Podatek cedularny

Podatek cedularny został wprowadzony w Anglii w 1842 roku. W jego konstrukcji dochody były podzielone na pięć grup, zwanych cedulami: dochody z użytkowania własności, z kapitału, z wolnej działalności zarobkowej, pozostałe dochody z kapitałów oraz płace i pensje urzędnicze.

Każda z tych grup była opodatkowana według różnych stawek proporcjonalnych.

W latach 1909-1910 Lloyd George wprowadził tzw. super-tax, czyli dodatkowy podatek na nadwyżki dochodów z poszczególnych cedul, który był opodatkowany według skali progresywnej.

Taki mieszany model podatkowy został również przyjęty we Francji, Belgii i Włoszech. W Polsce w latach 1950-1971 taki charakter miał podatek dochodowy płacony przez osoby fizyczne i prawne, które nie były jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Podatek globalny to system, w którym wszystkie dochody podatnika są sumowane i opodatkowane według jednolitej skali podatkowej. W przeciwieństwie do systemu cedularnego dochody nie są dzielone na kategorie, a całość dochodów jest opodatkowana według jednej skali, która może być progresywna, co oznacza, że stawki podatkowe rosną wraz z wysokością dochodów.

Mieszany system podatkowy, który łączy elementy zarówno podatku cedularnego jak i globalnego, został wprowadzony w różnych krajach na świecie. Taki system pozwala na bardziej elastyczne i sprawiedliwe opodatkowanie różnych źródeł dochodów, dostosowując stawki podatkowe do specyfiki poszczególnych rodzajów dochodów.

W systemie cedularnym dochody są klasyfikowane według ich źródeł, takich jak wynagrodzenia, działalność gospodarcza, dochody z najmu, dywidendy, odsetki czy zyski kapitałowe.

Każda z tych kategorii jest opodatkowana oddzielnie co oznacza, że podatnik może podlegać kilku różnym stawkom podatkowym, w zależności od struktury swoich dochodów. Na przykład dochody z pracy mogą być opodatkowane według jednej skali, a dochody kapitałowe według innej.

Każda z tych kategorii ma przypisaną własną stawkę podatkową, zasady odliczeń i ulgi podatkowe. W praktyce oznacza to, że podatnik może być zobowiązany do obliczenia i zapłaty kilku różnych podatków, w zależności od źródła swoich dochodów.

Różne stawki podatkowe dla różnych rodzajów dochodów mogą pozwolić na bardziej sprawiedliwe opodatkowanie, odzwierciedlając specyfikę każdego źródła dochodów.

Możliwość łatwiejszej kontroli i egzekwowania przepisów podatkowych przez administrację skarbową.

Dla osób uzyskujących dochody z wielu źródeł, rozliczenie podatku cedularnego może być bardziej skomplikowane i czasochłonne.

W przeciwieństwie do systemu globalnego, gdzie dochody są sumowane i opodatkowane jednolicie, system cedularny może prowadzić do różnic w opodatkowaniu osób o podobnych całkowitych dochodach.