Wypowiedzenie umowy o pracę. Jakie jest najkorzystniejsze dla pracownika?
Najkorzystniejszym sposobem wypowiedzenia umowy o pracę dla pracownika jest zakończenie współpracy za porozumieniem stron. Jednak Kodeks pracy wyróżnia trzy podstawowe tryby rozwiązania umowy i warto znać je wszystkie.
Jeśli pracownik złoży wypowiedzenie o pracę, powinno być ono traktowane jako jednostronne oświadczenie woli, które zostało przedstawione pracodawcy. Wypowiedzenie takie powinno być sporządzone w formie pisemnej zgodnie z Kodeksem pracy, ale warto wiedzieć, że przedmiotowa ustawa nie zastrzega tej formy jako jedynej ważnej.
Mówiąc prościej, również ustne wypowiedzenie umowy o pracę uznawane jest za skuteczne. Pisemne oświadczenie woli jednak daje szereg korzyści: niweluje możliwość sporów dotyczących czasu złożenia wypowiedzenia czy samego faktu jego dokonania.
Porozumienie stron jest uznawane za najmniej konfliktowy sposób rozwiązania stosunku pracy. W przypadku porozumienia bardzo ważne jest złożenie oświadczeń woli przez obie strony: pracodawcę i pracownika.
Ten rodzaj rozwiązania stosunku pracy daje możliwość dowolnego terminu rozwiązania łączącej dwie strony umowy. Inicjatorem takiej opcji może być zarówno pracodawca, jak i pracownik.
Chociaż porozumienie stron zazwyczaj jest najbardziej korzystne dla pracownika, nie zawsze jest to prawdą. Przykładowo, jeśli pracownik rozwiązał stosunek pracy za porozumieniem stron, ale nie podjął pracy u nowego pracodawcy, prawo do zasiłku dla bezrobotnych uzyska dopiero po 90 dniach od zgłoszenia się do powiatowego urzędu pracy.
Podstawową różnicą między wypowiedzeniem umowy o pracę a rozstaniem się z pracodawcą za porozumieniem stron jest to, że w pierwszym przypadku jest to jednostronna czynność prawna.
Złożenie wypowiedzenia skutkuje zatem rozwiązaniem umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. To, jak długi jest ten okres, zależne jest od rodzaju umowy oraz stażu pracy u konkretnego pracodawcy.
W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę, która zawarta była na okres próbny, okres wypowiedzenia wynosi 3 dni robocze w przypadku okresu próbnego nieprzekraczającego 2 tygodnie; 1 tydzień przy okresie próbnym dłuższym od 2 tygodni i 2 tygodnie przy okresie próbnym trwającym 3 miesiące.
Od 2016 roku prawo zrównało okres wypowiedzenia dla umów zawartych na czas określony i nieokreślony. 2 tygodnie okresu wypowiedzenia ma pracownik, który jest zatrudniony krócej niż 6 miesięcy u danego pracodawcy. 1 miesiąc powinien przepracować na wypowiedzeniu pracownik zatrudniony dłużej niż 6 miesięcy, a 3 miesiące pracownik, który pozostawał z pracodawcą w stosunku pracy dłużej niż 3 lata.
Przepisy Kodeksu pracy jasno wskazują, że okres wypowiedzenia umowy o pracę musi być liczony od pierwszej niedzieli lub pierwszego dnia miesiąca po dniu złożenia wypowiedzenia.
Oznacza to, że jeśli pracownik ma 2-tygodniowy okres wypowiedzenia i wypowiedzenie umowy o pracę złożył w środę, okres ten będzie liczony dopiero od niedzieli następującej po wspomnianej środzie.
W przypadku pracownika, którego okres wypowiedzenia liczy się w miesiącach, zaczyna się go liczyć od 1. dnia miesiąca następującego po miesiącu złożenia wypowiedzenia. Nie ma zatem znaczenia, czy pracownik złożył wypowiedzenie 1 czy 30 maja - okres wypowiedzenia jest liczony od 1 czerwca.
Okres wypowiedzenia może być wydłużony, jeśli pracownik jest zatrudniony na stanowisku, z którym wiąże się odpowiedzialność za powierzone mienie. Może też być skrócony. Jednym ze sposobów na to jest rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron i dogodne w tym zakresie ustalenie warunków wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia określane jest rozwiązaniem niezwłocznym. Od zwykłego wypowiedzenia umowy różni się tym, że wywiera skutek natychmiastowy.
Jest to prawdopodobnie najrzadziej wykorzystywany sposób rozwiązania stosunku pracy. Pracownik może zdecydować się na tę formę. jeśli zostało wydane orzeczenie lekarskie, które stwierdza szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie danej osoby, a jednocześnie pracodawca nie przeniesie go na inne stanowisko we wskazanym w orzeczeniu terminie.
Oprócz tego pracownik może skorzystać z tej formy, jeśli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków względem pracownika: np. całkowite zaprzestanie wypłaty wynagrodzenia, niezapewnienie bezpiecznych i zgodnych z higieną pracy warunków oraz niezapewnienie odpowiedniej dawki wypoczynku (dobowego i tygodniowego).
Nie wszyscy wiedzą, że istnieje jeszcze jeden tryb rozwiązania umowy o pracę przez pracownika. Jest to rozwiązanie umowy o pracę za uprzedzeniem. Jest ono jednak ograniczone do bardzo konkretnego przypadku.
Jeśli zakład pracy przejdzie na innego pracodawcę, pracownik może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia za uprzedzeniem. Skorzystanie z tej formy możliwe jest w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę.
W okresie wypowiedzenia pracownik musi wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy. Jeśli z przyczyn, które nie są zależne od pracownika, nie jest możliwe wykorzystanie całości urlopu w okresie wypowiedzenia, pracodawca zobowiązany jest wypłacić mu ekwiwalent pieniężny.
Najczęściej stosowane jest wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron. Pozwala ono na uzgodnienie przez pracownika i pracodawcę najbardziej optymalnych warunków rozstania.
Zazwyczaj opcja ta jest wykorzystywana przez pracowników, których okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące, a na których czeka już nowy pracodawca. Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja wymaga indywidualnego rozpatrzenia i zastanowienia, które rozwiązanie będzie najbardziej korzystne pod względem finansowym i zawodowym.
KO