Światowy wyścig płac. Minimalne zarobki w Polsce rosną, ale daleko nam do Zachodu

• Najniższe wynagrodzenie pracownika wykwalifikowanego w Luksemburgu to 2408 euro netto miesięcznie, czyli 10 740 zł
• Wyjątkowo niską płacę minimalną oferuje Ukraina. U naszych wschodnich sąsiadów w tym roku wynosi ona 5394 hrywny netto miesięcznie, co przekłada się na około 650 zł
• W USA stawki wynagrodzenia minimalnego są różne dla poszczególnych stanów. Najniższa ze spotykanych to 7,25 dolara za godzinę, co oznacza, że nie jest wyraźnie wyższa od polskiej

W pierwszej dziesiątce krajów wyróżniających się najwyższymi płacami minimalnymi jest osiem państw europejskich i dwa z Antypodów - Australia i Nowa Zelandia. Jednak w wielu bogatych krajach nie jest znana praktyka odgórnego ustalania dolnej granicy wynagrodzenia. Ta kwestia często jest pozostawiana do decyzji negocjującym stronom - przedsiębiorcom i związkom zawodowym.

Krajem z najbardziej atrakcyjną płacą minimalną jest Luksemburg. Pełnoletni i niewykwalifikowany pracownik dostaje tam co najmniej 2057 euro netto miesięcznie, czyli 9170 zł. Najniższe wynagrodzenie pracownika wykwalifikowanego to 2408 euro netto (10 740 zł). W jego wypadku łączny dochód netto na poziomie miliona złotych stanie się faktem po 7 latach i 10 miesiącach pracy, przy założeniu, że płaca minimalna nie będzie w tym czasie podnoszona, a kurs walutowy nie zmieni się.

Luksemburczykom niewiele ustępują Australijczycy. Najniższa pensja krajowa, dla pracowników w wieku minimum 21 lat i przy tygodniu pracy liczącym 38 godzin, od 1 lipca 2023 roku wynosi 3328 dolarów australijskich netto miesięcznie. Jest to około 8900 zł.

Na trzecim miejscu lokuje się Belgia. W tym kraju najniższe wynagrodzenie pełnoletnich pracowników, przy tygodniu pracy liczącym 38 godzin, w 2023 roku wynosi 1906 euro netto miesięcznie. W przeliczeniu na naszą walutę jest to 8500 zł.

Holendrzy nie chcą być gorsi od sąsiadów. W ich wypadku najniższa płaca krajowa dla pracowników w wieku minimum 21 lat od 1 lipca 2023 roku wynosi 1894 euro netto miesięcznie. Jest to równowartość 8450 zł.

Na Antypodach wynagrodzenia zbliżone do australijskich obowiązują w Nowej Zelandii, gdzie najniższa pensja krajowa dla pracowników w wieku minimum 16 lat, od 1 kwietnia 2023 roku wynosi 3268 dolarów nowozelandzkich netto miesięcznie, co przekłada się na 8000 zł.

Na szóstym miejscu w rankingu lokuje się Monako. W księstwie minimalne wynagrodzenie dla osób pełnoletnich w 2023 roku wynosi 1786 euro netto miesięcznie. W przeliczeniu na naszą walutę jest to 7970 zł.

Następna w kolejności jest Irlandia, gdzie najniższa płaca krajowa dla pracowników w wieku minimum 19 lat, przy tygodniu pracy liczącym 39 godzin, w 2023 roku wynosi 1724 euro netto miesięcznie, czyli 7690 zł.

Irlandczykom nie ustępują Brytyjczycy. W tym wypadku minimalne wynagrodzenie dla pracowników w wieku minimum 23 lata, przy tygodniu pracy liczącym 38 godzin, od 1 kwietnia 2023 roku wynosi 1502 funty netto miesięcznie, czyli także 7690 zł.

Dziewiąte miejsce w zestawieniu krajów o najwyższym minimalnym wynagrodzeniu na świecie zajmują Niemcy. U naszych zachodnich sąsiadów osoby pełnoletnie, przy tygodniu pracy liczącym 38 godzin, w tym roku dostają co najmniej 1450 euro netto miesięcznie. Jest to równowartość 6470 zł.

