Podatek bezpośredni
Czwartek, 3 października 2024 (09:02)
Aktualizacja Czwartek, 3 października 2024 (09:02)
Podatek bezpośredni to forma opodatkowania nakładana bezpośrednio na dochody lub majątek osób lub instytucji.
Podatek bezpośredni - najważniejsze informacje
Co to jest podatek bezpośredni?
Charakterystyczną cechą tego rodzaju podatku jest to, że osoba lub instytucja opodatkowana ponosi bezpośrednio ciężar podatkowy, w przeciwieństwie do podatków pośrednich, które są nakładane na transakcje - takie jak sprzedaż towarów i usług, i zwykle są przenoszone na ostatecznych konsumentów.
Jakie są rodzaje podatków bezpośrednich?
Do najbardziej znanych podatków bezpośrednich należą:
- podatek dochodowy - obciąża dochód osoby fizycznej lub dochody generowane przez przedsiębiorstwa.
- podatek od nieruchomości - nakładany na właścicieli nieruchomości i obciążający wartość posiadanych gruntów i budynków.
- podatek od spadków i darowizn - stosowany do transmisji majątku w wyniku spadku lub darowizny.
- podatek od środków transportowych - pobierany od właścicieli pojazdów.
Ile wynosi podatek bezpośredni?
Stawki podatków bezpośrednich różnią się w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj podatku, status prawny podatnika, czy wartość opodatkowanego dochodu lub majątku.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Obecnie przy opodatkowaniu progresywnym, według skali podatkowej obowiązują stawki 12 proc., a po przekroczeniu podstawy w kwocie 120.000 zł - 32 proc. podatku.
Dodatkowo, dochody podmiotów, które są opodatkowane tzw. podatkiem solidarnościowym (od dochodów ponad 1 mln zł), obciążone są dodatkowo według stawki 4 proc. Dla podatku liniowego wysokość wynosi 19 proc.
Podatek od nieruchomości
Jest zróżnicowany i zależy od lokalizacji i przeznaczenia nieruchomości, a jego stawki są ustalane przez gminy. Maksymalne stawki podatku od nieruchomości w 2024 r. wynoszą:
- dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 1,34 zł za 1 mkw. powierzchni (w 2023 roku było to 1,16 zł)
- dla budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 33,10 zł za 1 mkw. powierzchni użytkowej (w 2023 roku było to 28,78 zł).
- stawka za 1 mkw. w budynku mieszkalnym w 2024 r. to zaś 1,15 zł za 1 mkw. powierzchni (w 2023 roku było to 1 zł).
Podatek od spadków i darowizn
Jeśli wartość spadku czy darowizny mieści się między 11 833 zł a 23 665 zł, podatek wynosi 355 zł oraz 5 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś wartość darowizny lub wartość spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 946,6 zł plus 7 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Kto ustala wysokość podatku bezpośredniego?
Wysokość podatków bezpośrednich ustalana jest przez różne organy w zależności od rodzaju podatku:
- podatki dochodowe - stawki i zasady są ustalane przez rząd i zatwierdzane przez parlament na poziomie krajowym.
- podatki lokalne, takie jak od nieruchomości - stawki są ustalane przez lokalne organy samorządowe, na przykład rady gmin.
Na co wydawany jest podatek bezpośredni?
Zbierane podatki bezpośrednie są kluczowym źródłem dochodów dla rządów na różnych szczeblach, umożliwiając finansowanie szerokiej gamy usług publicznych. Przykłady wydatków obejmują:
- edukację - finansowanie szkół publicznych, płace nauczycieli.
- ochronę zdrowia - utrzymanie szpitali, zakup sprzętu medycznego, finansowanie programów zdrowotnych.
- infrastrukturę - budowa i utrzymanie dróg, mostów, transportu publicznego.
- bezpieczeństwo publiczne - finansowanie policji, straży pożarnej i innych służb ratunkowych.