​Tysiąc złotych różnicy pomiędzy przeciętną a średnią płacą

Liderami zarobków są dyrektorzy generalni, zarządzający oraz kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych.  Najniższe pensje otrzymują: fryzjerzy, kucharze, opiekunowie, kierowcy oraz osoby wykonujące proste prace a zarabiający na turystyce. Ale i wewnątrz tych grup płace były mocno zróżnicowane.

Raz na dwa lata Główny Urząd Statystyczny informuje o wynagrodzeniu dla różnych zawodów. Niedawno ukazało się opracowanie na temat wynagrodzeń pracowników w październiku 2018 roku. Wtedy przeciętna płaca wynosiła nieco ponad 5000 zł (dokładnie 5003,78 zł). Ale różnica pomiędzy średnią płacą a medianą (czyli wynagrodzeniem gdzie połowa pracowników zarabia więcej, a połowa mniej) wynosiła ok. 1000 zł. Płaca środkowa wynosiła 4094,98 zł. Wszystkie dane urząd podał w kwocie brutto. Zwykle różnica pomiędzy brutto a netto, czyli tym, co pracownik dostaje do dyspozycji wynosi ok. 30 proc.

Okazuje się, że wynagrodzenie niższe, lub równe przeciętnemu wynagrodzeniu - temu podawanemu przez GUS i media co miesiąc, dla firm - zarabia sześciu na dziesięciu pracujących. GUS policzył zarobki dla osób pracujących w firmach i instytucjach, w których zatrudnionych jest (na stałych i czasowych etatach) od dziesięciu osób. Nie uwzględnił przy tym wojska i policji.

Przy przeciętnej ponad 5 tys. zł i medianie ponad 4 tys. płacą wypłacana najczęściej było 2379,66 zł brutto. Dostawał je co siódmy pracownik. Warto przypomnieć, że w 2018 roku płaca minimalna wynosiła 2100 zł brutto. Co dziesiąty zatrudniony zarabiał 2,2 tys. zł brutto lub mniej, a co dziesiąty 8239 zł brutto i więcej. Na 8,2 mln osób, których płace były analizowane w październiku 2018 roku, nieco ponad 3000 pracowników zarabiało 60 tys. zł i lub więcej. 

Autorzy raportu podali, że najwyższe przeciętne płace otrzymywali dyrektorzy generalni i zarządzający (14789,69 zł) oraz kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych (13944,72 zł). Ale nawet w przypadku profesji najlepiej opłacanych widoczne jest zróżnicowanie płac. Sześciu na dziesięciu szefów zajmujących się technologiami informatycznymi i telekomunikacyjnymi zarabiało więcej niż 10 tys. zł, pozostali mniej. W przypadku dyrektorów generalnych ponad połowa miała wynagrodzenie równe dwóm przeciętnym płacom - pozostali mniej.

O tym jak zróżnicowane mogą być wynagrodzenia ze względu na branże pokazuje zawód operatora maszyn i urządzeń. Rozpiętość płac sięga ponad 100 procent. W górnictwie operator mógł zarobić przeciętnie ponad 7 tys. zł brutto, a w przemyśle odzieżowym - niespełna 3 tys. zł. brutto.

GUS sprawdził również w jakich zawodach przeciętnie zarabiało się mniej. Byli to między innymi: - dietetycy i żywieniowcy (ok. 3,362 tys. zł), technicy medyczni i farmaceutyczni(ok. 3,53 tys. zł), sprzedawcy i kasjerzy (ok. 3 tys. zł), kelnerzy i barmani (ok. 2,7 tys. zł), pracownicy opieki (ok. 2,8 tys. zł) i sprzątaczki (ok. 2,6 tys. zł).

Według analiz GUS nie istnieje w Polsce grupa zawodowa, w której kobiety przeciętnie zarabiałyby więcej niż mężczyźni. Nawet w tak sfeminizowanych profesjach jak prowadzenie sekretariatu, czy nauczyciele panowie zarabiają więcej. Przeciętna płaca mężczyzn wynosiła ponad 5,44 tys. zł, a pań - 4,54 tys. zł. To oznacza, że przeciętne wynagrodzenie panów było prawie o jedną czwartą wyższe (o ponad 900 zł) w porównaniu przeciętnego wynagrodzenia pań.

Z innego badania GUS wynika, że w 2018 roku w mikroprzedsiębiorstwach przeciętnie zarabiano 3081 zł brutto. Jednak także w najmniejszych firmach wyraźne jest zróżnicowanie w branżach: od ponad 5,2 tys. zł w przedsiębiorstwach specjalizujących się w informatyce, informacji i komunikacji, przez 3,8 tys. zł w działalności finansowej i ubezpieczeniowej, do 2,4 tys. zł w turystyce i gastronomii.  

Aleksandra Fandrejewska