Zlecenia - sposoby opodatkowania należności
Sposoby opodatkowania należności ze zlecenia. Wśród umów cywilnoprawnych największą popularnością w kwestii zatrudnienia cieszą się umowy zlecenia. Sposób opodatkowania przychodów z takich umów uzależniony jest od relacji prawnej zleceniodawcy ze zleceniobiorcą oraz wysokości wynagrodzenia tego ostatniego.
W sytuacji, w której spełnione są kryteria wskazane w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.), przychody z umowy zlecenia należy opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Z uregulowań zawartych w tym przepisie wynika, że ma on zastosowanie, gdy umowa zlecenia została zawarta z osobą niebędącą pracownikiem płatnika i kwota należności określona w umowie nie przekracza 200 zł. Od należności z takiej umowy zleceniodawca jako płatnik pdof pobiera podatek w wysokości 17% przychodu bez pomniejszania go o koszty uzyskania przychodów i potrącone składki społeczne (jeżeli przychód z umowy stanowi podstawę wymiaru tych składek).
Natomiast kwoty obliczonego podatku nie zmniejsza o kwotę pobranej składki zdrowotnej. O ile jednak zleceniobiorca osiąga równocześnie przychody opodatkowane m.in. według skali podatkowej, to ma możliwość kwoty tych składek wykazać w zeznaniu, w którym te przychody rozliczy. Gdy w danym miesiącu strony zawrą więcej niż jedną umowę zlecenia i z każdej z nich należność nie przekroczy kwoty 200 zł, to zleceniodawca jako płatnik pdof zobowiązany jest do pobrania zryczałtowanego podatku od wszystkich tych należności (przykład 1). Kwoty tego podatku podlegają przekazaniu na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały przez płatnika pobrane.
Od należności wynikających z umów zlecenia zleceniodawca zobowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek na zasadach określonych w art. 41 ust. 1-1a ustawy o pdof w sytuacji, gdy umowę zlecenia zawrze z osobą:
- niebędącą jego pracownikiem i kwota należności określona w umowie jest wyższa niż 200 zł lub w umowie nie określono kwoty należności, a jedynie sposób jej wyliczenia, np. jako iloczyn stawki (godzinowej, dziennej) i czasu pracy lub jako iloczyn stawki za czynność i liczby tych czynności (przykład 2),
- będącą jego pracownikiem - bez względu na wysokość należności określonej w umowie.
Ustalając podstawę opodatkowania, przychód wynikający z takiej umowy pomniejsza o koszty wynikające z art. 22 ust. 9 ustawy o pdof (tj. 20% lub 50%), obliczając je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki społeczne, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. W wielu przypadkach faktyczne koszty związane z wykonaniem zlecenia okazują się wyższe niż ustawowo określone koszty procentowe.
Wówczas zleceniobiorca ma prawo ustalić koszty w wysokości rzeczywiście poniesionej. To jednak jest możliwe dopiero w rocznym zeznaniu - płatnik nie może ich zastosować na etapie ustalania zaliczki na pdof. Płatnik obliczając zaliczkę od przychodu pomniejszonego o koszty i składki społeczne w oparciu o art. 41 ust. 1 ustawy o pdof - stosuje najniższą stawkę podatku określoną w skali podatkowej, czyli 17% i to bez względu na wysokość dochodów z umowy zlecenia uzyskanych u niego od początku roku przez danego zleceniobiorcę.
Wyższą stawkę podatku, czyli 32%, może zastosować jedynie gdy zleceniobiorca złoży mu wniosek o pobór zaliczki w tej wysokości (art. 41a ustawy o pdof). Obliczoną w ten sposób zaliczkę na podatek płatnik pomniejsza o składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru i przekazuje ją do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrał na rachunek właściwego urzędu skarbowego.
Przykład 1
Przedsiębiorca podpisał z osobą fizyczną niebędącą jego pracownikiem dwie umowy zlecenia: pierwszą na okres od 2 do 3 marca 2020 r., a drugą na okres od 9 do 11 marca 2020 r. Wynagrodzenie określone w tych umowach wynosi odpowiednio 140 zł i 180 zł. Z tytułu umów zlecenia osoba ta podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (jest pracownikiem innego podmiotu z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego i nie wykonuje umowy zlecenia na rzecz własnego pracodawcy).
Zleceniodawca jako płatnik pdof od wynagrodzenia z obu umów powinien obliczyć i pobrać zryczałtowany podatek dochodowy: z pierwszej w wysokości 24 zł (tj. 140 zł × 17%), a z drugiej w wysokości 31 zł (tj. 180 zł × 17%).
Ponadto powinien pobrać składkę na ubezpieczenie z pierwszej w kwocie 12,60 zł (tj. 140 zł × 9%), a z drugiej 16,20 zł (tj. 180 zł × 9%). Wypłata zleceniobiorcy z pierwszej z zawartych umów wyniesie 103,40 zł (tj. 140 zł - 24 zł - 12,60 zł), a z drugiej 132,80 zł (tj. 180 zł - 31 zł - 16,20 zł). Przykład 2 Spółka jawna w styczniu 2020 r. zawarła umowę zlecenia z osobą niebędącą jej pracownikiem w wieku powyżej 26 lat. Z umowy tej zgłosiła ją do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, ubezpieczenia wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego (zleceniobiorca nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe). Odpłatność w umowie określono w kwotowej stawce wynoszącej 9 zł za sztukę wykonanego wyrobu.
W styczniu br. osoba ta uzyskała wynagrodzenie w wysokości 171 zł.
Zleceniodawca (płatnik) dokonał następujących obliczeń obciążeń podatkowo-składkowych:
1) wynagrodzenie: 171 zł,
2) składki na ubezpieczenia społeczne (1 × 11,26%): 19,26 zł,
3) podstawa wymiaru składki zdrowotnej (1 - 2): 151,74 zł,
4) składka zdrowotna: a) 9%, 13,66 zł b) 7,75%, 11,76 zł
5) koszty uzyskania przychodu (1 - 2) × 20%: 30,35 zł,
6) podstawa opodatkowania po zaokrągleniu [1 - (2+5)]: 121 zł,
7) zaliczka na pdof (6 × 17%): 20,57 zł,
8) zaliczka do US po zaokrągleniu (7 - 4b): 9 zł,
9) do wypłaty dla zleceniobiorcy: [1 - (2 + 4a + 8)] 129,08 zł.
autor: Agata Cieśla Gazeta Podatkowa nr 19 (1685) z dnia 2020-03-05
