Skarbówka przestanie być ślepa na niezapłacone faktury

Według danych Biura Informacji Kredytowej, połowa polskich firm czeka na zapłatę należności ponad dwa miesiące. Z danych zebranych przez resort przedsiębiorczości i technologii wynika, że najbardziej zadłużone są średnie firmy, potem małe i mikrofirmy. Tymczasem procedura dochodzenia należności w formie windykacji czy też na drodze sądowej nie jest ani tania, ani szybka. W wielu przypadkach przedsiębiorcy nie podejmują żadnych czynności związanych z dochodzeniem swoich należności. Ta grupa przedsiębiorców jest szczególnie poszkodowana - nie dość, że wykonali usługę, czy też dokonali sprzedaży towarów i ponoszą z tego tytułu koszty, to jeszcze dodatkowo muszą mimo wszystko uregulować z tego tytułu zobowiązanie podatkowe.

Od 1 stycznia 2020 r. rząd planuje wprowadzenie przepisów szczególnych mających na celu rozpoznawanie skutków tzw. "złych długów" w podatku dochodowym.

Obecnie obowiązujące regulacje nakazują przedsiębiorcom rozpoznawać przychód podatkowy, bez względu na to, czy zostały one faktycznie otrzymane - "przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane". Dłużnicy natomiast mogą, mimo zalegania z zapłatą, do zaliczania do kosztów uzyskania przychodu kwot z tytułu nabywanych towarów i usług, mimo, że faktycznie nie ponieśli jeszcze takiego wydatku.

Mocą projektowanych regulacji, sytuacja ta ma ulec diametralnej zmianie. Wierzyciele (przedsiębiorcy którzy dokonali dostawy towaru czy też wykonali usługę, ale nie otrzymali za nią zapłaty) będą mieć możliwość pomniejszenia dochodu o wartość nieuregulowanej należności, jeśli nie zostanie ona opłacona w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego na fakturze lub w umowie.

Wprawdzie u podatników wykazujących dochód korekta będzie mogła być już wykonana na etapie wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy, jednak w zeznaniu rocznym przedsiębiorca korzystający z takiej korekty będzie musiał wykazać takie wierzytelności, które spowodowały finalnie obniżenie podstawy opodatkowania a tym samym obniżenie wysokości podatku dochodowego.

W przypadku, gdy po dokonaniu korekty należność zostanie uregulowana, to przedsiębiorca będzie zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania w okresie, w którym otrzyma zapłatę.

Zmiana powyższa dotknie także dłużników - w przypadku nieopłacenia faktury w terminie 90 dni, będzie on obowiązany do wykazania niepłaconej wierzytelności, co spowoduje jednocześnie chwilowy brak prawa do kosztu uzyskania przychodu. Będzie on mógł ponownie obciążyć swoje koszty podatkowe po uregulowania zobowiązania - w okresie, w którym zobowiązanie zostanie uregulowane.

Ulga na złe długi w podatku dochodowym będzie mogła być zastosowana, o ile transakcja została zawarta w ramach działalności gospodarczej wierzyciela i dłużnika, a dochody z tych działalności podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce. Zarówno wierzyciel, jaki i dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie mogą być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przypadku nieregulowania przez dłużnika zapłaty nie będzie też dotyczyła podmiotów powiązanych w rozumieniu ustawy o PIT. Korekty zmniejszające i zwiększające podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym nie będą dokonywane w ewidencjach księgowych, a jedynie w kalkulacjach na potrzeby wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy oraz w zeznaniu rocznym.

Magdalena Flis, doradca podatkowy współpracujący z Tax Care