Dodatek aktywizacyjny

Dodatek aktywizacyjny i zasiłek dla bezrobotnych to dwa różne świadczenia. Oba świadczenia mają za zadanie wspierać osoby bezrobotne, ale w różnych sytuacjach i z różnymi celami.

Zasiłek dla bezrobotnych jest podstawową formą wsparcia dla osób, które straciły pracę i są zarejestrowane jako bezrobotne w urzędzie pracy. Jego głównym celem jest częściowa kompensacja utraconych dochodów w okresie poszukiwania nowego zatrudnienia.

Wysokość zasiłku zależy od poprzednich zarobków i stażu pracy, a prawo do niego uzyskuje się pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów, takich jak odpowiedni okres ubezpieczenia. Zasiłek dla bezrobotnych potocznie nazywany bywa "kuroniówką".

Nazwa to pochodzi od ministra pracy i polityki socjalnej Jacka Kuronia. W latach 90-tych ubiegłego wieku "kuroniówką" określano posiłek wydawany ubogim mieszkańcom Warszawy, który serwowany był równie osobiście przez ministra, była to zupa grochówka.

Dodatek aktywizacyjny z kolei jest formą dodatkowego wsparcia finansowego dla osób bezrobotnych, które znalazły zatrudnienie (samodzielnie lub za pośrednictwem urzędu pracy) i mają prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

Celem dodatku jest zachęcenie do aktywnego poszukiwania pracy i szybszego powrotu na rynek pracy. Dodatek aktywizacyjny jest wypłacany przez określony czas i może być przyznany niezależnie od otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych, jednak jego otrzymanie jest związane z podjęciem zatrudnienia.

Na koniec lutego 2024 stopa bezrobocia wyniosła 5,4 proc. Zasiłek dla bezrobotnych jest świadczeniem zapewniającym podstawowe wsparcie finansowe osobom poszukującym pracy, podczas gdy dodatek aktywizacyjny stanowi dodatkową motywację finansową dla tych, którzy aktywnie włączają się w rynek pracy poprzez znalezienie zatrudnienia.

W 2024 roku kwota dodatku aktywizacyjnego jest bezpośrednio powiązana z wysokością zasiłku dla bezrobotnych i stanowi 50 proc. jego wartości. Do 31 maja 2024 roku, z uwagi na to, że zasiłek dla bezrobotnych wynosi 1491,90 zł brutto (1357,63 zł netto) przez pierwsze trzy miesiące, a następnie 1171,60 zł brutto, maksymalna wartość dodatku aktywizacyjnego może osiągnąć 678,81 zł netto.

Warto jednak pamiętać, że końcowa wysokość dodatku aktywizacyjnego jest ustalana przez starostę, co oznacza możliwość przyznania niższej kwoty niż 678 zł. Decyzja ta często zależy od rodzaju podjętej pracy i wysokości zarobków. Dodatek ma na celu częściowe pokrycie niskich dochodów z pracy.

Od 1 czerwca 2024 roku, po zaplanowanej waloryzacji zasiłek dla bezrobotnych ma wzrosnąć do 1669,44 zł brutto przez pierwsze 90 dni, a potem do 1311,02 zł brutto. Oznacza to, że dodatek aktywizacyjny w pierwszych miesiącach po waloryzacji może wynieść 834,72 zł brutto.

Dodatek aktywizacyjny, nazywany też dodatkiem za podjęcie pracy, jest przeznaczony dla:

Natomiast dodatek aktywizacyjny nie jest przyznawany osobom, które:

Aby ubiegać się o dodatek aktywizacyjny, należy złożyć wniosek i wymagane dokumenty bezpośrednio w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Alternatywnie można to zrobić poprzez: 

Dodatek aktywizacyjny podlega opodatkowaniu i powinien być uwzględniony w rocznym zeznaniu podatkowym PIT, w sekcji dotyczącej "innych źródeł" dochodu.

Informacje do zeznania rocznego można uzyskać z formularza PIT-11, który zostaje przekazany przez urząd pracy. 

Aby uniknąć konieczności dopłacania do podatku podczas rozliczenia rocznego, ważne jest, aby powiadomić pracodawcę o otrzymywaniu dodatku aktywizacyjnego.

Dzięki temu pracodawca nie będzie pomniejszał należnego podatku o kwotę zmniejszającą podatek, która może być odliczona tylko raz.

Należy pamiętać, że urząd pracy automatycznie pomniejsza podatek o kwotę zmniejszającą podatek przy wypłacie dodatku aktywizacyjnego.

W sytuacji gdy zarówno pracodawca, nieświadom otrzymywania przez Ciebie dodatku, jak i urząd pracy odliczą kwotę zmniejszającą podatek, konieczne może być zwrócenie nadmiernie odliczonej kwoty.