Zalewska do nauczycieli: Nowy system oceny pracy bardziej przejrzysty i obiektywny

"Nowy rok szkolny 2018/2019 przynosi istotne zmiany w pragmatyce zawodowej nauczycieli. Ich celem jest wprowadzenie przejrzystego i obiektywnego systemu oceny pracy, budowanie stabilizacji zawodowej, premiowanie wysokiej jakości pracy oraz podnoszenie prestiżu społecznego nauczycieli. Pragnę przybliżyć najważniejsze zmiany oraz wskazać korzyści, jakie wynikają z nich dla Państwa sytuacji zawodowej" - czytamy w liście Zalewskiej do nauczycieli z okazji zbliżającego się nowego roku szkolnego 2018/2020. List opublikowano w środę na stronie internetowej MEN.

Minister przypomniała w nim, że od 1 września 2018 r. zacznie obowiązywać nowy system oceniania pracy nauczycieli. "Proszę, byście Państwo przyjęli te propozycje ze spokojem i zrozumieniem. Jego podstawą jest większa przejrzystość i zobiektywizowanie ocen. Nowy system wpłynie na ujednolicenie sposobu oceniania, pozwoli na dostosowanie ocen do specyfiki pracy w danej szkole oraz potrzeb środowiska szkolnego. Nowy system oceniania jest ściśle powiązany ze ścieżką awansu, kryteria oceny pracy zostały dostosowane do wiedzy i umiejętności, jakimi powinien legitymować się nauczyciel na danym etapie rozwoju zawodowego. Natomiast uzyskanie najwyższej oceny pracy będzie uprawniało nauczyciela do skrócenia ścieżki awansu zawodowego" - napisała.

Jednocześnie Zalewska poinformowała, że projektowana jest zmiana dotycząca tego, co ile lat będzie przeprowadzana obligatoryjna ocena pracy nauczycieli - zamiast co trzy lata, ma być co pięć lat. "Ta zmiana jest odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez różne środowiska oświatowe" - wyjaśniła.

"Wielokrotnie podkreślałam, jak wysoko cenię pracę nauczycieli. Wzrost prestiżu społecznego tego zawodu powinien iść w parze z godnym wynagrodzeniem, o co zabiegam od początku mojej pracy w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Przypomnę, że w 2017 roku, po raz pierwszy od 2012 r., dokonano waloryzacji płac, a w kwietniu tego roku rozpoczęliśmy wprowadzanie podwyżek, podnosząc wynagrodzenia o 5,35 proc. Od stycznia 2019 roku i od stycznia 2020 roku Państwa pensje będą wzrastały o kolejne 5 proc w każdym roku. Oznacza to, że w niespełna 2 lata (rok i 9 miesięcy) wynagrodzenia zostaną podniesione łącznie o 15,8 proc. Środki na podwyżki zaplanowane na przyszły rok już zostały ujęte w projekcie budżetu na 2019 rok" - napisała minister w liście.

Przypomniała też, że od września 2020 r. będzie przyznawany dodatek za wyróżniającą się pracę. "Docelowo będzie wynosił około 500 zł miesięcznie, a otrzymają go nauczyciele z najwyższym stopniem awansu zawodowego, legitymujący się oceną wyróżniającą. Zarówno zaplanowane podwyżki oraz dodatek +500 plus+ w istotny sposób wpłyną na poprawę sytuacji finansowej nauczycieli w najbliższych latach" - oceniła Zalewska.

"Zależy mi, aby Państwa praca była zorganizowana według jasnych kryteriów i wiązała się z poczuciem stabilizacji" - zaznaczyła minister. Dlatego - jak napisała - tygodniowy wymiar zajęć nauczycieli specjalistów został ujednolicony i określony w przepisach Karty nauczyciela. Od 1 września 2018 roku pensum logopedów, psychologów, pedagogów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych będzie wynosiło nie więcej niż 22 godziny, a tzw. nauczycieli wspomagających 20 godzin. Dodatkowo nauczyciele w niesamorządowych przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach będą zatrudniani wyłącznie na podstawie umowy o pracę. "Takie rozwiązanie gwarantuje nie tylko większą stabilizację, ale umożliwia planowanie rozwoju zawodowego" - wyjaśniła.

