Prognozy są bezlitosne. Młodych ludzi czeka „paradoks 10. dnia miesiąca”
Prognozy ZUS-u nie pozostawiają złudzeń: emerytury osób, które dziś są w wieku od 25 do 40 lat, mogą wynosić ok. 1/3 pensji[1]. To tak, jakby z dnia na dzień stracili 2/3 otrzymywanej wypłaty. Wszystko wskazuje na to, że utrzymując dotychczasowy standard życia na emeryturze, już 10. dnia każdego miesiąca może im zabraknąć pieniędzy. Czy młodzi Polacy są tego świadomi? A jeśli tak, czy podejmują konkretne działania i innymi sposobami oszczędzają?
Przyczyn problemu, nazywanego coraz częściej "paradoksem 10. dnia miesiąca", jest wiele. Przede wszystkim należy spojrzeć na wiek społeczeństwa - coraz bardziej rośnie udział osób starszych. Na koniec 2021 w Polsce było 9,7 mln osób w wieku 60 i więcej lat[2]. Poza tym osoby lepiej zarabiające, przedsiębiorcy i zatrudnieni na B2B płacą ZUS (w tym składkę emerytalną) tylko do części swoich zarobków. Z tego powodu ich emerytura również będzie niższa.
Kolejnym problemem jest niski na tle krajów Unii Europejskiej wiek emerytalny kobiet, który w Polsce wynosi 60 lat (dla przypomnienia: dla mężczyzn wynosi on 65 lat)[3]. Jednocześnie rośnie statystyczna długość życia[4]. A bolesna prawda jest taka, że krótsza praca, dłuższe życie i godna emerytura nie idą w parze.
- Moment wejścia w dorosłe życie przedstawicieli pokolenia Z, czyli osób urodzonych po 1995 r., przypadł na burzliwy okres pandemii, niekorzystnej sytuacji ekonomicznej, wojny w Ukrainie i innych konfliktów na świecie oraz postępującego kryzysu klimatycznego - tłumaczy Marta Skowron-Moszkowicz, rzeczniczka prasowa Prudential w Polsce, towarzystwa ubezpieczeniowego oferującego ubezpieczenia pod marką Pru.
Coraz dłużej żyjemy i w końcu mamy czas na realizowanie swoich pasji. Do tego coraz lepiej potrafimy dbać o swoje zdrowie i sprawność fizyczną, chcielibyśmy zatem wykorzystać ten czas na dalsze podróże i krótsze wypady, aktywne spędzanie czasu. Emerytura to nie koniec życia - to nowa pięćdziesiątka. Szansa na zrealizowanie planów i marzeń, które przez całe życie odkładaliśmy na później. Jeśli nie zaczniemy dbać o finanse, chcąc utrzymać dotychczasowy standard życia, wystarczy nam pieniędzy tylko do 10. dnia miesiąca! Nie wydamy ich więc na spełnianie swoich niezrealizowanych marzeń, a na opłacenie rachunków, wykupienie recept, na podstawowe produkty spożywcze. A co z resztą?
Najlepszym sposobem na uniknięcie problemów finansowych na emeryturze jest wczesne rozpoczęcie oszczędzania. Od kiedy? Od wczoraj - im wcześniej, tym lepiej. Choć być może brzmi to jak banał, w tym przypadku jest on jak najbardziej prawdziwy. Tym bardziej że nawet odkładanie niewielkich kwot (ale od wczesnych lat i regularne), może przynieść znaczące efekty w długim okresie.
Co jednak nie pomaga? Potwierdzony licznymi ankietami fakt, iż młodzi Polacy raczej nie myślą o oszczędzaniu. Jak wynika z najnowszego badania Prudential Family Index[5], zaledwie 13 proc. osób w wieku 25-34 lat deklaruje odkładanie pieniędzy na przyszłość.
- Można zacząć od niewielkich sum, które dzięki odpowiednim mechanizmom generują zysk. Z czasem można oczywiście stopniowo zwiększać oszczędzane kwoty wraz ze wzrostem poziomu życia. By zwiększyć swoją emeryturę o 2000 zł miesięcznie i zgromadzić kapitał o wartości 480 tys. zł, trzydziestoletni mężczyzna powinien odkładać miesięcznie 379 zł, trzydziestoletnia kobieta - 538 zł. Czterdziestoletni mężczyzna - 802 zł, a kobieta w jego wieku - 1164 zł. Z kolei w grupie pięćdziesięciolatków mężczyzna powinien odkładać 1846 zł, a kobieta - 3071 zł[6].Pamiętajmy jednak, że nigdy nie jest za późno na oszczędzanie. W momencie przejścia na emeryturę lepiej jest mieć mniejszy kapitał, który przeznaczymy np. na leki lub wizyty lekarskie, niż nic - wyjaśnia Marta Skowron-Moszkowicz.
