Wcześniejsza emerytura KRUS. Ile wynosi i kto może z niej skorzystać?

Wcześniejsza emerytura KRUS to szczególny rodzaj świadczenia przysługującego rolnikom, którzy spełnią określone warunki dotyczące wieku, stażu ubezpieczenia oraz zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej.

Z tej opcji można skorzystać przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (obecnie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).

Aby uzyskać wcześniejszą emeryturę z KRUS należy spełnić jednocześnie kilka warunków. Po pierwsze trzeba mieć ukończone 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni).

Po drugie ubiegający się o nią musi co najmniej przez 30 lat podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS. Innymi słowy, przez taki minimalny okres powinien prowadzić gospodarstwa rolne lub w nim pracować.

Ważna jest również ciągłość: składki muszą być odprowadzane co najmniej przez 25 lat bez przerw.

Należy pamiętać, że osoba starająca się o wcześniejszą emeryturę musi zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej - najczęściej oznacza to przekazanie gospodarstwa następcy lub jego sprzedaż.

Ostatnim warunkiem jest to, że wnioskodawca nie może być jednocześnie ubezpieczony np. w ZUS, czyli nie może równolegle prowadzić innej działalności gospodarczej ani pracować na etacie.

Wysokość wcześniejszej emerytury KRUS zależy od składek opłacanych przez rolnika oraz od długości okresu ubezpieczenia. W praktyce wysokość tego świadczenia jest ustalana w sposób zryczałtowany, a nie w pełni zależna od indywidualnych składek.

W 2025 roku podstawowa emerytura rolnicza KRUS (zarówno standardowa, jak i wcześniejsza) wynosi około 1 788,44 zł brutto miesięcznie (od marca 2025, po waloryzacji).
To świadczenie może być wyższe, jeśli rolnik podlegał wcześniej także innym systemom ubezpieczeniowym (np. ZUS) lub opłacał dodatkowe składki KRUS (np. za tzw. nadwyżkę ponad 50 ha).

Uwaga: Przechodząc na wcześniejszą emeryturę, rolnik nie może dorabiać w rolnictwie - w przeciwnym razie ryzykuje zawieszenie świadczenia.

Aby złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę rolniczą należy przygotować:

●      wypełniony wniosek o emeryturę rolniczą (formularz KRUS SR-20),

●      dowód osobisty,

●      dokumenty potwierdzające staż ubezpieczeniowy (zaświadczenia, decyzje, dowody opłacania składek),

●      akt notarialny lub inne dokumenty potwierdzające przekazanie gospodarstwa rolnego (np. umowa darowizny, akt sprzedaży),

●      oświadczenie o zaprzestaniu działalności rolniczej.

Wniosek składa się w jednostce terenowej KRUS właściwej dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Można to zrobić osobiście, listownie lub przez ePUAP (jeśli posiadasz profil zaufany).

KRUS ma obowiązek rozpatrzyć wniosek i wydać decyzję w terminie 30 dni od daty złożenia kompletnej dokumentacji.

Prawo do wcześniejszej emerytury KRUS wiąże się z obowiązkiem rezygnacji z prowadzenia działalności rolniczej. Dorabianie w innej formie (np. umowa o dzieło, najem prywatny) nie zawsze oznacza utratę świadczenia, ale każdorazowo warto skonsultować się z KRUS-em.

Jeśli emeryt podjął działalność sprzeczną z przepisami, świadczenie zostanie zawieszone lub wstrzymane.

Dla wielu rolników wcześniejsza emerytura to sposób na przekazanie gospodarstwa młodszemu pokoleniu lub zabezpieczenie się na wypadek utraty zdrowia czy sił do pracy.

Jednak należy pamiętać, że raz uzyskana wcześniejsza emerytura wiąże się z trwałą rezygnacją z działalności rolniczej, a jej ponowne podjęcie może skutkować utratą świadczenia.

Podsumowując, wcześniejsza emerytura KRUS to rozwiązanie stworzone z myślą o rolnikach, którzy przez lata pracowali na roli i chcieliby zakończyć działalność przed ustawowym wiekiem emerytalnym. Choć warunki uzyskania są dość restrykcyjne - m.in. wymagany długi staż i przekazanie gospodarstwa - dla wielu osób to realna i korzystna opcja.

KO