Gdy nudzisz się podczas odbywania stażu...
Stażysta nie ma łatwego życia. Najgorzej ma jednak ten, któremu pracodawca ani nie wyznaczy zakresu obowiązków, ani nie zleci zadań do wykonania. Co może zrobić osoba będąca na stażu, by nie zasnąć z nudów lub raczej z braku pracy? Czy będąc na stażu można zmienić miejsce jego odbywania? W jaki sposób załatwić związane z tym formalności w Urzędzie Pracy?
Staż ma służyć aktywizacji zawodowej. Ma umożliwić nabycie kwalifikacji lub umiejętności praktycznych oraz zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy - bez nawiązywania stosunku pracy.
Zasady organizacji stażu zostały określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa o zatrudnienie) oraz w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy. Na ich podstawie starosta może skierować do odbycia stażu bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (art. 49, 53 ustawy o zatrudnieniu). Występując z inicjatywą odbycia stażu, bezrobotny składa wniosek, w którym określa zadania zawodowe, które chciałby wykonywać, oraz kwalifikacje lub umiejętności, które chciałby uzyskać. Osoba zainteresowana stażem może samodzielnie porozumieć się z pracodawcą, który we wniosku o zawarcie umowy o zorganizowanie stażu może wskazać konkretnego bezrobotnego, którego przyjmuje na staż.
Nadzór nad odbywaniem stażu sprawuje w imieniu starosty sprawuje dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy, natomiast pracodawca wyznacza opiekuna, który udziela stażyście wskazówek i pomocy w wypełnianiu powierzonych zadań oraz poświadcza podpisem prawdziwość informacji zawartych w sprawozdaniu bezrobotnego.
Po zakończeniu stażu pracodawca wydaje bezrobotnemu opinię. Bezrobotny sporządza sprawozdanie z przebiegu stażu, które powinno zawierać informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach lub umiejętnościach zawodowych. Następnie na podstawie opinii pracodawcy starosta wydaje bezrobotnemu zaświadczenie o odbyciu stażu. Wykaz pracodawców i osób, z którymi zawarto umowy, jest podawany do wiadomości publicznej przez powiatowy urząd pracy przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w siedzibie urzędu na okres 30 dni.
Jeśli pracodawca nie realizuje ustalonego programu stażu zawartego w umowie o jego odbywaniu, stażysta może skorzystać z kilku możliwości przewidzianych przez rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy.
Po pierwsze, mając na uwadze zapis § 7 ust. 3 rozporządzenia obligujący opiekuna bezrobotnego odbywającego staż do udzielania wskazówek i pomocy w wypełnianiu powierzonych zadań, stażysta może zwrócić się do opiekuna celem zabezpieczenia właściwej realizacji założonego programu. Staż nie może trwać dłużej niż 6 lub, odpowiednio, 12 miesięcy; wobec tego jego program powinien być terminowo zrealizowany. Nie ma możliwości wydłużenia okresu stażu, w przeciwnym razie powodowałoby to naruszenie art. 53 ust. 1 i ust. 1a ustawy o zatrudnieniu.
W sytuacji, gdy interwencja u opiekuna nie przyniesie zamierzonego efektu, zasadnym staje się skorzystanie z dyspozycji § 8 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którym starosta na wniosek bezrobotnego odbywającego staż może rozwiązać z pracodawcą umowę o odbycie stażu w przypadku nierealizowania przez niego warunków odbycia stażu, po wysłuchaniu pracodawcy. Pracodawca może zostać obciążony kosztami poniesionymi przez starostę w związku z organizacją stażu w przypadku, jeżeli z jego winy doszło do niezrealizowania założonego programu. Jeżeli zaś osoba odbywająca staż z własnej winy go nie ukończy, może być zobowiązana do zwrotu kosztów szkolenia oraz zostaje pozbawiona statusu osoby bezrobotnej - chyba że powodem nieukończenia stażu było podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Warunkiem skierowania do odbycia stażu jest pozostawanie na bezrobociu i brak doświadczenia zawodowego w miejscu pracy. Jest on zatem dostępny dla szerokiego kręgu osób, w tym również dla uczniów, studentów i absolwentów szkół wyższych.
Bezrobotni kierowani są na okres od 3 do 6 lub, odpowiednio, 12 miesięcy do odbycia stażu na podstawie stosownej umowy zawieranej pomiędzy starostą a pracodawcą (art. 53 ust. 1, 1a ustawy o zatrudnieniu, § 3 ust. 1 pkt. 4 rozporządzenia), według programu określonego w umowie. Przy ustalaniu programu stażu powinny zostać uwzględnione predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, poziom wykształcenia oraz dotychczasowe kwalifikacje zawodowe bezrobotnego. Program powinien w szczególności określać:
- nazwę zawodu lub specjalności, której dotyczy;
- zakres zadań wykonywanych przez bezrobotnego;
- rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych;
- sposób potwierdzania nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych;
- opiekuna osoby objętej programem stażu.
Ponadto rozporządzenie w § 6 ust. 1 wskazuje elementy, które powinny się znaleźć w umowie. Dopuszczalne jest również, zgodnie z zasadą swobody umów, zawarcie w niej postanowień dodatkowych. Podpisując umowę o staż, pracodawca zobowiązuje się do należytej realizacji ustalonego programu.
Pracodawca ma obowiązek:
- zapoznania bezrobotnego z programem stażu;
- zapoznania bezrobotnego z jego obowiązkami oraz uprawnieniami;
- zapewnienia możliwości prawidłowego wykonywania stażu zgodnie z programem stażu przedłożonym w Powiatowym Urzędzie Pracy;
- zapewnienia bezrobotnemu warunków do wykonywania zadań w wymiarze czasu pracy obowiązującym pracownika zatrudnionego na danym stanowisku, zgodnie z ustalonym programem stażu, w celu nabycia praktycznych umiejętności do samodzielnego wykonywania pracy po zakończeniu stażu.
Natomiast bezrobotny skierowany do odbywania stażu jest obowiązany do:
- przestrzegania ustalonego przez pracodawcę rozkładu czasu pracy;
- sumiennego i starannego wykonywania zadania objętego programem stażu oraz stosowania się do poleceń pracodawcy i opiekuna, o ile nie są one sprzeczne z prawem;
- przestrzegania przepisów i zasad obowiązujących pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy, w szczególności regulaminu pracy, tajemnicy służbowej, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych;
- sporządzenia sprawozdania z przebiegu stażu lub przygotowania zawodowego zawierającego informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach lub umiejętnościach; - § 7 ust. 2 rozporządzenia.
Tomasz Fortuna, aplikant radcowski, Kancelaria Prawna PATRIMONIUM
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 24.08.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy - Dz.U. Nr 185, poz. 1912 z późn. zm.
Czytaj również:
