Czy akcje w tym roku wrócą do łask inwestorów?

Gdyby relacje między akcjami a obligacjami miały się kształtować tak jak przed kryzysem wówczas akcje powinny być 2-3 razy droższe niż obecnie. Jednak to nie akcje są bardzo tanie tylko obligacje są nadzwyczajnie drogie tak, że relacja, która dotąd wiązała je z akcjami uległa zmianie. Co ją spowodowało? Przede wszystkim od czasu kryzysu finansowego gwałtownie wzrósł popyt na bezpieczne aktywa. Z drugiej strony bardzo skurczyła się podaż bezpiecznych papierów wartościowych. Pierwsza fala kryzysu pozbawiła tego miana instrumenty oparte o kredyty hipoteczne. Wraz z kryzysem w strefie euro z grona bezpiecznych aktywów wypadł dług hiszpański oraz włoski. Nic więc dziwnego, że pozostałe jeszcze instrumenty bez ryzyka stały się nad wyraz cenne.

Wśród inwestujących w bezpieczne aktywa takie jak obligacje i depozyty bankowe narasta jednak rozczarowanie wywołane niskimi stopami zwrotu, które nie pozwalają nawet zachować siły nabywczej kapitałów. Z czasem coraz więcej z nich zacznie spoglądać w kierunku instrumentów bardziej ryzykownych, ale chociaż dających szanse na pomnożenie bogactwa. Co jeszcze będzie skłaniać inwestorów w kierunku rynku akcji?

Choć w krajach rozwiniętych nie należy się spodziewać szybkiego wzrostu gospodarczego, to kraje rozwijające się dysponują potencjałem, który wystarczy do rozpędzenia globalnego PKB. Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje, że obecna dekada będzie rekordowa pod względem światowego tempa wzrostu gospodarczego - w ciągu najbliższych pięciu lat wyniesie ono średnio rocznie około 4,5%, podczas gdy w latach 2000-2009 było to zaledwie 3,5%. Z perspektywy spółek notowanych na czołowych giełdach w Europie i USA globalne tempo wzrostu ma niemniejsze znaczenie niż lokalne PKB. Za przykład niech posłuży niemiecki indeks DAX, który skupia spółki czerpiące 60% swoich przychodów z rynków poza Europą.

Historia amerykańskiego rynku akcji wskazuje, że prawie zawsze po dekadzie ujemnych stóp zwrotu, przychodzi wyraźna poprawa. Od początku dwudziestego wieku było tylko 17 pechowych lat, kiedy to inwestycja nie pozwalała w ciągu kolejnej dekady na pomnożenie środków. Tylko raz jednak zdarzyło się, że po takim "chudym" okresie nie następowało co najmniej pięć "tłustych" lat.

Zainwestowanie w ostatnim roku bessy przynosiło przeważnie dwucyfrowe roczne stopy zwrotu przez następne pół dekady. Jedyny raz, gdy taka strategia nie pozwoliła zarobić miał miejsce w roku 1977. Po dziesięciu latach spadków nie nastąpiło odbicie dostatecznie silne, by uzyskać dodatnią realną stopę zwrotu - w latach 1977-1982 można było zarobić realnie -0,2% rocznie. I taki zarobek, w sytuacji znacznie gorszych realnych stóp zwrotu z rekordowo nisko oprocentowanych obligacji rządowych, może być pewnym pocieszeniem.

Jest jeszcze inna historyczna prawidłowość, która wskazuje na dodatnie stopy zwrotu w najbliższych latach. Szczególnie wyraźnie widać ją, gdy popatrzy się na europejskie spółki. Mowa o wskaźniku C/Z skonstruowanym przez ekonomistę Roberta Shillera, który wziął pod uwagę nie zysk z ostatniego roku lecz średni zysk z ostatnich 10 lat.

Między poziomem wskaźnika Shillera a stopą zwrotu z rynku akcji w ciągu kolejnych dziesięciu lat istnieje bardzo wyraźna zależność. Im niższy poziom wskaźnika tym większy zarobek na akcjach w trakcie kolejnej dekady. Dla spółek z indeksu Stoxx 600 wskaźnik Shillera wynosi około 10, co wskazuje na realne stopy zwrotu w kolejnych latach na poziomie ok. 10% rocznie.

Trzecim argumentem przemawiającym obecnie za akcjami jest niski poziom alokacji środków instytucji finansowych w ten instrument. Pęknięcie bańki internetowej a następnie kryzys subprime spowodowały odwrót od akcji na rzecz obligacji. Zaangażowanie europejskich funduszy emerytalnych i instytucji ubezpieczeniowych w akcje spadło z około 27% do około 14%. W obliczu niskich rentowności obligacji i atrakcyjnych wycen spółek giełdowych, pieniądze instytucji zainteresowanych długoterminowym inwestowaniem zaczną powoli wracać na giełdy.

