Rekordowo wysokie ceny kakao, coraz droższa czekolada. Co się dzieje?

Zbiór ziaren kakaowca właśnie trwa. Rozpoczął się w październiku 2022 r. i zakończy we wrześniu 2023 r. Jak wynika z prognoz Międzynarodowej Organizacji ds. Kakao (ICCO), w porównaniu z kampanią 2021-2022 światowa podaż na ten surowiec rolniczy ma w tym roku wzrosnąć o 4 proc., do 5,017 mln ton. W tym czasie popyt ma spaść o około 1 proc. do 5,027 mln ton. Prognozowany deficyt kakao ma wynieść około 10 000 ton.

Największymi producentami kakao są Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Nigeria i Indonezja. Te cztery państwa odpowiedzialne są za produkcję 75 proc. zbiorów kakao na świecie i to one wpływają też na ceny tego surowca na światowych giełdach. Innymi, dużymi producentami są kraje Ameryki Południowej, przede wszystkim Brazylia i Ekwador. One właśnie borykają się teraz z chorobą czarnych strąków (mazorca negra). Eksperci ostrzegają, że po przedostaniu się do Afryki, choroba może zagrozić 70 proc. upraw kakaowców.  

W pierwszym kwartale tego roku cena kakao wzrosła o 12 proc. Na początku kwietnia za tonę kakao na londyńskiej giełdzie towarowej trzeba było zapłacić 2121 funtów (2695,95 dolara). Od tej daty do dzisiaj produkt ten nie zanotował ani jednej sesji ze spadkiem cen. Wczoraj tona kosztowała 2662 funtów (3308,07 dolara). Dzisiaj, od początku sesji, kakao podrożało o 1,91 proc.  

Eksperci wskazują, że analizując wzrost ceny kakao trzeba brać pod uwagę nie tylko choroby atakujące kakaowce, ale też pogodę. Rośliny te rosną wyłącznie w określonych strefach klimatycznych, rejonach narażonych tak na ulewne deszcze, co na przedłużające się susze. Właśnie braki wody mają być jedną z głównych przyczyn światowego wzrostu cen kakao. 

Rejony plantacji kakaowców pokrywają się w większości z miejscami oddziaływania El Nino - zjawiska pogodowego doprowadzającego do znacznego wzrostu temperatury w równikowej części Pacyfiku. W Afryce Zachodniej, gdzie uprawia się kakao, zjawisko to będzie skutkowało mniejszymi niż dotąd opadami deszczu i silnymi wiatrami. El Nino ma być najbardziej dokuczliwe od lipca do września - w trakcie ostatnich miesięcy zbiorów kakao. 

Skutki zmian klimatycznych - suszę, ale też ulewne deszcze - odczuwa m.in. Ghana, drugi, największy na świecie producent kakao. W porównaniu do 2021 r. zbiory tego surowca rolnego spadły tam o 40 proc. Jak donosi Agencja Bloomberg, w minionym sezonie Ghana zebrała około 408 tys. ton kakao, to prawie 300 tys. ton mniej niż wyniosły poprzednie zbiory (703 tys. ton). Zmiany klimatu odczuwa też Wybrzeże Kości Słoniowej - największy na świecie producent ziarna kakaowego. Od początku trwającej kampanii produkcja spadła o 0,5 proc., osiągając w połowie lutego 1,6 mln ton.

Przez wszystkie te zmiany i anomalie pogodowe w ciągu ostatnich pięciu lat cena kakao utrzymywała się w przedziale między 2160 a 2934 dolarów. „Ożywienie cen kakao nasiliło się w ostatnim kwartale 2022 r., by zamknąć grudzień powyżej 2600 dolarów. Sytuacja nie uległa zmianie na początku 2023 r., przy cenie, która nadal rośnie i która w marcu przebiła roczne maksima” - wskazują eksperci IG, światowego lidera w handlu online. Ich zdaniem, kolejnym “przystankiem” ceny kakao będzie 2940 dolarów za tonę - wielkość, jaka została osiągnięta w 2018 r. Ostrzegają, że ceny będą przekraczały kolejne maksima. 

Wzrost cen kakao wpływa na ceny czekolady. Eksperci przypominają, że w ciągu ostatniego roku produkt ten podrożał o ponad 14 proc. Consumer Intelligence NielsenIQ, obserwator zachowań zakupowych konsumentów zapowiada, że ceny czekolady będą rosnąć ze względu na mniejsze niż oczekiwano zbiory kakao. Przypominają, że w skład czekolady wchodzi również masło kakaowe, którego cena wzrosła od początku roku o ponad 20 proc. “To drugi z rzędu, deficytowy sezon. Należy oczekiwać, że zapasy kakao spadną do niezwykle niskich poziomów i czekolada będzie drożeć“ - ostrzegają eksperci z Consumer Intelligence NielsenIQ. 

Analitycy rynku zwracają uwagę, że wzrostowy trend cen wynikający przede wszystkim z pogody - suszy bądź ulewnych i długotrwałych deszczów - dotyczy nie tylko kakao. W minionym roku światowa cena soi wzrosła o 16 proc., kawy - o około 10 proc. a kukurydzy o ponad 9 proc. 

ew