Swiatłana Cichanouska

Swiatłana Cichanouska dorastała w małej miejscowości Mikaszewicze, w obwodzie brzeskim. Po ukończeniu liceum w rodzinnym mieście, podjęła studia językoznawcze na Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym w Mozyrzu. 

Zawodowo zajmowała się tłumaczeniami, współpracując m.in. z irlandzką organizacją charytatywną Chernobyl Life Line, pomagającą ofiarom katastrofy w Czarnobylu. Cichanouska prowadziła spokojne życie, koncentrując się na pracy i rodzinie, ale wszystko zmieniło się w 2020 roku. 

Kiedy jej mąż, Siarhiej Cichanouski, znany białoruski bloger i działacz opozycyjny, ogłosił zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich w 2020 roku, szybko stał się celem represji ze strony białoruskiego reżimu. Został aresztowany, a jego kandydatura została zablokowana przez władze. W odpowiedzi Swiatłana Cichanouska postanowiła sama wystartować w wyborach, przejmując schedę po mężu. 

Pomimo licznych przeszkód, 20 maja 2020 roku Centralna Komisja Wyborcza Białorusi zatwierdziła jej grupę inicjatywną, co pozwoliło jej rozpocząć oficjalną kampanię. Szybko stała się symbolem opozycji, zyskując poparcie wielu Białorusinów, zmęczonych reżimem Łukaszenki. Jej kampania miała pokojowy charakter, a głównymi postulatami Cichanouskiej były: przeprowadzenie wolnych wyborów, uwolnienie więźniów politycznych i zakończenie represji. 

Podczas kampanii wyborczej Cichanouska doświadczyła licznych represji. Jej współpracownicy byli zatrzymywani, a ona sama otrzymywała groźby. 16 czerwca 2020 roku odebrała telefon z pogróżkami, w którym nieznany rozmówca groził jej oraz jej dzieciom, jeśli nie wycofa się z wyborów. Mimo tego Cichanouska zdecydowała się kontynuować kampanię, stając się ikoną walki o wolność i demokrację w Białorusi. 

9 sierpnia 2020 roku odbyły się wybory prezydenckie na Białorusi. Zgodnie z oficjalnymi wynikami ogłoszonymi przez władze, Aleksandr Łukaszenka zdobył 80,1% głosów, podczas gdy Swiatłana Cichanouska uzyskała jedynie 10,1%. Wyniki te wywołały ogromne kontrowersje i były powszechnie uważane za sfałszowane. 

Białorusini masowo wyszli na ulice, protestując przeciwko fałszerstwom wyborczym i domagając się ustąpienia Łukaszenki. Protesty trwały przez wiele miesięcy, a reżim odpowiedział na nie brutalnymi represjami. 

Wkrótce po ogłoszeniu wyników wyborów, 10 sierpnia 2020 roku, Swiatłana Cichanouska została zatrzymana i przewieziona do siedziby Centralnej Komisji Wyborczej. Następnego dnia, pod ogromną presją, wyjechała do Litwy, skąd kontynuowała swoją działalność polityczną na emigracji. 14 sierpnia ogłosiła, że to ona jest prawdziwą zwyciężczynią wyborów, uzyskując od 60 do 70% głosów. W tym samym czasie powołała Radę Koordynacyjną, która miała na celu zorganizowanie pokojowego przekazania władzy w Białorusi. 

Po wyjeździe do Litwy, Swiatłana Cichanouska stała się liderką białoruskiej opozycji na emigracji. Kontynuowała swoje działania na rzecz demokracji w Białorusi, angażując się w liczne spotkania z liderami międzynarodowymi i apelując o wsparcie dla Białorusinów. Spotkała się m.in. z liderami Unii Europejskiej, apelując o nałożenie sankcji na reżim Łukaszenki oraz o większe wsparcie dla białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego. 

W sierpniu 2022 roku Swiatłana Cichanouska ogłosiła zamiar powołania rządu tymczasowego Białorusi na emigracji, który miałby reprezentować interesy Białorusinów na arenie międzynarodowej i dążyć do demokratycznej zmiany w kraju. W styczniu 2023 roku reżim białoruski oficjalnie uznał jej struktury za ugrupowanie ekstremistyczne, co miało na celu dalszą marginalizację jej działalności. 

Reżim Łukaszenki nieustannie nasilał represje wobec Cichanouskiej i jej współpracowników. W marcu 2023 roku białoruski sąd skazał ją zaocznie na 15 lat więzienia, oskarżając ją o działania przeciwko państwu. Pomimo tych represji, Cichanouska nadal prowadzi swoją działalność na rzecz demokratycznych przemian w Białorusi, zachowując status jednego z najważniejszych symboli walki o wolność i demokrację w Europie Wschodniej.