Ceny gazu zamrożone. Ustawa o ochronie odbiorców czeka już tylko na podpis prezydenta
Kilka godzin po Senacie, izba niższa parlamentu zajęła się "ustawą o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku". Sejm przyjął część poprawek Senatu. Nie znalazły się w niej m.in. rozwiązania dotyczące wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym piekarni.
Na czwartkowym posiedzeniu Senat uchwalił do ustawy o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu 50 poprawek. Zaproponował w nich szereg zmian o charakterze porządkującym i doprecyzowującym, mających na celu m.in. umożliwienie prawidłowego ustalania wysokości gazowego odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny przez przedsiębiorstwa wydobywające gaz ziemny, a także sprawne prowadzenie rozliczeń za świadczenie usługi dystrybucji paliw gazowych po zamrożonych stawkach.
Posłowie pozytywnie ocenili większość z nich. Negatywnie zaopiniowali część zmian, w tym rozwiązania, które dotyczyły wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym piekarni.
Senat chciał wprowadzić poprawkę rozszerzającą zakres podmiotowy "beneficjentów" ustawy, w wyniku której sektor MŚP zostałby objęty rozwiązaniami przewidzianymi w ustawie. Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa tłumaczyła niedawno, że takie wsparcie wymagałoby zgody Komisji Europejskiej i rząd obecnie o nią zabiega.
Podczas czwartkowego głosowania posłowie opowiedzieli się m.in. za poprawką Senatu, zgodnie z którą ceny paliw gazowych w 2023 r. stosowane w rozliczeniach z najbardziej wrażliwymi odbiorcami będą odpowiadać tym z 2022 r. Posłowie odrzucili natomiast poprawkę Senatu likwidującą kryterium dochodowe dotyczące refundacji podatku VAT odbiorcom paliw gazowych w gospodarstwie domowym.
W głosowaniu w Sejmie posłowie opowiedzieli się natomiast za możliwością składania wniosków o refundację podatku VAT przy użyciu aplikacji mobilnej lub środków komunikacji elektronicznej, która usprawni proces składania tych wniosków.
Posłowie opowiedzieli się też za poprawką, zgodnie z którą refundacja podatku VAT będzie wyłączona spod egzekucji oraz za wprowadzeniem zwolnienia podatkowego wobec refundacji kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, dokonując zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Sejm zaaprobował też zmiany do ustawy z 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych dotyczące wprowadzenia pojęć: wodoru niskoemisyjnego, wodoru elektrolitycznego oraz wodoru odnawialnego w związku z realizowaną polityką wsparcia wytwarzania i wprowadzania na rynek przede wszystkim wodoru takiego pochodzenia.
Jak podano w uzasadnieniu poprawki, celem proponowanych zmian jest zapewnienie wsparcia dla wykorzystania wodoru niskoemisyjnego, elektrolitycznego i odnawialnego w transporcie poprzez wyznaczenie celów w zakresie liczby stacji wodoru oferujących do tankowania wyłącznie wodór elektrolityczny i odnawialny oraz w zakresie udziału wodoru niskoemisyjnego, wodoru elektrolitycznego i wodoru odnawialnego w rynku paliw transportowych - w ramach polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.
Ustawa stanowi kontynuację w 2023 r. ochrony odbiorców paliw gazowych, przy jednoczesnym wprowadzeniu ekwiwalentu finansowego dla przedsiębiorstw energetycznych. Regulacja służy zabezpieczeniu odbiorców gazu ziemnego w Polsce przed ewentualnymi skutkami kryzysu gazowego.
Główny cel ustawy to zamrożenie ceny za gaz w 2023 r. na poziomie z 2022 r. Sprzedawcy gazu będą mieli obowiązek stosowania w rozliczeniach z odbiorcami końcowymi ceny maksymalnej w wysokości 200,17 zł za MWh. Zamrożona zostanie też wysokość stawek opłat dystrybucyjnych. Nowe przepisy dotyczą odbiorców indywidulanych, odbiorców wrażliwych takich jak szkoły, szpitale, kościoły czy przedszkola.
Ustawa przewiduje też wprowadzenie "dodatku gazowego", czyli refundacji VAT dla gospodarstw domowych, które jako główne źródło ciepła wykorzystują piec gazowy wpisany bądź zgłoszony do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB). Zwrot VAT będzie jednak uzależniony od zamożności gospodarstwa. Przysługiwać on będzie dla gospodarstwa jednoosobowego, gdzie przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają 2100 zł. W przypadku gospodarstwa wieloosobowego to 1500 zł na osobę. Zwrot VAT mają rozliczać samorządy. Wniosek o refundację trzeba będzie złożyć w 30 dni od otrzymania faktury dokumentującej dostarczenie gazu. Będzie można go złożyć także w formie elektronicznej. Resort klimatu i środowiska oszacował, że refundacja podatku VAT będzie dotyczyć ok. 300 tys. osób.
Nowe przepisy wprowadzają też mechanizm ograniczenia przychodów spółek energetycznych zajmujących się gazem, poprzez przekazanie określonych zysków na finansowanie rekompensat dla odbiorców indywidualnych. Podobny mechanizm został wprowadzony w tzw. ustawie prądowej.