Szefowa MEN napisała także, że efektem wprowadzanej reformy edukacji jest ochrona miejsc pracy nauczycieli. "Dzięki wprowadzonym zmianom udało się zachować wiele etatów, a dane z Systemu Informacji Oświatowej jednoznacznie pokazały, że nowe rozwiązania w systemie oświaty przyczyniły się do wzrostu zatrudnienia. Większa liczba etatów to tylko jeden z czynników, który potwierdza zasadność wdrożenia reformy oświaty" - oceniła.

"Jestem świadoma, że Państwa praca wiąże się z ciągłą potrzebą doskonalenia i zdobywania nowych kompetencji, które pozwalają właściwie reagować na dynamicznie zmieniającą się rzeczywistość oraz lepiej rozumieć potrzeby uczniów. Z uwagi na konieczność wsparcia Państwa rozwoju zawodowego od 1 stycznia 2019 roku zacznie obowiązywać rozwiązanie gwarantujące wyodrębnienie środków na finansowanie doskonalenia zawodowego (w budżetach organów prowadzących) oraz wsparcie doradztwa metodycznego (na obszarze województwa)" - poinformowała Zalewska.

Podała również, że od września rozpocznie się kampania informacyjna dotyczącą rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych na rok szkolny 2019/2020. "Na stronie www.men.gov.pl/rekrutacja będziemy zamieszczać odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości związane z procedurą rekrutacyjną. Głęboko wierzę, że dzięki wsparciu z Państwa strony uda nam się dotrzeć z właściwą informacją do wszystkich absolwentów szkół podstawowych i gimnazjów oraz ich rodziców, a tym samym ułatwić młodym ludziom wybór dalszej ścieżki kształcenia" - napisała.

Zapewniła, że MEN stara się odpowiadać na potrzeby zgłaszane przez środowisko oświatowe. Przypomniała, że wspólnie z Urzędem Ochrony Danych Osobowych przygotowany został specjalny poradnik dla dyrektorów, który pomoże stosować przepisy RODO w rzeczywistości szkolnej.

Minister poinformowała, że w nadchodzącym roku szkolnym będą także kontynuowane działania w ramach rządowego programu "Niepodległa". Podała, że do końca września 257 szkołom i placówkom oświatowym, które wzięły udział w konkursie zorganizowanym w ramach projektu "Godność, wolność, niepodległość", przekazane zostanie dofinansowanie na organizację obchodów związanych z setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. Informacje o kolejnych działaniach podejmowanych w ramach programu "Niepodległa" będą udostępniane na stronie MEN. "Zachęcam Państwa do obserwowania zarówno naszej strony internetowej, jak i profili w mediach społecznościowych" - dodała.

"W nadchodzącym roku szkolnym będą towarzyszyć Państwo uczniom w ich działaniach, łącząc przekazywanie wiedzy z nauką systematyczności i odpowiedzialności. Mam nadzieję, że najbliższe miesiące będą obfitowały w sukcesy edukacyjne i wychowawcze, które przyniosą satysfakcję oraz motywację do podejmowania kolejnych wyzwań zawodowych. Dziękuję za Państwa otwartość i zrozumienie potrzeb młodych ludzi" - napisała minister. Życzyła nauczycielom wszelkiej pomyślności w nowym roku szkolnym 2018/2019.

Rok szkolny 2018/2020 rozpocznie się 3 września, potrwa do 21 czerwca.

- - - - - -

Od 1 września w niepublicznych szkołach i przedszkolach nauczyciele i nauczyciele specjaliści muszą być zatrudniani na podstawie umowy o pracę - przypomina MEN. Przepisy te nie dotyczą osób bez kwalifikacji pedagogicznych.

"Ministerstwo Edukacji Narodowej informuje, że 1 września 2018 r. wejdzie w życie przepis, zgodnie z którym w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego nauczycieli zatrudnia się na podstawie umowy o pracę, zgodnie z ustawą - kodeks pracy (art. 10a Karty nauczyciela, dodany ustawą o finansowaniu zadań oświatowych)" - czytamy w środowym komunikacie resortu.

