Złoty pod presją. Co dalej z polską walutą?

Polska gospodarka reaguje na sytuację na świecie. Kolejne instytucje obniżają tempo wzrostu gospodarczego dla Polski w 2020 r. Coraz więcej mówi się również, że niezbędna będzie nowelizacja budżetu. Deficyt w tym roku najpewniej wzrośnie. O ile? To zależy od podjętych przez rząd działań pomocowych, ich skali i czasu, przez jaki będą obowiązywać.

To nie czas jednak, by patrzeć na deficyt. Jeśli gospodarka ma się nie zawalić, a firmy masowo upadać, potrzebne są nadzwyczajne ruchy. - Nawet jeśli będzie się deficyt pojawiać to będzie on uzasadniony. Trzeba kroków nadzwyczajnych by utrzymać firmy przy życiu i chronić miejsc pracy. Część branż jest bardzo dotkliwie dotknięta sytuacją kryzysową, jest na skraju załamania. Jeśli państwo zdecydowanie nie wejdzie to nie będzie czego zbierać - ocenia Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej.

Federacja Przedsiębiorców Polskich wskazuje, że w związku z obecną nadzwyczajną sytuacją konieczne jest odstąpienie od założenia nominalnie zrównoważonego budżetu centralnego w 2020 r. oraz zawieszenie reguły wydatkowej w tym samym czasie. Bez tego nie będzie możliwe podjęcie niezbędnych działań chroniących pracowników oraz podtrzymujących płynność zagrożonych przedsiębiorstw w obliczu zaistniałych szczególnych okoliczności.

Wsparcie w skali całej gospodarki i branż, które już dzisiaj potrzebują wsparcia, to może być kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt mld zł. - Potrzebujemy się bronić, jeśli zrobimy za mało to w ogóle możemy nie zaczynać - dodaje Soroczyński.

W ostatnich dniach w reakcji na sytuację na świecie traci także polska waluta. Złoty osłabia się tak do dolara, jak i euro czy franka szwajcarskiego. Jednakże, analitycy, z którymi rozmawiała Interia, uspokajają i nie przewidują sytuacji, by złoty miał dalej dynamicznie tracić.

- Zakładamy ograniczone dalsze osłabienie złotego, ale nie bardzo duże. Uważamy, że takim czynnikiem negatywnym jest duży skok potrzeb pożyczkowych. Potrzeby pożyczkowe netto wzrosną z 15 do 75 mld. Będzie to negatywne dla rynku obligacji i częściowo dla złotego - mówi Interii Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego. Przypomina także, że w ramach przesunięć w politykach UE Polska najprawdopodobniej będzie mogła przeznaczyć na walkę z koronawirusem i łagodzenie jego skutków 35 mld zł (z polityki spójności, a to oznacza, że częściowo środki na infrastrukturę będą przesunięte na walkę z epidemią - red.). - Płynnościowo zabezpieczy to nas w bardzo dużym stopniu. Presja będzie umiarkowana. Punkt startowy złotego nie jest najgorszy. Przed kryzysem mieliśmy nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących i mocno niedoważoną zagranicę w obligacjach - dodaje. A to oznacza, że są ograniczone możliwości wyprzedaży polskich obligacji i tym samym mniejsze ryzyko ucieczki kapitał. To dobry sygnał dla złotego.

- Przez jeszcze jakiś czas możemy widzieć pewne ruchy związane z tym, że przy dużej niepewności gospodarki krajowej, główni gracze starają się skupić zasoby na rynkach bardziej bezpiecznych, stabilnych i przewidywalnych. Aktywa są przenoszone na rynki bazowe. Osłabienie złotego jest z tym związane. Widzimy te ruchy na rynku walutowym. Trudno spekulować czy ten trend się odwróci. Coraz większa niepewność może powodować, że wciąż będzie widoczna presja na osłabienie złotego. W skali ostatnich dni osłabienie jest spore, ale polska waluta wciąż dobrze się trzyma - ocenia Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej.

- Przełamiemy 4.40 na euro. W piku będzie 4,45; może 4,50 zł - szacuje główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

Pytaniem otwartym pozostaje, czy dojdzie w Polsce do cięcia stóp procentowych i czy NBP wdroży program pomocowy, np. stymulujący rynek kredytów. Może to być wraz z gwarancjami udzielanymi przez Bank Gospodarstwa Krajowego ważny impuls stabilizujący polską gospodarkę i istotne wsparcie dla firm.

W ostatnich dniach kolejne banki centralne na świecie cięły stopy procentowe lub zaproponowały rozszerzenie programów skupu aktywów. Tak zrobił FED, który obciął stopę proc. o 100 punktów bazowych, zapowiedział luzowanie ilościowe o wartości 700 mld dol., ale również rozpoczął akcję z Europejskim Bankiem Centralnym, bankami centralnymi Anglii, Japonii, Kanady i Szwajcarii zapewnienia globalnej płynności systemu finansowego, obniżając oprocentowanie kredytów dolarowych. EBC wprawdzie nie obniżył stóp procentowych, ale zapowiedział rozszerzenie skupu aktywów. Bank Chin będzie wspierać płynność 100 mld juanów.

- W tym momencie najważniejsze jest wzmocnienie tzw. pierwszej linii, czyli firm. Wszystko po to by one nie straciły płynności, masowo nie bankrutowały i nie zwalniały pracowników. W ten sposób zabezpieczymy tyły, czyli gospodarstwa domowe i sektor bankowy - powiedział w rozmowie z Interią Piotr Bujak, główny ekonomista PKO BP. W podobnym tonie wypowiada się Benecki z ING Banku Śląskiego.

- Jeżeli chodzi o działania NBP - mówimy o tym, że polityka w stylu Fed jest nieaplikowalna w Polsce. Może być nieskuteczna, nawet niebezpieczna. Widzimy obniżkę o 50 pb. w dwóch krokach, właśnie by m.in. nie destabilizować złotego. O wiele ważniejsze, żeby ustabilizować sytuację gospodarczą jest zapewnienie większego dostępu do kredytów. Konieczne są działania BGK, żeby zdjąć z banków cześć ryzyka kredytowego poprzez gwarancje. Program już działał wcześniej, ale teraz musi być wielokrotnie zwiększony. Należy zwiększyć dostępność kredytu, bo w tych warunkach sam koszt kredytu ma drugorzędne znaczenie - mówi Benecki.

- Mam wrażenie, że u nas ciecie stóp nie będzie tak efektywne jak mogłoby być gdzie indziej. Nie jest tak, że teraz cena pieniądza dla przedsiębiorstw, żeby przetrwać jest najważniejsza, a dostępność środków i gwarancje - w podobnym tonie wypowiada się Soroczyński. I podkreśla, że potrzebne jest podejście kompleksowe tak NBP, jak i KNF czy BGK. Każdy ma swoją rolę do odegrania. - KNF musi stworzyć konsensu pomiędzy potrzeba zachowania bezpieczeństwa a dostarczania odpowiednich środków firmom - dodaje.

NBP podał w poniedziałek, że zasili system w ramach poniedziałkowej operacji repo o 4-dniowej zapadalności w 7.265 mln zł płynności po średniej stopie 1,5 proc. - wynika z danych agencji Bloomberg. Była to pierwsza od ponad dekady operacja repo przeprowadzona przez NBP.

Bartosz Bednarz, PAP