PIP będzie kontrolować zatrudnienie w handlu

Jak zapowiada Państwowa Inspekcja Pracy w "Programie działania PIP na lata 2022-2024", w przyszłym roku prowadzone będą kompleksowe kontrole placówek handlowych, których celem będzie dokonanie oceny przestrzegania przepisów z zakresu prawnej ochrony pracy oraz technicznego bezpieczeństwa.

"W związku z nieprawidłowościami ujawnionymi w latach poprzednich, szczególna uwaga zostanie skierowana m.in. na: prace transportowe, respektowanie obowiązujących norm w zakresie ręcznego przemieszczania ciężarów; magazynowanie; bezpieczeństwo eksploatacji instalacji i urządzeń technicznych; stan oraz wyposażenie obiektów i pomieszczeń pracy, a także zaplecza socjalnego" - czytamy w dokumencie.

W zakresie prawnej ochrony pracy kontrole obejmą przede wszystkim zasadność oraz prawidłowość wykonywania pracy zarobkowej w ramach umów cywilnoprawnych, przestrzeganie przepisów o czasie pracy oraz wypłacie wynagrodzeń i świadczeń ze stosunku pracy.

PIP argumentuje, że kontrole ukierunkowane na ocenę stopnia przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzone od 1999 r. wskazują, iż zarówno nasilenie, jak i charakter nieprawidłowości ulega zmianom w perspektywie długookresowej, pod wpływem czynników społeczno- ekonomicznych. Uznaje zatem, że konieczne jest dalsze monitorowanie stopnia i kierunku zmian, jak również identyfikowanie pojawiających się nowych zjawisk.

Poddane kontroli zostaną placówki wielkopowierzchniowe - o powierzchni sprzedaży co najmniej 300 m kw. - i inne sklepy, o mniejszej powierzchni sprzedaży. Inspekcja uznaje, że w mniejszych placówkach handlowych konieczne jest zintensyfikowanie działań kontrolnych, co wynika ze skali nieprawidłowości tam obserwowanych. Dla osiągnięcia trwałej poprawy respektowania obowiązujących przepisów zaplanowane zostaną kontrole sprawdzające w tych placówkach handlowych, w których stwierdzono najpoważniejsze naruszenia.

Kontynuowane będą, realizowane od 2018 r., kontrole przestrzegania przepisów ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, których celem będzie dokonanie oceny stanu przestrzegania przepisów oraz eliminowanie przypadków powierzania pracownikom i zatrudnionym pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w dni wskazane w ustawie.

Podejmowane działania, co do zasady, będą miały charakter interwencyjny. Typowanie sklepów do kontroli następować będzie w oparciu o rozpoznanie przeprowadzone przez inspektorów pracy, zgłoszone skargi dotyczące łamania zakazów określonych przywołaną ustawą, a także informacje medialne. W pierwszej kolejności kontroli poddawane będą placówki, w których nieprzestrzeganie przepisów w omawianym zakresie ujawniono w poprzednich kontrolach.

Łącznie PIP planuje przeprowadzić w 2022 r. 350 kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp, z czego 50 obejmie placówki wielkopowierzchniowe, 300 - pozostałe. Natomiast kontrole przestrzegania przepisów o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni prowadzone będą bez limitów.

Ogółem, w 2022 roku Państwowa Inspekcja Pracy planuje przeprowadzić 52 tys. kontroli, a różnymi formami działań prewencyjnych objąć przynajmniej 30 tys. podmiotów (pracodawców i przedsiębiorców, pracowników, rolników indywidualnych, uczniów, studentów i innych).

Nadal fundamentalne znaczenie będzie miała jakość realizowanych kontroli. Ich liczba została zaplanowana na podstawie doświadczeń zebranych w latach 2020-2021, związanych z pandemią i wydłużeniem czasu trwania czynności kontrolnych z powodu konieczności przestrzegania przez inspektorów pracy zaostrzonego reżimu sanitarnego w kontrolowanych podmiotach. Planując działania kontrolno-nadzorcze na rok 2022 uwzględniono również nowe zadania wynikające ze zmian prawa, w tym projektowane uregulowanie pracy zdalnej w Kodeksie pracy.