Bez tego zaświadczenia nie dostaniesz pracy w administracji publicznej

Zaświadczenie o niekaralności najczęściej jest wymagane wtedy, gdy planujemy rozpocząć pracę w sektorze edukacyjnym lub administracji publicznej. Pracodawcy muszą mieć pewność, że kandydat nie był karany za przestępstwa, które mogłyby podważyć jego wiarygodność lub stanowić zagrożenie dla innych.

Zaświadczenie o niekaralności to oficjalny dokument wydawany przez Krajowy Rejestr Karny (KRK), który potwierdza, czy dana osoba figuruje w rejestrze skazanych prawomocnym wyrokiem sądu. Dokument nie zawiera informacji o wykroczeniach czy postępowaniach w toku—dotyczy jedynie prawomocnych wyroków w sprawach karnych.

Zaświadczenie może zawierać jedną z dwóch informacji:

• brak wpisu w rejestrze, co oznacza, że dana osoba nie była skazana i nie figuruje jako osoba karana;
  
• istnienie wpisu o karalności, czyli informację o wcześniejszych wyrokach, w tym o warunkowym umorzeniu postępowania, zakazach wynikających z wyroku (np. zakazie wykonywania zawodu) lub odbytych karach.
  

Zaświadczenie o niekaralności jest wymagane podczas rekrutacji do pracy, szczególnie w zawodach związanych z finansami, edukacją, ochroną osób i mienia czy administracją publiczną. Pracodawca może zażądać jego przedstawienia jeszcze przed podpisaniem umowy. Dokument wymagany jest także przy staraniu się o koncesję lub licencję na prowadzenie działalności gospodarczej w sektorach wymagających szczególnej odpowiedzialności, takich jak ochrona osób i mienia czy obrót bronią. Instytucje nadzorujące muszą mieć pewność, że przedsiębiorca nie ma na swoim koncie wyroków, które mogłyby podważać jego wiarygodność.

Osoby planujące adopcję dziecka także muszą wykazać się niekaralnością. Ośrodki adopcyjne dokładnie sprawdzają przeszłość kandydatów, aby zagwarantować bezpieczeństwo i stabilność przyszłemu podopiecznemu. Podobnie jest w przypadku cudzoziemców ubiegających się o polskie obywatelstwo - jednym z warunków uzyskania paszportu jest brak wyroków skazujących w Polsce i w kraju pochodzenia.

Zaświadczenie o niekaralności bywa także wymagane w postępowaniach sądowych. Sąd może zażądać jego przedłożenia np. w sprawach dotyczących opieki nad dzieckiem czy ograniczenia władzy rodzicielskiej. W takich przypadkach informacja o karalności może wpłynąć na decyzję sądu, szczególnie jeśli dotyczy przestępstw przeciwko rodzinie czy bezpieczeństwu dzieci.

Najprostsza metoda na uzyskanie zaświadczenia to osobista wizyta w punkcie informacyjnym KRK przy sądzie rejonowym. Wystarczy wypełnić wniosek, okazać dowód osobisty i uiścić opłatę, a dokument otrzymamy od ręki. Szybszą opcją jest wniosek złożony online przez e-KRK - jeśli posiadasz profil zaufany lub e-dowód, otrzymasz go w kilka minut. Dokument elektroniczny ma taką samą moc prawną jak papierowy. Można też wysłać wniosek pocztą na adres Ministerstwa Sprawiedliwości, dołączając potwierdzenie opłaty i kopię dowodu osobistego.

W imieniu wnioskodawcy zaświadczenie może odebrać pełnomocnik z notarialnie poświadczonym upoważnieniem. Koszt dokumentu to 30 zł w wersji papierowej i 20 zł w elektronicznej. Opłatę można uiścić przelewem lub w kasie sądu.

Dokument może zawierać:

• informację o braku karalności lub wykaz wcześniejszych wyroków;
• dane dotyczące warunkowego umorzenia postępowania;
• informacje o zakazach wynikających z wyroku (np. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej).

Należy pamiętać, że zaświadczenie o niekaralności można uzyskać tylko o sobie lub w przypadku firm - o swoich pracownikach (za ich zgodą).

Przeczytaj również:

Też dostałeś taki paragon? Skarbówka apeluje, złóż donos

Nowe zasady w urzędach, ZUS-ie, NFZ. Zaczną obowiązywać 1 stycznia

Nowe limity dla działalności nierejestrowanej od stycznia 2025. Dobre wieści