Jakie dodatki do emerytury wypłaca ZUS? Jest ich całkiem sporo, niektóre na wniosek

Dodatek pielęgnacyjny to jedno z najpopularniejszych świadczeń przyznawanych seniorom po ukończeniu 75. roku życia, niezależnie od emerytury. Dodatek ten przysługuje również osobom w każdym wieku, które są niezdolne do pracy lub do samodzielnej egzystencji.

Po ukończeniu 75. roku życia dodatek pielęgnacyjny zostanie automatycznie przyznany, a emeryt nie musi samodzielnie składać żadnego wniosku ani zaświadczenia o stanie zdrowia. Wówczas dodatek zostanie wypłacony razem z emeryturą.

Obecnie dodatek pielęgnacyjny wynosi 294,39 zł, ale od marca 2024 r. ma on zostać poddany waloryzacji i wzrosnąć do kwoty 324,39 zł.

Seniorzy, którzy otrzymują emeryturę i jednocześnie są kombatantami lub ofiarami represji, mogą otrzymać tzw. dodatek kombatancki. Dodatek kompensacyjny z kolei przysługuje wdowom lub wdowcom po osobach, które spełniały warunki do otrzymania w/w dodatku.

Aby otrzymać dodatek kombatancki lub kompensacyjny, senior musi złożyć odpowiedni wniosek razem z dokumentami potwierdzającymi uprawnienia kombatanckie. Obecnie wysokość dodatku dla kombatantów wynosi 294,39 zł, zaś dodatek kompensacyjny wynosi 15 proc. dodatku kombatanckiego, czyli 44,15 zł.

Dodatek do emerytury za tajne nauczanie przysługuje seniorom, którzy są nauczycielami i którzy w czasie okupacji podczas II wojny światowej prowadzili tajne nauczanie lub przed 1 września 1939 r. nauczali w j. polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej albo Wolnego Miasta Gdańska.

Świadczenie za tajne nauczanie przyznawany jest na podstawie wniosku złożonego razem z zaświadczeniem z kuratorium oświaty, potwierdzającego spełnienie warunków do uzyskania świadczenia. Obecnie dodatek wynosi 294,39 zł, zaś w marcu 2024 r. będzie on podlegał waloryzacji.

O dodatek dla przymusowo zatrudnionych mogą ubiegać się byli żołnierze zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudnieni w kopalniach, kamieniołomach lub zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych, żołnierze z poboru w 1949 r. zatrudnieni w kopalniach węgla i kamieniołomach lub żołnierze przymusowo zmuszani do pracy w batalionach budowlanych w latach 1949-1959.

W celu uzyskania dodatku senior musi złożyć odpowiedni wniosek wraz z zaświadczeniem Wojskowej Komendy Uzupełnień, potwierdzającym rodzaj oraz okres wykonywania przymusowej pracy. Obecnie świadczenie to wynosi 294,39 zł i podobnie, jak pozostałe dodatki do emerytury, w marcu zostanie poddane corocznej waloryzacji.

Seniorzy, którzy mają status poszkodowanego weterana, mogą złożyć do ZUS-u o wypłatę dodatku do emerytury. Do wniosku dodatkowo należy dołączyć dokument potwierdzający status poszkodowanego weterana, tj. decyzję lub odpis o przyznaniu statusu wydane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub szefa Agencji Bezpieczeństwa Narodowego.

Wysokość dodatku ustalana jest na podstawie kwoty najniższej emerytury w danym roku oraz ustalonego uszczerbku na zdrowiu. Dodatek dla poszkodowanego weterana może więc wynieść:

●      10 proc. podstawy wymiaru - jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 10 do 20 proc.,

●      20 proc. podstawy wymiaru -  jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 21 do 30 proc.,

●      30 proc. podstawy wymiaru -  jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 31 do 40 proc.,

●      40 proc. podstawy wymiaru -  jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 41 do 50 proc.,

●      50 proc. podstawy wymiaru -   jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 51 do 60 proc.

●      60 proc. podstawy wymiaru -  jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi od 61 do 80 proc.

●      80 proc. podstawy wymiaru -  jeżeli uszczerbek na zdrowiu wynosi powyżej 80 proc.

Świadczenie dla osób deportowanych przysługuje emerytom, którzy w okresie działań wojennych zostali deportowani do pracy przymusowej lub byli osadzeni w obozach pracy przez III Rzesze i ZSRR oraz podlegali opresjom.

Aby otrzymać świadczenie senior, musi złożyć odpowiedni wniosek razem z opinią właściwego stowarzyszenia osób poszkodowanych potwierdzającą spełnienie warunków do uzyskania dodatku. Do wniosku należy również dołączyć dokumenty, które potwierdzą okres i rodzaj wykonywanej pracy przymusowej.

Dodatek dla osób deportowanych w okresie działań wojennych przysługuje za każdy miesiąc pracy przez co najmniej 6 miesięcy, ale nie więcej niż za 20 miesięcy pracy. Obecnie wynosi on od 14,76 do 294,39 zł i podlega corocznym waloryzacjom.

Dodatek do emerytury dla cywilnych ofiar wojny przysługuje niewidomym seniorom, będącymi ofiarami działań wojennych, którzy są obywatelami Polski oraz posiadają stałe miejsce zamieszkania na terytorium RP. Dodatek przyznawany jest na podstawie prawidłowo złożonego wniosku razem z:

●      orzeczeniem o I lub II grupie inwalidzkiej w związku z utratą wzroku albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy z powodu utraty wzroku,

●      zaświadczeniem o utracie wzroku z powodu urazu,

●      dokumentami potwierdzającymi okoliczności utraty wzroku razem z dokumentacją medyczną.

Jak podaje Gazeta Prawna, wysokość dodatku dla ofiar działań wojennych wynosi tyle samo co renta socjalna, czyli równowartość najniższej emerytury.

Osoby pobierające emeryturę mogą także skorzystać z tzw. ryczałtu energetycznego w kwocie 255,17 zł, który pozwala im pokryć miesięczne wydatki na energię. Ryczałt przysługuje emerytom, którzy są kombatantami lub innymi osobami uprawnionymi, lub którzy byli żołnierzami zatrudnionymi przymusowo. Dodatek ten przeznaczony jest również dla wdowy lub wdowca po kombatantach i innych osobach uprawnionych oraz dla wdów po żołnierzach przymusowo zatrudnianych.

Emeryci mogą też otrzymać tzw. ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz ekwiwalent dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych. Wysokość takiego ekwiwalentu ustalana jest poprzez pomnożenie ilości przyznanego węgla przez przeciętną cenę zbytu węgla ogłaszaną każdego roku przez Ministra Energii do 20 stycznia w Monitorze Polskim, przy czym maksymalna ilość węgla w danym roku nie może przekroczyć 3 ton.

WG