Gwałtownie rośnie nasz dług

"Pogorszyła się również relacja krótkoterminowego zadłużenia do zadłużenia ogółem o 1,9 punktu procentowego w stosunku do IV kwartału 2015 r. i wyniosła 20,1 proc." - napisano w raporcie.

Zgodnie z raportem relacja zadłużenia sektora rządowego przypadającego do spłaty w ciągu roku do oficjalnych aktywów rezerwowych wyniosła 8 proc. i w porównaniu do stanu na koniec grudnia 2015 r. poprawiła się o 5,8 punktu procentowego.

"Na koniec I kwartału 2016 r. relacja zadłużenia zagranicznego ogółem do PKB wyniosła 71,0 proc. i w stosunku do IV kwartału 2015 r. poprawiła się o 0,8 punktu procentowego.

Relacja zadłużenia zagranicznego netto* do PKB ukształtowała się na poziomie 34,2 proc. PKB i w porównaniu do IV kwartałem 2015 r. poprawiła się o 1,4 punktu procentowego" - napisano w raporcie NBP.

* Zadłużenie zagraniczne netto jest różnicą między należnościami zagranicznymi a zadłużeniem zagranicznym brutto. Należności zagraniczne, podobnie jak zadłużenie zagraniczne brutto, nie obejmują stanów kapitałów własnych i reinwestowanych zysków, udziałowych papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych.

.....................................

Od stycznia nie pogorszyła się również sytuacja fiskalna

Fitch przedstawi jutro wynik przeglądu oceny wiarygodności kredytowej Polski. Przewidujemy, że rating pozostanie bez zmian. Fitch może ewentualnie pogorszyć perspektywę ratingu z neutralnej do negatywnej, ale prawdopodobieństwo takiej decyzji jest wg nas tylko nieznacznie większe niż utrzymania status quo.

Sytuacja instytucjonalno-polityczna nie zmieniła się od ostatniej oceny Fitch w styczniu. Większościowy rząd gwarantuje znikomy poziom ryzyka politycznego. Agencja dostrzega co prawda konflikt o Trybunał Konstytucyjny, dzielący polskie społeczeństwo, ale jego skala nie zwiększyła się od maja, gdy ostatni raz agencja wyrażała swoje stanowisko w tej sprawie.

Również sytuacja sektora bankowego nie uległa pogorszeniu w porównaniu z oceną ze stycznia (nie wprowadzono "ustawy frankowej", a banki poradziły sobie z zaobsorbowaniem podatku bankowego).

Co ważne, w ocenie otoczenia instytucjonalno-politycznego Fitch opiera się na wskaźnikach. Co prawda Fitch w swoim lipcowym raporcie wskazuje (pośrednio), że zobowiązania polityczne rządu mogą być niespójne z jego intencjami dotyczacymi utrzymania deficytu poniżej 3% PKB, ale w maju obniżył prognozę deficytu SFP w 2016 r. z 3,0% do 2,8% PKB (przy dużo niższym poziomie startowym z 2015 r.).

Agencja prognozuje, że w 2017 r. deficyt wzrośnie do 3,0% PKB, ale zakłada w tym czasie wzrost PKB na poziomie 3,5%, co wg nas jest prognozą konserwatywną.

Stabilizację sytuacji fiskalnej (w bieżącej ocenie Fitch) powinny wspierać:

(1) brak decyzji o obniżeniu wieku emerytalnego,

(2) odłożenie podniesienia kwoty wolnej od podatku do momentu wprowadzenia jednolitej stawki podatku oraz zapowiedziana reforma systemu emerytalnego, która pozwoli obniżyć deficyt strukturalny SFP o ok. 0,2% PKB od 2018 r.

Od ostatniej oceny wiarygodności kredytowej Polski poprawił się stan równowagi zewnętrznej. Polska utrzymuje otwartą linię kredytową z MFW, poprawiły się prognozy salda obrotów bieżących bilansu płatniczego oraz zmniejszył się udział inwestorów zagranicznych wśród posiadaczy polskich papierów skarbowych.

Pewne wątpliwości Fitch może budzić sytuacja gospodarcza. Z jednej strony spełniony jest warunek zdefiniowanej i konsekwentnie realizowanej polityki gospodarczej (plan Morawieckiego), ale z drugiej strony osłabienie inwestycji i Brexit mogą budzić obawy o utrzymanie tempa wzrostu PKB.

Co prawda krajowy wzrost PKB jest wspierany przez program 500+, ale jednym z kluczowych założeń agencji była kontynuacja ekspansji gospodarczej w strefie euro. W tym zakresie zarówno Brexit i niepokojące dane z sektora bankowego państw "Południa" (w szczególności Włoch), jak i osłabienie produkcji przemysłowej mogą budzić uzasadnione obawy odnośnie osiągnięcia zakładanego wcześniej wzrostu PKB strefy euro o 1,7% w 2017 r. Fitch wskazywał w maju, że decyzja Wielkiej Brytanii o opuszczeniu UE będzie miała w średnim okresie negatywny wpływ na rating wielu państw UE.

Dodatkowo, w lipcu agencja zaznaczyła, że ten rok może być rekordowy pod względem negatywnych rewizji ratingów gospodarek wschodzących. Polska dla kilku zmiennych makro ma nieco gorszą pozycję niż porównywalne gospodarki wschodzące (por. wykresy na następnej stronie).

Wśród ryzyk dla perspektyw polskiego ratingu należy także wymienić "ustawę frankową", która może stanowić zagrożenie dla stabilności sektora bankowego, oraz obniżenie wieku emerytalnego (wersja zaaprobowana przez Komitet Stały Rady Ministrów zakłada przywrócenie starego wieku emerytalnego bez kryterium stażu pracy). Powyższe czynniki jakościowe stanowią naszym zdaniem główne czynniki ryzyka dla ratingu Polski, powodując, że trzeba się liczyć z pogorszeniem jego perspektywy przez agencję Fitch.

Zespół Analiz Makroekonomicznych PKO BP

jest wiodącą globalną agencją ratingową, która publikuje na potrzeby międzynarodowych rynków kredytowych opinie o wiarygodności kredytowej różnych podmiotów. Fitch Ratings posiada dwie siedziby: w Nowym Jorku i Londynie, należy do Fitch Group, której większościowym właścicielem jest Hearst.

Zgodnie z obecną konwencją terminy "poziom inwestycyjny" oraz "poziom spekulacyjny" stosowane są do określenia kategorii "AAA" do "BBB" (poziom inwestycyjny) oraz "BB" do "D" (poziom spekulacyjny).

Terminy te mają charakter czysto konwencjonalny i nie stoją za nimi żadne rekomendacje ani zalecenia odnośnie do przedsięwzięć inwestycyjnych. Ratingi z "poziomu inwestycyjnego" wskazują na stosunkowo małe bądź średnie ryzyko kredytowe, zaś ratingi z "poziomu spekulacyjnego" sygnalizują, że poziom ryzyka jest wyższy, lub że nastąpiła już niewypłacalność.