Nowa moneta kolekcjonerska: "My Polacy dumni i wolni 1918 - 2018"

100 lat temu odzyskaliśmy niepodległość. Wcześniej walczyły o nią kolejne pokolenia, pracowały w kraju i na emigracji, by sprawa polska nie została wyrugowana z pamięci i z polityki europejskiej. Pokolenie, które ją odzyskało, nazywane pokoleniem niepokornych, reprezentują dwaj ojcowie założyciele Niepodległej - Roman Dmowski i Józef Piłsudski. Przed 1914 r. podjęło ono próbę przezwyciężenia powszechnego marazmu, mobilizując społeczeństwo, by stale przygotowywało się do momentu, w którym sytuacja zewnętrzna ponownie postawi sprawę polską na porządku dziennym. Gdy to nastąpiło, w wyniku wybuchu I wojny światowej i jej długiego trwania, polscy politycy potrafili stworzyć podwaliny pod administrację i przyszłe Wojsko Polskie, którego zaczątkiem stały się m.in. Legiony oraz Błękitna Armia. W rezultacie dyplomacji, prowadzonej przez Komitet Narodowy Polski z Romanem Dmowskim i Ignacym Janem Paderewskim, doprowadzono sprawę polską do zwycięstwa. W listopadzie 1918 r. Polska, choć nie było jej jeszcze na mapie świata, znalazła się wśród państw, które wygrały I wojnę światową, obok Francji, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych, i współtworzyła pokój wersalski.

Terytorium państwa polskiego ukształtowało się nie tylko dzięki udziałowi elit, ale także dzięki polskim patriotom pochodzącym ze wszystkich warstw społecznych i obszarów - powstańcom śląskim, wielkopolskim, sejneńskim oraz Orlętom Lwowskim i Przemyskim, dzięki mieszkańcom Śląska Cieszyńskiego, Pomorza oraz całych Kresów Wschodnich, dzięki wszystkim angażującym się podczas plebiscytów. Polskę odzyskaliśmy także dzięki urzędnikom, powoływanym jeszcze przez Radę Regencyjną, i dzięki Wojsku Polskiemu, walczącemu na Wschodzie i na Zachodzie, dzięki dyplomacji i dziesiątkom fachowców, w tym ekonomistom i historykom, którzy swoim autorytetem wspierali w Wersalu głównych negocjatorów sprawy polskiej. Odzyskaliśmy Polskę dzięki narodowcom i piłsudczykom, ludowcom i socjalistom, dzięki konserwatystom i chadekom, samorządowcom i politykom - posłom Sejmu Ustawodawczego oraz członkom rządu Ignacego Jana Paderewskiego. Na polu charytatywnym swoje zasługi mieli m.in. Henryk Sienkiewicz, s. Urszula Ledóchowska czy ks. Marceli Nowakowski, na polu młodzieżowym - twórcy harcerstwa, z Olgą i Andrzejem Małkowskimi oraz ks. Kazimierzem Lutosławskim. Nie zabrakło tysięcy kapłanów kościoła katolickiego, w tym działaczy społeczno-politycznych, kapelanów wojskowych z bp. Władysławem Bandurskim, ks. dr. Józefem Prądzyńskim czy ks. Ignacym Skorupką na czele, a także biskupów z ordynariuszem krakowskim Adamem Stefanem Sapiehą i abp. warszawskim Aleksandrem Kakowskim. Powszechnym dowodem starań o zachowanie Polski Odrodzonej stał się przebieg wojny 1920 r., podczas której powstała Armia Ochotnicza, a ludność łączyła się w modlitwach przed wizerunkami Matki Boskiej. Dzięki tej jedności uczuć nie udało się ani bolszewikom, ani ich krajowym agitatorom wzbudzić żądzy zniszczenia w szerszych warstwach społecznych.

Naród nasz dumny i wolny potrafił wznieść się ponad swe ułomności i swary, w chwilach najważniejszych przyjmując pokorną jedność i postawę służby. Przeszłość tłumaczy teraźniejszość. Jeśli dziś chcemy być dumni i wolni, musimy 100-lecie odzyskania niepodległości przeżyć świadomie, ucząc się naszej historii. Dzięki temu sami będziemy lepiej rozumieć to piękne słowo: patriotyzm.

Na awersie monety przedstawiono wizerunki sklepienia i bocznych kolumn Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz stylizowaną flagę Polski. Poniżej znajdują się daty od 1918 do 2018 r., wśród których wyróżniono lata symbolizujące wydarzenia ważne dla historii naszego kraju.

Na rewersie monety umieszczono wizerunki dwóch osób symbolizujących obecne pokolenie Polaków, oglądających pokaz multimedialny na ekranach dotykowych, a także kod 2D, za pomocą którego można się przenieść na stronę internetową Narodowego Banku Polskiego:

www.nbp.pl/MyPolacy. Na stylizowanych ekranach przedstawiono zarysy Zamku Królewskiego, Belwederu, orderów Polonia Restituta i Virtuti Militari, jak również napis "Solidarność". Na rewersie widnieje także napis MY POLACY DUMNI I WOLNI oraz daty 1918 i 2018.

prof. Jan Żaryn