Umowy frankowe i klauzule abuzywne
Klauzule abuzywne to inaczej niedozwolone postanowienia umowne w umowie z konsumentem. Prawo stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nie uzgodnione indywidualnie, nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Przypomnijmy: Pani Anna Bablok z Katowic ma 90 lat i ponad 400 tysięcy długu w banku. Przepracowała 49 lat, nigdy nie pożyczała pieniędzy, a teraz grozi jej utrata domu. Jak do tego doszło? Pani Anna musi spłacać kredyt, który wziął jej zmarły już syn.
Na pomoc pani Annie ruszyła ekipa programu Polsatu "Wolni od Długów". Anna Guzik wraz z ekspertami - Fryderykiem Karzełkiem i Piotrem Ikonowiczem spróbowali pomóc emerytce przeciąć spiralę długów.
Fryderyk Karzełek wyjaśnia, na czym polegają umowy abuzywne i co robić aby uwolnić się od krzywdzących nas zapisów:
Do zakwalifikowania twojej umowy jako zawierającej klauzule niedozwolone trzeba ustalić istnienie obydwóch poniższych warunków:
- umowa musi być zawarta z konsumentem, czyli - najprościej ujmując - osobę fizyczną nie będącą przedsiębiorcą,
- postanowienia umowy nieuzgodnione indywidualnie to te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu; w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez bank.
Konsekwencje stwierdzenia przez sąd, że umowa frankowa zawiera klauzule abuzywne mogą być dwojakie - sąd może:
- stwierdzić nieważności umowy; sądy coraz częściej uznają, że zawarcie w umowie kredytowej niedozwolonych klauzul powoduje, iż tak zawarta umowa jest sprzeczna z prawem,
- wyeliminować z umowy jedynie klauzule abuzywne; w sytuacji, gdy konsekwencje unieważnienia całej umowy w ostatecznym rozrachunku byłyby niekorzystne dla kredytobiorcy, nie jest on zainteresowany unieważnieniem umowy kredytowej.
Sprawą "frankowiczów" zajmuje się m.in. Rzecznik Finansowy, czyli państwowa instytucja, reprezentująca interesy pokrzywdzonych w sytuacjach, gdy ich prawa zostały złamane przez finansowe podmioty rynkowe, w tym przez banki. Sprawia to, iż w sporze kredytobiorcy-konsumenta z bankiem, szanse i siły konsumenta są o wiele bardziej znaczące.
Warto pamiętać o możliwości skorzystania z takiego wsparcia (https://rf.gov.pl/tag/frankowicze/).
Rzecznik Finansowy przeanalizował setki umów o kredyty frankowe i stworzył na ich podstawie "mapę" klauzul niedozwolonych w umowach kredytów "walutowych", czyli zestawienie kilkudziesięciu przykładowych klauzul abuzywnych stosowanych przez różne banki w umowach kredytowych.
Będąc "frankowiczem" dobrze jest przejrzeć to zestawienie i porównać przykłady klauzul niedozwolonych z zapisami w swojej umowie z bankiem, aby dowiedzieć się, czy i nasza umowa nie zawiera niedozwolonych klauzul.