Ustawa utrzymuje też mechanizm rekompensat dla sprzedawców paliw gazowych, który służy zrekompensowaniu im skutków wprowadzenia ceny maksymalnej dla swoich odbiorców końcowych objętych taryfą. Wprowadza też równolegle mechanizm rekompensat dla operatorów systemu dystrybucyjnego paliw gazowych (PAP).
Senat dzisiaj jednogłośnie zdecydował o przyjęciu ustawy zamrażającej ceny gazu w 2023 roku na poziomie 200,17 zł/MWh. Senatorowie przyjęli poprawki dotyczące m.in. zamrożenia cen gazu również dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.
Senat przegłosował "Ustawę o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu" z uzgodnionymi poprawkami. Wprowadza ona stałe stawki za gaz na poziomie 200,17 zł/MWh, a także zamrożenie stawek opłat dystrybucyjnych.
Ustawa przewiduje również rekompensaty dla spółek energetycznych zajmujących się gazem. Limit tych rekompensat w 2023 roku ma wynieść 28 mld zł, a w 2024 roku 1 mld zł. Z kolei limit refundacji VAT w przyszłym roku to 612 mln zł, w 2024 - 306 zł, a w 2025 - 102 mln zł.
Podczas prac senackiej Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności debatowano nad zmianami do projektu ustawy. Jak poinformował senator Krzysztof Kwiatkowski, przegłosowano wówczas poprawkę dotyczącą zamrożenia cen gazu również dla części przedsiębiorstw.
Senator Kwiatkowski podkreślał, że "w propozycji rządowej nie ma żadnej formy wsparcia dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców".
- Wśród poprawek, które przygotowała tak zwana demokratyczna większość senacka, jest ta mówiąca o tym, że odbiorcą uprawnionym będzie również mikroprzedsiębiorca, mały i średni przedsiębiorca, który dokonuje zakupu paliwa gazowego w celu jego zużycia na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. W grupie poprawek, które zgłosiliśmy, będzie też w szczególności zapis dotyczący wsparcia tych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą oznaczoną w Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej kodem PKD 10.71, czyli produkcja pieczywa. Bo my o Polakach nie zapominamy, o tym, że dla wielu cena pieczywa jest jedną z najistotniejszych rzeczy, która ich dotyczy - mówił Kwiatkowski.
Adam Szejnfeld (KO) podczas dyskusji również zwracał uwagę na trudną sytuację przedsiębiorców. Podkreślał, że "w pierwszym półroczu ponad 104 tys. firm zamknęło działalność, a 161 tys. zawiesiło".
- Słyszymy bardzo głośne wypowiedzi takich przedsiębiorców, którzy prowadzą wspominane piekarnie, restauracje i wiele innych firm, które zużywają ogromne ilości energii, w tym gazu, będą musiały, ze względu na brak pomocy państwa albo ograniczać swoją działalność, zawieszać się, zamykać albo - to jest najgorsze - przechodzić do szarej strefy. Nie ma nic bardziej godnego potępienia niż państwo, które swoimi działaniami zmusza, wypycha przedsiębiorców do szarej strefy - mówił senator.
Szejnfeld wspominał także o samorządach czy podmiotach działających w zakresie sportu i rekreacji, zwłaszcza o pływalniach, które nie są w stanie utrzymać się przy wysokich cenach gazu.
Wiceminister klimatu i środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska tłumaczyła kształt ustawy rozporządzeniem unijnym, odnosząc się też do ustalenia dla przedsiębiorstw maksymalnych cen prądu.
- Jeżeli chodzi o zakres podmiotów uprawnionych do skorzystania z ceny maksymalnej gazu ziemnego i różnicy między gazem ziemnym a energią elektryczną, to możliwość stosowania regulowanych cen energii elektrycznej wynika z rozporządzenia Rady Unii Europejskiej z 6 października 2022 r., z art. 12. Myśmy 7 października przedłożyli stosowną regulację do Rady Ministrów, potem została ona przeprocedowana przez parlament. Objęliśmy nią małe i średnie przedsiębiorstwa, ponieważ wynikało to z tych przepisów rozporządzenia Rady UE 6 października. Obecne unijne przepisy, tj. dyrektywa parlamentu (...) nr 2009/73/WE z 13 lipca 2009 r., dotycząca zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylająca dyrektywę 2003/55/WE, nie dopuszcza podobnych rozwiązań w odniesieniu do rynku gazu ziemnego - mówiła w Senacie wiceminister.
Ustawa wprowadza kolejną formę pomocy w postaci dodatku. Po osłonowym, węglowym, energetycznym i elektrycznym przyszedł czas na gazowy. Pieniądze będą mogli otrzymać ci którzy wykorzystują gaz do ogrzewania domów. W tym przypadku będzie obowiązywać kryterium dochodowe - dodatek będzie należał się gospodarstwom domowym o przeciętnych miesięcznych dochodach w wysokości 2100 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego lub 1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.
Przyznanie dodatku związane jest z powrotem podatku VAT na gaz. Od lutego wynosi on 0 proc., w przyszłym roku zostanie on podniesiony - o ostatecznym poziomie podatku zdecyduje rząd. Podniesienie VAT jest związane z decyzją Komisji Europejskiej o braku możliwości utrzymania zerowej stawki VAT na energię. Ustawodawca przewiduje, że dodatek gazowy będzie przysługiwał ok. 300 tys. gospodarstw domowych. Jego koszt szacuje się na ok. 1 mld zł. (PB, INTERIA)
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami