Skutki podatkowe anulowania faktury
Częstą praktyką wśród przedsiębiorców jest wycofywanie z obrotu pochopnie wystawianych faktur i ich anulowanie. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku, gdy usługa została wykonana takie wycofanie faktury nie niweczy skutków podatkowych, jakie wywołuje każde wystawienie faktury VAT. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 grudnia 2009 r. znak IPPB1/415-678/09-6/JB.
W stanie faktycznym będącym podstawą dla wydania interpretacji Wnioskodawca prowadzący firmę zajmującą się usługami i wynajmem sprzętu oświetleniowego wypożyczył bezpłatnie w celach testowych sprzęt (rzutniki) swojemu kontrahentowi. Sprzęt miał być testowany przez klienta kontrahenta i miał zostać zwrócony po trzech dniach. Faktyczny zwrot rzutników miał miejsce dopiero po dwóch tygodniach. Kontrahent Wnioskodawcy poinformował go, że to firma, z którą miał podpisaną umowę nie zwróciła rzutników na czas i poprosił firmę Wnioskodawcy o wystawienie faktury o treści "Dodatkowe koszty związane z przetrzymaniem rzutników", aby mógł tym samym obciążyć swojego klienta za nie zwrócenie urządzeń w terminie. Oryginał i kopia faktury powyższej treści została wysłana do kontrahenta. Wnioskodawca po dwóch dniach od daty wystawienia faktury poprosił firmę Wnioskodawcy o anulowanie tej faktury i stwierdził, że przesłany oryginał i kopię zniszczy i sprawę uważa za zamkniętą. Wnioskodawca wiedząc, że ma w tym wypadku "wolny numer" wystawił pod tym samym numerem kolejną fakturę dla nowego klienta. Zdaniem Wnioskodawcy nie powinien on uiszczać podatku dochodowego wraz z odsetkami (jakie opłacił), za usługę, która w rzeczywistości jego zdaniem nie miała miejsca.
Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Powołał się przy tym na art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zgodnie z którym, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W przypadku przychodów z działalności gospodarczej przychodem są zatem kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. Jak wskazał organ zasadnicze znaczenie ma ustalenie pojęcia "kwota należna", determinuje ono bowiem rozumienie przychodu z działalności gospodarczej. Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia "kwota należna". Konieczne jest zatem odwołanie się do słownikowego rozumienia tego pojęcia.
W myśl słownika języka polskiego "należny" to "przysługujący, należący się komuś". Z kolei czasownik "należeć się" oznacza tyle, co "przysługiwać komuś, stanowić dług, powinność, zapłatę". Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. "Należność" wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.
Organ podkreślił, że istotnym w rozpatrywanej sprawie jest fakt, iż doszło de facto do wypożyczenia rzutników przez firmę Wnioskodawcy, co znalazło odzwierciedlenie w wystawionej fakturze. Pomimo, iż do faktycznej zapłaty i wpływu środków pieniężnych z wystawionej przez firmę Wnioskodawcy faktury nie doszło, to mając na uwadze treść art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W efekcie organ stwierdził, iż wystawienie faktury przez Wnioskodawcę spowodowało u niego powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Reasumując w pewnych przypadkach fizyczne anulowanie wystawionych faktur nie powoduje, iż nie wywołują one skutków podatkowych.
Jarosław Włoch, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
