Dobrowolne opłacanie składek ZUS. Kiedy warto? Kiedy nie jest to możliwe?
Aby uniknąć przerw w stażu ubezpieczeniowym i zabezpieczyć przyszłą emeryturę lub rentę, prawo daje nam jedną możliwość: opłacanie dobrowolnych składek ZUS. Okazuje się jednak, że nie każda osoba może skorzystać z takiej opcji. Kto może opłacać dobrowolne składki ZUS?
Dobrowolne opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będzie korzystne w szczególności dla osób, które przez jakiś czas nie podlegają ubezpieczeniom obowiązkowym i jednocześnie chcą uniknąć przerw w okresach składkowych. Tym samym będą mogli oni zadbać o ciągłość stażu ubezpieczeniowego potrzebnego do uzyskania prawa do renty lub emerytury.
Zgodnie z przepisami dobrowolne składki ZUS mogą opłacać osoby, które:
● mieszkają w Polsce i nie są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym (np. nie pracują ani nie prowadzą własnej działalności),
● przebywają za granicą, ale wcześniej podlegały ubezpieczeniom w Polsce,
● przebywają za granicą i podlegają unijnym przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Warto jednak pamiętać, że jeśli okres dobrowolnego ubezpieczenia społecznego przekroczy 10 lat, to nie będzie obowiązywać gwarancja wypłaty emerytury minimalnej. Oznacza to, że świadczenie będzie wypłacane w wysokości odpowiadającej zgromadzonemu kapitałowi, nawet jeżeli będzie ono niższe niż minimalna emerytura.
Nie każda osoba może jednak w dowolnym momencie zdecydować się na opłacanie dobrowolnych składek emerytalnych i rentowych. Prawo do tych ubezpieczeń przysługuje bowiem wyłącznie wtedy, gdy dana osoba nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, czyli np. nie ma aktywnej umowy o pracę.
Ponadto możliwość dobrowolnego opłacania składek ZUS nie będzie również dostępna dla osób, które pracują za granicą i są objęte systemem ubezpieczeń społecznych w danym kraju. Mianowicie z punktu widzenia ZUS taka osoba jest ubezpieczona obowiązkowo w innym państwie członkowskim UE lub EFTA, a więc nie spełnia ona warunków do opłacania dobrowolnych składek.
Warto również pamiętać, że dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustaje w dniu powstania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, czyli np. w momencie podpisania umowy o pracę lub rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia na dany rok. W 2025 r. kwota ta wynosi 4666 zł brutto. Jeżeli podstawa składek wyniesie tyle, co minimalne wynagrodzenie, to wysokość składek będzie wyglądać następująco:
● składka na ubezpieczenie emerytalne 19,52% x 4666 zł = 910,80 zł
● składka na ubezpieczenie rentowe = 8% x 4666 zł = 373,28 zł
Maksymalna wysokość dobrowolnych składek ZUS nie może natomiast przekroczyć 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Jeżeli chcemy opłacać dobrowolne składki ZUS, musimy samodzielnie zgłosić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i złożyć w tym celu odpowiedni formularz. Aby przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, wypełniamy formularz ZUS ZUA i podajemy kod tytułu ubezpieczenia zaczynający się od cyfr 1900, który oznacza osobę objętą tymi ubezpieczeniami na zasadzie dobrowolności. Ubezpieczenie rozpocznie się z kolei od dnia wskazanego w formularzu zgłoszeniowym, pod warunkiem że nie istnieją żadne przeszkody do opłacania takich składek.
Jeżeli dodatkowo chcemy zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, to wówczas musimy złożyć jeszcze formularz ZUS ZZA, z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 2410.
WB
