Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach w czasie epidemii COVID-19

Załatwienie wielu spraw uzależnione jest od przedłożenia zaświadczenia o braku zaległości podatkowych. Urzędy skarbowe wystawiają zaświadczenia o niezaleganiu w VAT, PIT czy CIT. Wniosek o wydanie zaświadczenia można złożyć w urzędzie skarbowym, przesłać pocztą lub - co ze względu na zagrożenie koronawirusem jest najbardziej zalecane - przekazać przez internet. Wniosek kieruje się do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy (w przypadku podmiotu obsługiwanego przez wyspecjalizowany urząd skarbowy - do wyspecjalizowanego urzędu skarbowego).

Tarcza antykryzysowa 2.0 dała Ministrowi Finansów kompetencje do określenia w drodze rozporządzenia zadań, które mogą być wykonywane na obszarze całego lub części kraju przez organy podatkowe niezależnie od ich zasięgu terytorialnego. W pierwszej kolejności miało być dzięki temu możliwe składanie w dowolnym urzędzie skarbowym - bez względu na miejsce zamieszkania podatnika czy położenie siedziby firmy - wniosków o wydanie zaświadczeń.

Do tej pory nie powstał jednak projekt takiego rozporządzenia. Złożenie wniosku przez internet jest możliwe za pośrednictwem serwisu Biznes.gov.pl. Potrzebny jest do tego kwalifikowany podpis elektroniczny lub profil zaufany.

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach powinno być wydane w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Preferowany obecnie sposób jego odebrania to wysłanie na adres wnioskodawcy (lub pełnomocnika) albo przekazanie w formie dokumentu elektronicznego. Wnioskodawcy korzystający z serwisu Biznes.gov.pl mogą przed złożeniem wniosku o wydanie zaświadczenia zaznaczyć, że korespondencja ma być doręczana za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

W takim przypadku odpowiedź urzędu skarbowego zostanie udzielona w formie pisma elektronicznego. Wnioskodawca otrzyma na adres e-mail zawiadomienie o wydaniu zaświadczenia, a nie samo zaświadczenie. To zawiadomienie można porównać do awizo stosowanego w usługach pocztowych. Aby pobrać zaświadczenie, trzeba zalogować się do konta w serwisie Biznes.gov.pl (tego samego, z którego został wysłany wniosek), a następnie potwierdzić doręczenie dokumentu przy pomocy profilu zaufanego. Jeżeli adresat nie potwierdzi odebrania pisma, to po 14 dniach zostanie ono uznane za doręczone. Taki dokument jest jednak dostępny na koncie na Biznes.gov.pl.

Wystawienie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach wiąże się z koniecznością uregulowania opłaty skarbowej. Wynosi ona 21 zł (od każdego egzemplarza).

Opłaty skarbowej nie wpłaca się do urzędu skarbowego, lecz uiszcza na rzecz prezydenta miasta właściwego ze względu na siedzibę urzędu skarbowego mającego wydać zaświadczenie. Wymaganą kwotę można uregulować w kasie urzędu miasta lub przelać na rachunek bankowy. Poszczególne urzędy miast podają numer konta na swojej stronie internetowej. Niekiedy istnieje możliwość dokonania płatności za pośrednictwem inkasenta.

Inkasem zajmują się osoby i podmioty wyznaczone przez radę miejską. Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje z chwilą złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia. Dowód jej uiszczenia należy dołączyć do wniosku lub dostarczyć do urzędu skarbowego w ciągu 3 dni od dnia jego wniesienia.

Opłacie skarbowej nie podlegają zaświadczenia wydawane w celu uzasadnienia wniosków w sprawach m.in.: alimentacyjnych, rent strukturalnych, świadczeń socjalnych, zatrudnienia. Mowa o tym w art. 2 ust. 1 ustawy o opłacie skarbowej. Jeżeli jednak zaświadczenie, którego wydanie nie podlega opłacie skarbowej, zostanie użyte w innej sprawie niż wymienionej we wspominanym przepisie, powstaje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej.

Zaświadczenie odzwierciedla wiedzę organu podatkowego wynikającą z prowadzonych przez niego ewidencji, rejestrów lub innej dokumentacji.

Urząd skarbowy przed wystawieniem zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach sprawdza, czy w stosunku do wnioskodawcy nie toczy się postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości jego zobowiązań podatkowych (chodzi o postępowanie pierwszoinstancyjne). Jeżeli jest ono prowadzone, a zgromadzony materiał dowodowy pozwala na zamknięcie sprawy, powinna być niezwłocznie wydana decyzja ustalająca lub określająca wysokość zobowiązań podatkowych, w celu wykazania ich w zaświadczeniu.

W przypadku gdy doręczenie podatnikowi decyzji kończącej postępowanie podatkowe jest niemożliwe przed upływem terminu do wydania zaświadczenia, wystawia się zaświadczenie potwierdzające brak zaległości podatkowych, ale zawierające informację o prowadzonym postępowaniu lub jego zakończeniu. Takiego zaświadczenia nie uzyska się, gdy zaległość podatkowa wynika z decyzji wydanej przez organ podatkowy pierwszej instancji, od której zostało wniesione odwołanie.

Przeszkodą w uzyskaniu zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach nie jest regulowanie zaległości podatkowych w odroczonym terminie lub w ratach. Uznaje się bowiem, że do dnia upływu odroczonego terminu zapłaty lub terminów płatności poszczególnych rat, określonych w decyzji przyznającej ulgę, podatnik nie posiada zaległości podatkowych. Stanowi tak art. 306e § 5 Ordynacji podatkowej.

Dodatkowe rozwiązania przewiduje tarcza antykryzysowa 3.0. Wynika z niej, że w zaświadczeniu wystawianym w okresie objętym zaniechaniem poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych nie będą uwzględniane zaległości podatkowe, których zapłata po upływie terminu płatności jest objęta tym zaniechaniem poboru odsetek za zwłokę. Oznacza to, że w zaświadczeniach wystawianych od 1 maja do 1 czerwca 2020 r. nie byłyby wykazywane zaległości z tytułu podatku wynikającego z PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT 37, PIT-38 i PIT-39 za 2019 r., a także daniny solidarnościowej z DSF-1 za 2019 r.

Taka regulacja pozwoli na spełnienie warunku braku istnienia zaległości podatkowych w celu skorzystania ze wsparcia finansowego w ramach programów rządowych. Przewiduje to art. 15za § 1a ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21 (na dzień oddania GP do druku ustawa została przyjęta przez Senat).

- informacje, czy w stosunku do wnioskodawcy prowadzone jest postępowanie: mające na celu ujawnienie jego zaległości podatkowych i określenie ich wysokości; egzekucyjne w administracji (również w zakresie innych zobowiązań niż podatkowe); w sprawach o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, - okresy, z których pochodzą zaległości, i ich tytuły, - podatki, których termin płatności został odroczony lub których płatność rozłożono na raty.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)

Ustawa z dnia 16.11.2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1000 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 40 (1706) z dnia 2020-05-18