Usuwanie skutków powodzi - mamy stałą regulację
Weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Zapisy ustawy pozwolą na udzielanie pomocy powodzianom natychmiast po wystąpieniu kataklizmu. Dotychczasowe przepisy były uchwalane dopiero po wystąpieniu klęski żywiołowej, co uniemożliwiało natychmiastowe udzielenie pomocy poszkodowanym.
Podstawą usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy będzie faktyczna niemożność świadczenie pracy ze względu na powódź. W takim wypadku pracownikowi będzie przysługiwało prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę. Będzie ono wypłacane przez pracodawcę przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. Pracodawca będzie mógł także powierzyć pracownikowi wykonywanie pracy innego rodzaju niż wynikająca z nawiązanego stosunku pracy, jeżeli jest to konieczne w związku z usuwaniem skutków powodzi u tego pracodawcy.
... pracodawca powierzy mu w czasie powodzi inne zadania. Wynagrodzenie to oblicza się według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
W celu ułatwienia dokumentowania sytuacji w przypadku zniszczenia dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenia emerytalnego wskazano, jakie dokumenty i dowody będą potwierdzały prawo do tych świadczeń oraz wysokość podstawy wymiaru. W sytuacji, gdy dokumenty ulegną zniszczeniu, honorowane będą:
- wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub sprawowania opieki;
- wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie wysokości podstawy wymiaru.
Pracodawca, który nie dysponuje środkami na wypłatę wynagrodzeń pracownikom i na skutek powodzi przejściowo zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej lub istotnie ograniczył jej prowadzenie, może starać się o nieoprocentowaną pożyczkę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Chodzi tu o wypłatę wynagrodzenia przysługującego pracownikom za:
- czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy na skutek powodzi;
- czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, które zostały bezpośrednio spowodowane powodzią;
- wykonaną pracę, polegającą na ochronie zakładu pracy przed powodzią lub na usuwaniu skutków powodzi, mającą na celu utrzymanie lub przywrócenie prowadzenia przez pracodawcę działalności gospodarczej.
Zaspokojeniu ze środków FGŚP może podlegać wynagrodzenie miesięcznie do wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od pracodawcy.
Pożyczka jest udzielana na wniosek pracodawcy składany marszałkowi województwa. Wniosek zawiera m.in. oświadczenie pracodawcy o braku środków na wypłatę wynagrodzeń, wskazanie okresu, za który pracownikom przysługuje wynagrodzenie oraz kwoty tego wynagrodzenia. Do wniosku należy dołączyć wykaz pracowników, których wynagrodzenie będzie wypłacane ze środków uzyskanych z pożyczki. Pożyczkę trzeba będzie spłacić w dowolnym terminie, nie później niż do 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź. Po tym terminie minister pracy na wniosek pracodawcy będzie mógł umorzyć pożyczkę jednak jedynie w sytuacjach ściśle wskazanych w ustawie. Nastąpi to, jeśli:
- pracodawca wykaże, że na skutek powodzi nastąpiło u niego pogorszenie warunków prowadzenia działalności gospodarczej;
- w postępowaniu egzekucyjnym stwierdzono, że przedsiębiorca, który pobrał pożyczkę, nie posiada majątku, z którego można dochodzić należności;
- zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie odzyska się kwoty spłaty pożyczki przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Pracodawcy dotknięci powodzią będą mogli liczyć na pomoc ze strony Powiatowych Urzędów Pracy. Przede wszystkim PUP na wniosek poszkodowanego będzie mógł umorzyć w całości lub w części przyznane refundacje na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy, lub środki na podjęcie działalności gospodarczej. Nastąpi to w sytuacji, gdy miejsca pracy uległy zniszczeniu na skutek powodzi. PUP będzie mógł również finansować, na zasadach przewidzianych dla prac interwencyjnych, poniesione przez pracodawcę koszty na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników, w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie iloczynu dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby zatrudnionych pracowników, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Będzie to dotyczyło pracodawców, u których wystąpiły zniszczenia na skutek powodzi. Warunkiem przyznania środków z PUP będzie utrzymanie stanu zatrudnienia pracowników z dnia podpisania umowy o refundację nie dłużej niż do 31 grudnia roku następującego po wystąpieniu powodzi.
Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o pożyczkę na usuwanie szkód rzeczowych powstałych na skutek powodzi. O udzielenie takiej pożyczki nie będzie mógł się jednak ubiegać każdy przedsiębiorca, trzeba będzie spełnić następujące warunki:
- prowadzić działalność gospodarczą na terenie gminy dotkniętej powodzią,
- zatrudniać nie więcej niż 50 pracowników.
O pożyczkę będzie mógł się ubiegać również przedsiębiorca, który zawiesił działalność gospodarczą niezależnie od tego, czy zawieszenie nastąpiło przed czy po wystąpieniu kataklizmu.
Pożyczka może być udzielona przedsiębiorcy jednokrotnie do wysokości poniesionej szkody, nie więcej jednak niż do 50 tys. zł. Prawidłowo udokumentowana i rozliczona pożyczka, która została wydatkowana na cele związane z usuwaniem szkód powstałych w związku z powodzią, będzie umarzana.
Marta Szostak
Podstawa prawna:
- ustawa z 16.9.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz.U. z 2011 r., Nr 234, poz. 1385)