Chciałbym przyjąć kilku praktykantów, absolwentów szkoły zasadniczej, do warsztatu ślusarskiego. Na jakich zasadach mogę zorganizować taką praktykę?
Praktykę absolwencką można zorganizować na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. nr 127, poz. 1052), dalej ustawie. Jej regulacje (obowiązujące od 28 sierpnia 2009 r.) pozwalają osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce nieposiadającej osobowości prawnej, dalej zwanych podmiotem przyjmującym na praktykę, na organizowanie praktyk (odpłatnych bądź nieodpłatnych, według wyboru przyjmującego) bez pośrednictwa instytucji lub organów z zewnątrz. O powyższym sygnalizowaliśmy w UiPP nr 17/2009, str. 7.
Absolwenci gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych oraz wyższych, którzy mogą być przyjmowani na praktykę, mają możliwość zdobycia praktycznej wiedzy oraz poznania charakteru pracy, którą będą wykonywać w przyszłości. Przyjmujący na praktykę z kolei nie muszą korzystać z pośrednictwa urzędów pracy. Praktyka może się bowiem odbywać na podstawie zgody samych zainteresowanych. Jest zatem swego rodzaju alternatywą dla instytucji stażu przewidzianego w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Może być też stosowana zamiast lub przed umową o pracę na okres próbny.
Ustawa przewiduje pewne ograniczenia zarówno w stosunku do osób, które mogą odbyć praktykę absolwencką, jak i warunków na jakich praktyka powinna być wykonywana, a mianowicie:
osoba przyjmowana na praktykę musi mieć ukończone co najmniej gimnazjum, a praktyka może być rozpoczęta najpóźniej w przeddzień ukończenia przez tę osobę 30 lat,
okres odbywania praktyki nie może przekraczać 3 miesięcy (także w razie przerw w wykonywaniu praktyki zawartych z tym samym podmiotem przyjmującym na praktykę),
praktyka nie może być odbywana przy pracy szczególnie niebezpiecznej,
przyjmujący na praktykę jest obowiązany zapewnić praktykantowi, na zasadach dotyczących pracowników, bezpieczne i higieniczne warunki odbywania praktyki, a także - w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z odbywaniem praktyki - odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
Poprzez wyraźne określenie, iż do praktyki absolwenckiej nie mają zastosowania przepisy prawa pracy (z niezbędnymi wyjątkami), ustawodawca podkreślił elastyczną i odformalizowaną możliwość ułożenia wzajemnych stosunków stron. Przyjmujący został jednak zobowiązany do stosowania w pełnym zakresie kodeksowych przepisów z zakresu niedyskryminacji, a ponadto takiego organizowania praktyki, aby nie powodowało to przekraczania norm czasu pracy (8 godz. na dobę i przeciętnie 40 godz. na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu oraz nie więcej niż przeciętnie 48 godz. - tzw. norma łączona), zapewnienia odpoczynków dobowego i tygodniowego oraz przerwy śniadaniowej na warunkach obowiązujących pracowników, a także przestrzegania regulacji dotyczących pory nocnej (z pominięciem dodatku za tę pracę).
Przyjęcie na praktykę wymaga zawarcia pisemnej umowy o praktykę absolwencką. Przy czym umowa ta nie ma charakteru umowy o pracę, została bowiem skonstruowana jako szczególny typ umowy zawieranej pomiędzy absolwentem, a podmiotem przyjmującym. W treści umowy należy umieścić co najmniej następujące postanowienia:
rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne,
okres odbywania praktyki,
tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki,
wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odbywana odpłatnie.
Przykładowy wzór umowy prezentujemy na następnej stronie.
Ważne: Praktyka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. W przypadku odpłatnego odbywania praktyki wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli kwoty 2.552 zł (2 x 1.276 zł), a w 2010 r. kwoty 2.634 zł (2 x 1.317 zł). |
Od świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich podmiot przyjmujący na praktykę nie rozlicza składek ZUS. Odbywanie praktyki absolwenckiej nie jest bowiem tytułem do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego wymienionym w ustawach o sus i zdrowotnej.
Kwotę świadczenia należy jednak opodatkować. Zaliczkę na podatek dochodowy pobiera się stosując najniższą stawkę podatkową określoną w skali, czyli 18% (art. 35 ust. 6 ustawy o pdof).
Wypłacone świadczenie podmiot przyjmujący na praktykę będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie jego faktycznej wypłaty (postanowienia do dyspozycji). Tak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.). W świetlepowołanych przepisówza koszty uzyskania przychodów nie uważa się niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz w art. 18 ustawy o pdof, świadczeń pieniężnych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy (zastrzeżeniem niemającym zastosowania dla omawianej kwestii).
Ustawodawca przewidział też możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy. W przypadku gdy praktyka odbywana jest nieodpłatnie, umowa może być rozwiązana na piśmie w każdym czasie, natomiast gdy praktyka jest odpłatna, z zachowaniem siedmiodniowego terminu wypowiedzenia.
Zwracamy uwagę! Po odbyciu praktyki podmiot przyjmujący, na wniosek praktykanta, wystawia zaświadczenie o rodzaju wykonywanej przez niego pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki.
Przykładowy wzór umowy o praktykę absolwencką prezentujemy poniżej.
Umowa o praktykę absolwencką zawarta w dniu: 1 grudnia 2009 r. w Gorzowie Wlkp. pomiędzy: Janem Książkiem - Właścicielem Warsztatu ślusarskiego z siedzibą w Gorzowie Wlkp., ul. Podmiejska 101, zwanym dalej Przyjmującym a Krzysztofem Rajtanem, zamieszkałym w Gorzowie Wlkp. przy ul. Nadbrzeżnej 40, dalej zwanym Praktykantem. § 1 Przyjmujący przyjmuje Praktykanta, który jest absolwentem zasadniczej szkoły zawodowej, do odbycia praktyki na stanowisku ślusarza, w warsztacie Przyjmującego, adres jak wyżej. § 2 1. Umowa zostaje zawarta na czas określony: od 1 grudnia 2009 r. do 28 lutego 2010 r. 2. Strony mogą rozwiązać umowę przed upływem terminu wskazanego w ust. 1, za siedmiodniowym wypowiedzeniem złożonym na piśmie. § 3 Praktykant będzie odbywał praktykę 5 dni w tygodniu, od wtorku do soboty, w godzinach od 800 do 1600, tj. po 8 godzin dziennie. § 4 Praktykant za pełny kalendarzowy miesiąc praktyki otrzyma od Przyjmującego świadczenie pieniężne w wysokości 600 zł (słownie: sześćset złotych). § 5 Przyjmujący zapewni Praktykantowi środki ochrony indywidualnej przewidziane dla pracowników zatrudnionych na stanowisku ślusarza. § 6 W sprawach nieuregulowanych umową stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego. § 7 Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.
|
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 24 z dnia 2009-12-10
