.
Obecny etap legislacyjny projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (numer z wykazu: UC101) utknął w Komitecie do Spraw Europejskich 10 stycznia 2023 r. A to oznacza, że przed przekazaniem go do głosowania podczas obrad Sejmu, przepisy będą musiały przejść m.in. konsultacje przy trzech komitetach działających przy Radzie Ministrów. Później jeszcze będzie głosowanie w Senacie oraz czekanie na podpis prezydenta.
Resort rodziny, w odpowiedzi na pytania Interii Biznes, nie wskazał dokładnie jakie są główne założenia projektu, które jasno wskażą zmiany w prawie, oraz kiedy można się spodziewać ich uchwalenia. Jednak wydział prasowy MRiPS podkreślił, że "dokonując implementacji dyrektywy należy zapewnić, aby nowo przyjmowany akt nie był sprzeczny z normami już obowiązującymi. Z tego powodu proces implementacji przedmiotowej dyrektywy jest skomplikowany".
"Szeroki zakres koniecznych do wdrożenia rozwiązań powoduje wydłużenie prac mających charakter interdyscyplinarny. Nadrzędnym celem projektu ustawy jest wprowadzenie dobrze zorganizowanego systemu zgłaszania naruszeń prawa, który będzie zapewniać ochronę osób zgłaszających naruszenie prawa przed działaniami odwetowymi, wzmacniać ich zaufanie do wewnętrznych oraz zewnętrznych kanałów zgłoszeń, co przyczyni się do lepszego egzekwowania prawa i tym samym minimalizowania działań mogących wyrządzić szkodę interesowi publicznemu. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej dokłada wszelkich starań, by projekt ustawy w możliwie najszybszym terminie został skierowany do prac parlamentarnych" - odpowiedział wydział prasowy MRiPS.
Zgodnie z treścią europejskiej dyrektywy, wszystkie firmy zatrudniające powyżej 50 pracowników powinny już wprowadzić w swoich strukturach odpowiednie regulaminy w oparciu o przepisy chroniące sygnalistów. Tych ciągle brakuje w polski prawie i trudno prognozować, kiedy mogą się pojawić. Ostatnia zmiana w projekcie ustawy nastąpiła 5 stycznia 2023 roku, jednak nadal nie jest to finalna wersja.
Alan Bartman