Zaznaczono w nim, że z przytoczonych przepisów będzie wprost wynikał obowiązek zatrudniania nauczycieli w ww. jednostkach na podstawie umowy o pracę. "Przepis ten będzie miał zastosowanie w przypadku zatrudniania wszystkich nauczycieli, niezależnie od zajmowanego stanowiska czy wymiaru zatrudnienia, a więc także do zatrudniania nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych czy też nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze zajęć" - poinformowało MEN.

Wyjaśniło, że uregulowanie sposobu zatrudniania nauczycieli w ww. przedszkolach, szkołach i placówkach dokonane zostało w celu zapewnienia odpowiedniej jakości procesu nauczania w tych jednostkach, bezpieczeństwa uczniów i wychowanków, a także w trosce o zapewnienie nauczycielom tych jednostek możliwości korzystania z uprawnień pracowniczych. "Do prowadzenia zajęć nierzadko nawiązywane są z nauczycielami umowy cywilnoprawne, których istota z jednej strony nie jest dostosowana do charakteru pracy nauczyciela, z drugiej zaś ogranicza możliwość korzystania przez nauczycieli z uprawnień pracowniczych" - czytamy w komunikacie. MEN podaje, że o zapewnienie możliwości korzystania z takich uprawnień zabiegali nauczyciele niesamorządowych przedszkoli i szkół. "Charakter pracy nauczyciela przesądza bowiem, że zatrudnienie nauczycieli nosi cechy stosunku pracy i powinno być dokonywane na podstawie umowy o pracę" - podkreśla resort.

"Powyższa zmiana została dokonana w celu zapewnienia właściwej realizacji obowiązujących przepisów ustawy - Prawo oświatowe, które określają wymagania, jakie musi spełniać niepubliczne przedszkole oraz szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej. Zarówno niepubliczne przedszkole jak i szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej obowiązane są do zatrudniania nauczycieli posiadających wymagane kwalifikacje. Odstąpienie od tego wymogu dopuszczalne jest jedynie w uzasadnionych przypadkach, za zgodą kuratora oświaty a w przypadku zatrudnienia do zajęć z zakresu kształcenia zawodowego - za zgodą organu prowadzącego" - zaznaczono.

Według MEN w świetle obowiązujących już przepisów, właściwa organizacja pracy przedszkola czy szkoły wiąże się co do zasady z koniecznością zatrudniania przez ww. przedszkola i szkoły nauczycieli mających  wymagane kwalifikacje, a nie z zakupem usług edukacyjnych od zewnętrznych podmiotów. W ocenie resortu, zakup usług edukacyjnych nie gwarantuje bowiem dyrektorowi szkoły możliwości odpowiedniego nadzorowania osób świadczących takie usługi, jak również nie zapewnia bezpieczeństwa dzieciom pozostającym pod opieką osób realizujących daną usługę. "Przewidziane dla nauczycieli w Karcie nauczyciela wymogi dotyczące niekaralności nie znajdują zastosowania w przypadku zawarcia z nauczycielem umowy cywilnoprawnej czy też zakupu usługi edukacyjnej od zewnętrznej firmy" - zaznaczono.

Jednocześnie MEN wyjaśnia, że przepis art. 10a Karty nauczyciela ma zastosowanie wyłącznie do zatrudniania nauczycieli. Nie dotyczy on natomiast innych stanowisk pracy.

Przepis ten - jak podaje ministerstwo - nie znajdzie zatem zastosowania do zatrudniania osób niebędących nauczycielami, mających przygotowanie uznane przez dyrektora przedszkola lub szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć. Nie dotyczy też przypadków, w których obowiązujące przepisy nie wymagają zatrudnienia nauczyciela mającego wymagane kwalifikacje, czyli  np. stanowiska fizjoterapeuty czy też pomocy nauczyciela w przedszkolu, na których to stanowiskach nie są wymagane kwalifikacje pedagogiczne.

"Kwestia zatrudniania nauczycieli w niesamorządowych przedszkolach, szkołach i placówkach jest przedmiotem szczególnego zainteresowania Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ministerstwo będzie monitorowało i analizowało funkcjonowanie w praktyce przepisu art. 10a Karty nauczyciela, ze zwróceniem szczególnej uwagi na pojawiające się ewentualne problemy. Wyniki tych analiz posłużą do rozważenia ewentualnej nowelizacji tego przepisu" - czytamy w komunikacie MEN.