Zatrudnianie cudzoziemców do prac sezonowych
W okresie letnim wielu rolników korzysta z pracy cudzoziemców w ramach tzw. zezwolenia na pracę sezonową typu S. Przepisy tarczy antykryzysowej wprowadziły zmiany w zakresie ważności zezwoleń. W związku z obecnym stanem epidemicznym Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi z Głównym Inspektorem Sanitarnym opracowało wytyczne dla producentów rolnych zatrudniających cudzoziemców przy pracach sezonowych.
W świetle przepisów tarczy antykryzysowej, z mocy prawa następuje wydłużenie okresu ważności dokumentów dopuszczających cudzoziemców do pracy. Automatyczne przedłużenie dotyczy dokumentów, których koniec ważności przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. W takiej sytuacji ważność zezwolenia ulega wydłużeniu na czas stanu zagrożenia epidemicznego/stanu epidemii i następujących po nim 30 dni.
Poza tym, zezwolenie na pracę sezonową, w zakresie podklas działalności określonych w rozporządzeniu MRPiPS w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca (Dz. U. z 2019 r. poz. 1845), nie jest wymagane w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 oraz do 30. dnia następującego po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, jeżeli cudzoziemiec ma wykonywać pracę sezonową oraz posiadał:
1) zezwolenie na pracę, o którym mowa w art. 88 ust. 1 lub 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482 ze zm.), ważne po dniu 13 marca 2020 r. lub
2) oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń, w którym przynajmniej jeden dzień okresu pracy określonego w tym oświadczeniu przypada po dniu 13 marca 2020 r.
Jeżeli zatrudniany cudzoziemiec przybywa spoza granic RP, wówczas jego transport do gospodarstwa rolnego może odbyć się transportem zorganizowanym lub transportem zapewnionym przez rolnika. Rekomendowane jest, aby strefa kierowcy była oddzielona od strefy pasażera przesłoną.
Po przyjeździe do miejsca pracy cudzoziemiec musi odbyć 14-dniową kwarantannę na terenie gospodarstwa.
Pracodawca zobowiązany jest do zgłoszenia do Sanepidu listy osób zatrudnionych w gospodarstwie zobowiązanych do odbywania w nim obowiązkowej kwarantanny.
W trakcie pierwszych 14 dni pobytu w gospodarstwie, podczas których pracownik jest objęty obowiązkiem odbywania kwarantanny, ma możliwość świadczenia pracy z zastrzeżeniem, że obowiązuje go całkowity zakaz opuszczania gospodarstwa w okresie odbywania kwarantanny oraz ma ograniczony kontakt z osobami zamieszkującymi dane gospodarstwo.
Czas przejazdu pracownika sezonowego od momentu przekroczenia granicy RP do docelowego gospodarstwa nie może przekroczyć 24 h.
Pracodawca podczas kwarantanny zobowiązany jest zapewnić osobom kwarantannowanym odpowiednie warunki zakwaterowania z pełnym węzłem sanitarnym i wydzielonymi pomieszczeniami do pobytu. W przypadku dużej liczby pracowników w gospodarstwie należy wydzielić oddzielne kwatery (oddzielne wejścia) dla niewielkich grup osób maksymalnie do 10 osób i tak zorganizować ich pobyt, aby w okresie odbywania kwarantanny grupy nie stykały się ze sobą zarówno w pracy, jak i poza nią.
Resort rolnictwa i GIS zalecają, aby: "(...) pracownicy sezonowi w trakcie kwarantanny, którzy prowadzą zbiór owoców miękkich (maliny, truskawki, jagody etc.) i warzyw zielonych jedzonych na surowo (sałata, rukola, szpinak etc.) oraz pracujący przy obróbce (np. obieranie, krojenie owoców, porcjowanie etc.) żywności przeznaczonej do bezpośredniego spożycia stosowali zarówno osłonę ust i nosa, jak również rękawiczki jednorazowe, które muszą być często zmieniane. Wszelkie objawy choroby zakaźnej, w tym ze strony układu pokarmowego, powodują odsunięcie pracownika od wszelkich prac związanych z żywnością".
Minister Zdrowia dopuścił możliwość wykonania testów w kierunku COVID-19 u ubezpieczonego w KRUS pracownika sezonowego bez ponoszenia kosztu badania przez zatrudniającego go rolnika czy plantatora.
Resort rolnictwa i GIS rekomendują dokonywanie przez cudzoziemców badań poprzez indywidualny przyjazd do punktu pobrania, tzw. drive-thru, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu. W tym celu osoba taka powinna samodzielnie przyjechać do punktu pobrań własnym środkiem transportu lub udostępnionym przez rolnika (plantatora). Dopuszczalna jest podróż łączna więcej niż 1 osoby, pod warunkiem, że osoby te przebywają razem w kwarantannie.
Jeżeli wynik testu będzie dodatni, wówczas cudzoziemiec musi jak najszybciej opuścić gospodarstwo i zostać odizolowany w ramach izolacji instytucjonalnej.
Istnieje możliwość, aby najwcześniej już w 7. dniu kwarantanny pobrany został wymaz do badania, jednak wówczas koszty badania ponosi pracodawca. W przypadku wyniku ujemnego cudzoziemiec może zostać zwolniony z kwarantanny.
Obowiązki pracodawcy Pracodawca zobowiązany jest zapewnić zatrudnionym cudzoziemcom środki ochrony osobistej, w tym maseczki lub inną osłonę ust, rękawiczki ochronne, środki do dezynfekcji rąk oraz do mycia i dezynfekcji powierzchni.
Rekomendowane jest wykonywanie pracy w gospodarstwie w niewielkich grupach, z zachowaniem co najmniej 1,5-metrowej odległości pomiędzy pracownikami. Jeżeli nie jest to możliwe, wówczas pracownicy muszą świadczyć pracę w maseczkach. Poza tym zalecane jest wprowadzenie różnych godzin przerw, zmniejszenie liczby pracowników korzystających ze wspólnych obszarów w danym czasie (np. przez rozłożenie przerw na posiłki).
Co najmniej raz dziennie wyznaczona osoba powinna dokonywać pomiaru temperatury ciała pracownikom. Temperatura powyżej 37 °C kwalifikuje do odsunięcia pracownika od świadczenia pracy, pozostania na kwaterze i częstszego pomiaru temperatury. W razie gdyby stan zdrowia się nie poprawiał, rekomendowana jest pomoc lekarska w formie teleporady.
Kinga Romas
Gazeta Podatkowa nr 52 (1718) z 2020-06-29