Coraz większa koncentracja rynku

Trzy największe pod względem zbioru składki przypisanej brutto zakłady ubezpieczeń, czyli Powszechny Zakład Ubezpieczeń, Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta oraz STU Ergo Hestia miały w ubiegłym roku ponad 80 proc. rynku ubezpieczeń komunikacyjnych. Był to wzrost w stosunku do 2000 roku o 1,21 pkt proc. Udział ten przedstawiał się następująco: PZU - 65,9 proc., Warta 11,2 proc. i STU Ergo Hestia - 3,5 proc. Zarówno pierwsze jak i drugie z tych towarzystw zwiększyły swój udział o ponad 1,1 pkt proc., natomiast STU Ergo Hestia zastąpiło w tym rankingu Daewoo TU, które w 2000 r. miało 4,4 proc. rynku ubezpieczeń komunikacyjnych.

O ważnym znaczeniu tego rodzaju ubezpieczeń świadczy między innymi ich udział w portfelu poszczegółnych towarzystw. Podobnie jak w 2000 roku w sześciu zakładach ubezpieczeń udział składki przypisanej brutto z ubezpieczeń komunikacyjnych w portfelach tych zakładów przekroczył 70 proc., natomiast w kolejnych siedmiu zakładach kształtował się w granicach od 51 proc. do 70 proc.

Koncentracja tego rodzaju ubezpieczeń wynika przede wszystkim z wysokiego ryzyka działalności. Małym towarzystwom trudno jest poradzić sobie z wypłatą wysokich odszkodowań, zwłaszcza na początku funkcjonowania firmy, kiedy suma zebranych składek jest jeszcze mała. Bardzo niekorzystnym zjawiskiem i jednocześnie trudnym do zlikwidowania są częste oszustwa związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi i wyłudzanie pieniędzy przez nieuczciwych klientów. Niewielkie firmy ubezpieczeniowe nie stać w takich przypadkach na prowadzenie kosztownego i czasochłonnego dochodzenia w tych sprawach, na które mogą sobie pozwolić najwięksi ubezpieczyciele. W ubiegłym roku zawarto 13,3 mln polis w ubezpieczeniach obowiązkowych OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Według specjalistów zajmujących się rynkiem ubezpieczeń można przyjąć, że jedna piąta wypłacanych odszkodowań przez polskich ubezpieczycieli to pieniądze wyłudzone przez nieuczciwych klientów. W 2000 r. w PZU ujawniono 1045 przypadków nadużyć, na kwotę 24,7 mln zł.

Rosnącym udziałem w rynku ubezpieczeń osobowych i majątkowych charakteryzują się ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz ubezpieczenia finansowe. Udział ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej ogółnej wzrósł o 0,28 pkt proc. w porównaniu do 2000 roku, a ubezpieczeń finansowych o 0,24 pkt proc.

Na koniec ubiegłego roku zezwolenie resortu finansów na prowadzenie w Polsce działalności miało 70 krajowych zakładów ubezpieczeń i dwa oddziały główne zagranicznych zakładów ubezpieczeń, w tym 36 firm na życie i 36 zakładów ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych. W 2001 roku resort finansów wydał trzy zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, w tym jedno na prowadzenie zakładu ubezpieczeń na życie, jedno na prowadzenie zakładu ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych i jedno dla głównego oddziału francuskiego zakładu ubezpieczeń (Cardif - Assurances Risques Divers). W ciągu całego minionego roku sprzedaż polis rozpoczęły trzy zakłady ubezpieczeń na życie oraz dwa główne oddziały zagranicznych zakładów.

Łączne przychody zakładów ubezpieczeń w 2001 roku przekroczyły 25,2 mld zł. Oznacza to wzrost w stosunku do wcześniejszego roku o ponad 16 proc., przy czym w dziale ubezpieczeń na życie wzrost ten wyniósł 14,6 proc., a w dziale pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych 17,6 proc. W stosunku do 2000 roku w strukturze łącznych przychodów nastąpił wzrost przychodów z lokat o 1,8 proc. oraz pozostałych przychodów technicznych i operacyjnych i jednocześnie spadek udziałów pozostałych elementów przychodów, w tym składek zarobionych na udziale własnym o 2,3 proc.