Czołową dziesiątkę rankingu zamyka Francja. Pracownicy pełnoletni, przy tygodniu pracy liczącym tylko 35 godzin, od 1 maja 2023 roku mogą liczyć na 1383 euro netto miesięcznie. W przeliczeniu na naszą walutę jest to 6170 zł.

Krajem z najniższym wynagrodzeniem minimalnym na świecie jest Bangladesz. Pracownicy mogą liczyć na zaledwie 1500 tak bengalskich miesięcznie, co przekłada się na niecałe 60 złotych. W dodatku, w tym kraju tydzień pracy jest aż 48-godzinny.

Niewiele wyższa płaca minimalna obowiązuje w Gambii, w której pracownikowi można zapłacić zaledwie 50 gambijskich dalasi dziennie, czyli niewiele ponad 3 złote. W sumie miesięczna płaca w tym kraju można zamknąć się kwotą około 70 zł. Typowy tydzień pracy w Gambii liczy 37 godzin.

W Kazachstanie - w 2023 roku minimalna płaca wynosi 55 440 tenge kazachskich netto miesięcznie, czyli około 500 zł.

Drugą najniższą płacę minimalną na Starym Kontynencie oferuje Ukraina. U naszych wschodnich sąsiadów w tym roku wynosi ona 5394 hrywny netto miesięcznie, co przekłada się na około 650 zł.

W Polsce w tej chwili najniższe wynagrodzenie to 3600 zł (2783,86 zł netto). W 2024 roku kwota będzie podnoszona dwa razy - od 1 stycznia do 4242 zł brutto, a od 1 lipca do 4300 zł (3261,53 zł netto). Przy podniesieniu płacy minimalnej w Polsce od połowy tego roku do polowy przyszłego (z 3600 do 4300 zł) zanotujemy jej wzrost o około 150 euro. W Niemczech w tym samym czasie najniższe wynagrodzenie ma wzrosnąć tylko o 67 euro.

W ostatnich latach Polska nie miała wielkich sukcesów na polu zmian płacy minimalnej, mimo że licząc od 2010 roku wzrosła ona o 130 proc. (przy przeliczeniu na euro), podczas gdy w Niemczech o 40 proc. Jednak jeśli brać pod uwagę wartości nominalne, to u naszych zachodnich sąsiadów w latach 2010-23 kwota minimalna wypłacana pracownikowi zwiększyła się o blisko 600 euro, a u nas o nieco ponad 300 euro.

Komisja Europejska szacuje, że poziom wszystkich zarobków w Polsce sięga w tej chwili 66 proc. tego, który występuje w starych państwach UE, przy uwzględnieniu różnic w sile nabywczej wynagrodzeń. Analitycy KE prognozują dalsze skracanie dystansu - w 2024 roku mamy mieć wynik rzędu 68-69 proc.

Na świecie wynagrodzenie minimalne obowiązuje w 148 państwach ze 195 uznawanych przez Organizację Narodów Zjednoczonych. W krajach Unii Europejskiej płacę minimalną ma 22 z 27 państw członkowskich. Dolnej granicy wysokości pensji nie wprowadziły Dania, Włochy, Austria, Finlandia i Szwecja. Najniższa płaca krajowa nie obowiązuje także krajach kojarzących się z wysokimi zarobkami, takich jak Norwegia i Islandia. W Szwajcarii minimalne wynagrodzenie jest znane jedynie w 5 z 26 kantonów.

Skomplikowaną sytuację mamy w USA. Stawki wynagrodzenia minimalnego są różne dla poszczególnych stanów. Najniższa ze spotykanych to 7,25 dolara za godzinę, co oznacza, że nie jest wyraźnie wyższa od polskiej. Jednak przepisy regulujące stosunki pracownik-pracodawca w Stanach Zjednoczonych są zupełnie inne niż w naszym kraju. W Polsce mamy na przykład 26 dni płatnego urlopu, a w USA bardzo często nie ma obowiązku płacenia za nieprzepracowane dni.

Jacek Brzeski