Podatek Belki

W pierwszych dwóch latach jego wprowadzenia, podatek ten dotyczył wyłącznie zysków uzyskanych z depozytów bankowych, z założoną stawką na poziomie 20% i był stosowany tylko do oszczędności trzymanych w bankach. Po upływie tego okresu stawka została zmniejszona do 19% i rozszerzono zakres podatku, aby obejmował również zyski z inwestycji w papiery wartościowe, znane jako dochody kapitałowe, w tym zyski z inwestycji w jednostki uczestnictwa funduszy. 

 

W innych krajach również obowiązują podatki od inwestycji kapitałowych. Z danych Tax Foundation wynika, że Dania znalazła się na pierwszym miejscu w Europie, jeśli chodzi o wysokość opodatkowania zysków kapitałowych. Na drugim miejscu jest Norwegia (35,2 proc.), a następnie ex aequo Finlandia i Francja (34 proc.). W Wielkiej Brytanii podatek od zysków kapitałowych wynosi 20 proc. 

Osoba, która dokona co najmniej jednej transakcji giełdowej w ciągu roku zobowiązana jest do jej rozliczenia przy użyciu rocznego formularza PIT-38, co od 1 stycznia 2024 roku ma również zastosowanie do transakcji związanych z odkupieniem i konwersją jednostek uczestnictwa. 

Do wypełnienia PIT-38 wykorzystuje się formularz PIT–8C, który jest dostarczany przez Biura Maklerskie. W przypadku realizacji transakcji za pośrednictwem wielu Biur Maklerskich, od każdego z nich otrzyma się oddzielny formularz PIT-8C, podobnie jak od każdego Funduszu Inwestycyjnego, w którym dokonano odkupienia lub konwersji jednostek uczestnictwa. Formularze te są również przekazywane do urzędu skarbowego. 

To ułatwia rozliczenie ewentualnego zysku czy straty z operacji giełdowych. W przypadku gdy końcowy wynik działań inwestycyjnych jest dodatni, konieczne będzie odprowadzenie tzw. podatku Belki. Istotną zmianą od 2024 roku jest możliwość kompensowania zysków i strat z funduszy inwestycyjnych przy obliczaniu podatku, co pozwala na uwzględnienie w rozliczeniu nie tylko zysków lub strat z rynku giełdowego, ale także z inwestycji funduszowych.  

Aby uniknąć płacenia podatku od zysków kapitałowych, znanego również jako podatek Belki, istnieją legalne sposoby na nie tworzenie tego zobowiązania podatkowego, szczególnie poprzez korzystanie z Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE) i Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). 

W przypadku IKZE przy wypłacie zgromadzonych środków, zamiast standardowego 19% podatku od zysków kapitałowych, zapłacisz zaledwie 10% podatku PIT od dochodu. Aby skorzystać z tej niższej stawki, musisz spełnić dwa warunki: dokonywać wypłaty po osiągnięciu 65. roku życia oraz dokonać wpłat na IKZE przez minimum 5 różnych lat kalendarzowych. 

Jeśli chodzi o IKE, możliwość uniknięcia podatku Belki uzależniona jest od osiągnięcia wieku 60 lat lub 55 lat i posiadania uprawnień emerytalnych. Dodatkowo, należy spełnić jedno z dwóch kryteriów: dokonać wpłat na konto przez co najmniej 5 lat kalendarzowych lub wpłacić przynajmniej połowę zgromadzonych środków na IKE nie później niż 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę. 

Posiadanie zarówno IKE jak i IKZE jest strategią pozwalającą na maksymalizację korzyści podatkowych. Możesz wpłacać na IKZE, korzystając z możliwości odliczenia tych wpłat od podstawy opodatkowania PIT, a następnie reinwestować uzyskany zwrot podatkowy na IKE. Dzięki temu co roku uzyskujesz korzyści z odliczeń wpłat na IKZE, a ostatecznie - korzystając z IKE - unikasz opodatkowania zysków, które w innym przypadku podlegałyby podatkowi Belki.