Kluczowe wydaje się więc nieustanne przypominanie o kwestii konieczności oszczędzania. Jak oszczędzać? Raczej nie do wspomnianej "skarpety", ponieważ odkładane w ten sposób środki tracą na wartości z powodu inflacji. Lepszym pomysłem pozostają obligacje, konta oszczędnościowe czy prywatne ubezpieczenie emerytalne.
Tym bardziej że to ostatnie może wiązać się z szeregiem dodatkowych zalet, co widać na przykładzie EMERYTURY BEZ OBAW w Pru. To bowiem nie tylko zapewnienie sobie wypłaty określonej kwoty na emeryturę (dwa profile oszczędzania, konserwatywny lub zrównoważony), ale również forma ochrony najbliższych, gdyż w razie śmierci, bliscy otrzymają pieniądze, które pozwolą im odnaleźć się w nowej sytuacji. EMERYTURA BEZ OBAW to rozwiązanie, które pozwoli zabezpieczyć emeryturę małżonka lub partnera w sytuacji, gdyby nagle zabrakło oszczędzającego. Gdy odkładamy na koncie i nagle nas zabraknie, małżonek/partner otrzyma jedynie tyle, ile zaoszczędziliśmy, zaś posiadając polisę w Pru bliscy otrzymają pełną sumę ubezpieczenia, na którą została zawarta umowa ubezpieczenia.
Dodatkowo mamy pewność, że po osiągnięciu określonego w umowie wieku zostanie wypłacona kwota gwarantowana wraz przypisanymi premiami rocznymi oraz premią końcową, jeżeli została ona przyznana. Jeśli natomiast zawierając umowę została wybrana przez nas tzw. "opcja gwarantowanego świadczenia na dożycie w wysokości wpłaconych składek", to wtedy otrzymamy świadczenie, które nie będzie niższe niż suma wpłaconych składek, które opłacaliśmy przez cały czas ubezpieczenia.
"Paradoks 10. dnia miesiąca" jest realnym zagrożeniem dla młodych ludzi, którzy nie myślą o swojej przyszłości finansowej. Wyzwania demograficzne takie jak starzenie się społeczeństwa i mała ilość urodzeń tylko pogłębiają problem. Aby zapewnić sobie godne życie na emeryturze, musimy sami o to zadbać.
[1] https://www.zus.pl/documents/10182/874079/13+-+Jak+zatroszczy%25C4%2587+si%25C4%2599+o+zabezpieczenie+na+staro%25C5%259B%25C4%2587+os%25C3%25B3b+o+niskich+dochodach.pdf/d3c3bb66-5784-44b2-bf1a-d98528603e60
[2] https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6002/2/4/1/sytuacja_osob_starszych_w_polsce_w_2021_r.pdf
[3] https://tradingeconomics.com/country-list/retirement-age-men?continent=europe
[4] https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/komunikat-w-sprawie-tablicy-sredniego-dalszego-trwania-zycia-kobiet-i-mezczyzn,285,12.html
[5] https://www.pru.pl/wp-content/uploads/2023/04/Infografika-dlugo-i-dostatnie-kwiecien-2023.pdf
[6] Obliczenia na podstawie kalkulatora dot. produktu Pru EMERYTURA BEZ OBAW dla kobiety w wieku 30, 40 i 50 lat, która chce zwiększyć swoją przyszłą miesięczną emeryturę o 2000 zł, przy założeniu przewidywanego okresu życia na emeryturze 20 lat. Przewidywane świadczenia z tytułu dożycia oraz wysokość składki oparto na oczekiwanej stopie zwrotu, która wynosi 5,5% oraz na założeniu, że wszystkie składki są opłacane w terminie, wzrastają z uwzględnieniem wskaźnika indeksacji 3,25. Wyliczenia mogą różnić się od rzeczywistych wysokości. Więcej informacji tutaj.
