Opłata sądowa
Czwartek, 3 października 2024 (13:25)
Aktualizacja Czwartek, 3 października 2024 (13:25)
Opłaty sądowe możemy klasyfikować na trzy główne typy: stałe, stosunkowe i podstawowe.
Opłata sądowa - najważniejsze informacje
Opłata stała jest naliczana dla spraw o charakterze niemajątkowym oraz wybranych spraw majątkowych, określonych w ustawie, i jest stała, niezależna od wartości przedmiotu sporu. Waha się od minimum 30 zł do maksimum 5 tys. zł.
Opłata stosunkowa dotyczy spraw majątkowych, gdzie wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu, z ograniczeniem do minimum 30 zł i maksimum 100 tys. zł. Dla spraw w postępowaniu grupowym, stawka ta jest obniżona do 2 proc. wartości, przy zachowaniu tych samych limitów minimalnych i maksymalnych.
Opłata podstawowa jest stosowana w przypadkach, gdy nie przewiduje się innych rodzajów opłat. Wynosi ona zawsze 30 zł i jest minimalną kwotą, którą strona musi zapłacić za dokument podlegający opłacie, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Nie dotyczy to postępowań wieczystoksięgowych ani rejestrowych.
Opłata tymczasowa jest ustalana w sprawach majątkowych o nieokreślonej na początku wartości przedmiotu sporu, z kwotą określoną od 30 zł do 1 tys. zł, a w postępowaniu grupowym od 100 zł do 10 tys. zł.
Opłata ostateczna jest ustalana przez sąd na zakończenie postępowania w pierwszej instancji, na podstawie wartości przedmiotu sporu, lub w przypadku braku takiej możliwości – w kwocie do 5 tys. zł, uwzględniając znaczenie sprawy i jej złożoność. Jeśli opłata ostateczna przekracza tymczasową, strona zobowiązana jest do uiszczenia różnicy.
Opłatę w całości ponoszą strony za:
- pozew, w tym pozew wzajemny,
- wniosek o rozpoczęcie postępowania nieprocesowego lub jego odrębną część, chyba że inaczej stanowi przepis specjalny.
Ile wynosi opłata sądowa?
Ostatnia nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC) oraz innych przepisów wprowadziła istotne zmiany w zakresie opłat sądowych, z którymi warto się zapoznać. Najważniejszą zmianą jest zwiększenie maksymalnej opłaty stałej w sprawach cywilnych dotyczących praw majątkowych do 200 tys. zł, podczas gdy wcześniej maksymalna opłata wynosiła 100 tys. zł i była naliczana jako 5 proc. wartości przedmiotu sporu. Teraz, opłaty stałe za sprawy o wartości do 20 tys. zł kształtują się w następujący sposób:
- Do 500 zł – opłata wynosi 30 zł,
- Od 500 zł do 1,5 tys. zł – 100 zł,
- Od 1,5 tys. zł do 4 tys. zł – 200 zł,
- Od 4 tys. zł do 7,5 tys. zł – 400 zł,
- Od 7,5 tys. zł do 10 tys. zł – 500 zł,
- Od 10 tys. zł do 15 tys. zł – 750 zł,
- Od 15 tys. zł do 20 tys. zł – 1 tys. zł.
Zmieniły się również koszty związane z procedurą zawezwania do próby ugodowej, która była dotychczas najmniej kosztownym sposobem na przerwanie biegu przedawnienia. Obecnie za tę czynność trzeba zapłacić 1/5 wysokości opłaty od pozwu.
Analogicznie, wniosek o zabezpieczenie roszczenia pieniężnego przed rozpoczęciem procesu wymaga teraz opłaty w wysokości 1/4 opłaty od pozwu. Z kolei za wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia lub zarządzenia należy uiścić opłatę w wysokości 100 zł.
Znacząco wzrosła także opłata kancelaryjna za wydanie niektórych dokumentów z akt, która obecnie wynosi 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron dokumentu. Warto zatem przed podjęciem jakichkolwiek działań sądowych upewnić się, czy dotychczasowe praktyki dotyczące opłat wciąż obowiązują, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i konsekwencji proceduralnych.
Z opłaty sądowej zwolnieni są pracownicy, którzy złożyli pozew przeciwko pracodawcy, a kwota roszczeń nie przekracza 50 tysięcy złotych. Jeśli kwota roszczeń jest wyższa, to od kwoty roszczeń odejmowane jest 50 tysięcy złotych, a od reszty kwoty obliczane jest 5 proc. opłaty sądowej.
Czasem warto zamiast iść do sądu spróbować porozumieć się z drugą stroną w trakcie mediacji. Mediacje odbywają się często również pomiędzy rozprawami, sąd zaleca mediacje licząc, że strony na kolejną rozprawą przyjdą z wypracowanym porozumieniem. W ostatnich latach do sądów wpłynęło wiele spraw tzw. “Frankowiczów”. Dziś często słyszymy o zakończeniu tych spraw na drodze negocjacji.
Opłata za złożenie pozwu rozwodowego wynosi 600 zł i jest obowiązkiem strony inicjującej proces, która musi uiścić ją w sądzie właściwym dla danej sprawy. Istnieje możliwość zwrotu tej kwoty, zależnie od orzeczenia sądu. Jeśli rozwód zostanie orzeczony z winy pozwanej, to ona powinna zwrócić 600 zł strony wnioskującej po zakończeniu procesu. W sytuacji rozwodu bez ustalania winy, sąd zwraca 300 zł wnioskodawcy, a pozwany zobowiązany jest do zwrotu 150 zł.
Ile wynosi wynagrodzenie adwokata za reprezentowanie w sądzie?
W Polsce w przeciwieństwie do notariuszy, których stawki są ściśle regulowane i nie mogą być zmieniane, adwokaci i radcy prawni mają swobodę w ustalaniu opłat za swoje usługi. Wysokość honorariów może więc różnić się w zależności od wielu czynników, a pracownicy prawa powinni kierować się przy tym etyką zawodową, określoną w Kodeksach Etyki zawodowej dla poszczególnych grup zawodowych.