Mogą pomóc w zwiększeniu emerytury. Tych dokumentów warto odszukać
Życie emeryta w dobie wysokiej inflacji nie jest łatwe. Średnia emerytura w 2024 roku to według ZUS 3500 złotych brutto, czyli znacznie poniżej minimalnego wynagrodzenia. Warto sprawdzić, czy nie ma możliwości podwyższenia pobieranego świadczenia dzięki poniższym sposobom.
Każdy emeryt raz na rok może złożyć wniosek o ponowne przeliczenie świadczenia. Może to skutkować wzrostem świadczenia, ale wnioskujący musi dostarczyć dokumenty, które potwierdzają okresy składkowe albo dodatkowe zarobki. Na tym mogą zyskać osoby, które po przejściu na emeryturę nadal pracowały, a ich zarobki były oskładkowane.
Jest to również wyjście dla osób, które z różnych względów przy pierwszym wniosku o emeryturę nie złożyły kompletu dokumentów potwierdzających całe życie zawodowe. Kobiety, które przed rokiem 1999 nie pracowały, ale wychowywały dzieci, mogą zyskać do sześciu lat opieki, które będą dodane do kapitału początkowego.
Uwaga: samo złożenie wniosku o przeliczenie emerytury nie będzie skuteczne, jeśli nie dołączymy do niego żadnych dokumentów, które mogłyby faktycznie zmieniać wysokość świadczenia (czyli dodatkowych dokumentów potwierdzających okresy składkowe, które nie zostały uwzględnione w pierwotnym wniosku).
Do przeliczenia emerytury potrzebne jest dodatkowo wypełnienie wniosku ERPO (dostępny np. na stronie ZUS). Dokumenty można złożyć osobiście albo przez pełnomocnika. Niemożliwe jest obniżenie dotychczas otrzymywanej emerytury: dlatego, nawet jeśli efektem przeliczenia będzie niższa kwota, świadczenie pozostanie na poziomie bez zmian.
Jeśli przy pierwotnym wniosku nie dostarczono wszystkich dokumentów, można zrobić to w dowolnym czasie (ale nie więcej niż raz w roku). Przykładem takich dokumentów mogą być świadectwa pracy, umowy, lista płac z archiwum, legitymacja ubezpieczeniowa. Dodatkowo także książeczka wojskowa, która potwierdza odbycie czynnej służby wojskowej, albo stary dowód osobisty (książeczka), w którym są zapisy o zatrudnieniu.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje wszystkim osobom, które przekroczyły 75. rok życia i w takim przypadku nie trzeba składać wniosku, ponieważ jest on przyznawany automatycznie.
Jeśli jednak wcześniej senior chce skorzystać z tego dodatku, musi spełniać wytyczne ZUS. Lekarz orzecznik ustala, czy świadczeniobiorca jest całkiem niezdolny do samodzielnej egzystencji i pracy i na tej podstawie dodatek może być wypłacany młodszym seniorom.
Kolejnym dodatkiem, który może zwiększyć wysokość emerytury, jest dodatek za pracę w szczególnych warunkach albo o szczególnym charakterze.
Aby uzyskać dodatek, należy złożyć wniosek z dokumentami potwierdzającymi taki rodzaj pracy (np. praca na wysokości, w warunkach ekstremalnych, z toksycznymi substancjami). ZUS ustala indywidualnie, w jakiej wysokości dodatek należy przyznać na podstawie tej dokumentacji.
ZUS ma 60 dni na rozpatrzenie wniosku o przeliczenie emerytury. Jeśli rozpatrzy go pozytywnie, wtedy emerytowi przysługuje wyższa emerytura od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożył wniosek. Jeśli ZUS wyda orzeczenie w maksymalnym możliwym dla siebie terminie (czyli dwa miesiące po złożeniu wniosku), to senior otrzyma stosowne wyrównanie wraz z kolejną emeryturą.
KO