Im wyższe składki - tym wyższa emerytura

Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Świadczenie zostanie przyznane osobom, które nie spełniając warunków do nabycia wcześniejszej emerytury, nie nabyły uprawnień emerytalnych przed ukończeniem wymienionego wcześniej wieku. Stanowi o tym art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną.

Jedynym warunkiem uzyskania emerytury jest tu osiągnięcie przez ubezpieczonego określonego wieku. Jednakże ilość przepracowanych lat pracy, a w zasadzie długość okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek, nie pozostanie bez wpływu na wysokość przyszłego świadczenia. Podstawę jego obliczenia stanowi bowiem kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem:

• waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury,
  

  oraz

• zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Natomiast emerytura wynosić będzie, w myśl art. 26 ustawy emerytalnej, równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

Stopa procentowa składki emerytalnej dla osób objętych ubezpieczeniami społecznymi wynosi 19,52% podstawy wymiaru. Jej wysokość, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.), jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne pracowników stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwane z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Podstawą tą będzie więc m.in. należne pracownikowi comiesięczne wynagrodzenie za pracę.

Dodajmy, że składki na ubezpieczenia emerytalne pracowników finansują z własnych środków, w równych częściach (tj. po 9,76% podstawy wymiaru), ubezpieczeni i płatnicy składek. Natomiast obowiązek stosownego obliczenia, rozliczenia i przekazania tych składek co miesiąc do ZUS spoczywa w całości na płatnikach składek.

Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego (ofe), oprócz emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mogą również nabyć prawo do emerytury kapitałowej (z tzw. II filaru). Jest ona przyznawana na zasadach określonych w ustawie o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2008 r. nr 228, poz. 1507). Jej wysokość uzależniona jest przede wszystkim od kwoty zgromadzonych przez członka ofe środków na rachunku w odpowiednim funduszu.

Część składki na ubezpieczenie emerytalne, pochodząca ze składki ubezpieczonego, wynosząca 7,3% podstawy wymiaru składki, odprowadzana jest bowiem przez ZUS do wybranego przez ubezpieczonego funduszu. Przy czym taki podział składki obowiązuje wyłącznie ubezpieczonych należących do wybranego funduszu emerytalnego.

Pewna grupa osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nie zarabia więcej niż ustalone przepisami najniższe wynagrodzenie. Kwotę składek jaką ubezpieczeni ci, nienależący do ofe, mogli zgromadzić w ciągu 5 lat na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS, przedstawia tabela. W założeniach przyjęto, że posiadany staż pracowniczy stanowi okres pełnych 5 lat zatrudnienia, tj. począwszy od 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2010 r.

W ostatnich 4 latach minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło:

• 899,10 zł - od 1 stycznia 2006 r.,
  
• 936,00 zł - od 1 stycznia 2007 r.,
  
• 1.126,00 zł - od 1 stycznia 2008 r.,
  
• 1.276,00 zł - od 1 stycznia 2009 r.

Od 1 stycznia 2010 r. osoba zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy nie może otrzymywać pensji niższej niż 1.317 zł miesięcznie.

Teoretycznie wydawać by się więc mogło, że aktualny wymiar etatu bezpośrednio wpływa na wysokość przyszłej emerytury. Do końca jednak tak nie jest. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których osoba zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy otrzymuje wynagrodzenie w kwocie dużo wyższej niż obowiązująca płaca minimalna. Przykładowo, roczna składka emerytalna pracownika zatrudnionego na pół etatu z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.600 zł wyniesie 6.090,24 zł [(2.600 zł × 19,52%) × 12 m-cy], czyli prawie tyle, co zdołał "uzbierać" półetatowiec z pensją minimalną przez pięcioletni okres pracy.

Zatem głównym czynnikiem decydującym o wysokości przyszłej emerytury pracownika jest kwota otrzymywanego przez tę osobę wynagrodzenia za pracę. To ono stanowi bowiem postawę wymiaru składek, a tym samym przesądza o tym, jaka składka winna zostać odprowadzona do ZUS na ubezpieczenie emerytalne.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).

autor: Anna Minierska
Gazeta Podatkowa Nr 667 z dnia 2010-05-31

GOFIN podpowiada