W kontekście powyższych rozważań należy więc umieścić rajd giełdowy, który miał miejsce w minionym kwartale. Nawet jeśli ceny rosły zbyt szybko i czeka nas korekta (być może tradycyjnie w maju), to nie zmienia to sytuacji: akcje w najbliższych latach pozostają spośród tradycyjnych aktywów najlepszą propozycją. Ile będzie można na nich zarobić? Nie należy przesadzać. Rynki Europy i Ameryki przyniosą realnie około 5-6% rocznie, Japonia pozwoli zarobić nieco mniej, około 4%.

Niewykluczone, że więcej, jednak nad Wisłą na wzrosty przyjdzie trochę poczekać. Kraje, które dysponują kapitałem o decydującym znaczeniu dla globalnych rynków, najpierw muszą odkryć na nowo macierzyste parkiety. Po kilku kwartałach wzrostów na rynkach rozwiniętych, gdy ceny zaczną się tam wydawać wysokie, pieniądze popłyną w miejsca uważane za bardziej ryzykowne, takie jak giełda warszawska.

Maciej Bitner

Główny Ekonomista Wealth Solutions

Biznes INTERIA.PL na Facebooku. Dołącz do nas i bądź na bieżąco z informacjami gospodarczymi

W ostatnich dniach przez globalne rynki kapitałowe przetoczyła się krótka korekta. Jakie było jej podłoże i czego można się spodziewać w najbliższym czasie komentują zarządzający Union Investment TFI. Sentyment inwestorów zdominowało kilka negatywnych sygnałów z Europy, Stanów Zjednoczonych i Chin. Wieści o mniejszej skali reform finansów publicznych we Włoszech, mających na celu ograniczenie wydatków i redukcję zadłużenia, spowodowały gwałtowny wzrost rentowności 10-letnich obligacji rządowych z 4,80 do 5,60 proc. W podobny sposób inwestorzy zareagowali na informacje z Hiszpanii, gdzie rentowności tamtejszych obligacji w ciągu kilku dni wzrosły z 5,10 do około 6 proc. Także dane z Niemiec zawiodło inwestorów. Odczyt wskaźnika produkcji przemysłowej (PMI) u naszych zachodnich sąsiadów był słabszy niż w poprzednim miesiącu. Indeks spadł w marcu do 48,4 pkt. wobec 50,2 pkt., przekraczając w dół granicę 50 pkt., która oznacza spowolnienie lub ożywienie w sektorze. W USA, choć liczba miejsc pracy wzrosła, marcowe dane o zatrudnieniu okazały się o połowę gorsze niż w poprzednim miesiącu. Jednocześnie w marcu stopa bezrobocia spadła z 8,3 proc. w lutym do 8,2 proc. w marcu. Negatywnym zaskoczeniem był również fakt, że w pierwszym kwartale 2012 r. gospodarka Chin rozwijała się wolniej, niż przewidywano, choć w tym okresie PKB wzrósł w porównaniu z ubiegłym rokiem o 8,1 proc. To rezultat zmiany polityki chińskiego rządu, który postanowił ograniczyć publiczne inwestycje infrastrukturalne, dotychczas napędzające tamtejszą gospodarkę.

Rynek akcji

- Jeszcze do niedawna na rynku akcji widoczne było uspokojenie nastrojów, związane z mniej emocjonalnym podejściem inwestorów do sytuacji w strefie euro. Jednakże w ostatnim tygodniu nierozwiązane problemy fiskalne - m.in. Włoch i Hiszpanii - odżyły, wywołując gwałtowną reakcję rynków. Staje się coraz bardziej oczywiste, że operacje LTRO przeprowadzane przez Europejski Bank Centralny nie wystarczą, aby uratować zadłużone kraje. Do tego konieczny jest przede wszystkim globalny wzrost PKB - mówi Tomasz Matras, zarządzający funduszami akcji Union Investment TFI. - Analizując polski rynek akcji, można zauważyć, że inwestorzy wreszcie zaczęli zwracać uwagę na fundamenty, co generuje logiczny ciąg wydarzeń - jeśli dane finansowe spółki są dobre, następuje wzrost wyceny jej akcji. Optymistyczny jest również fakt, że same firmy nie odczuwają w większym stopniu spowolnienia i jego wpływu na działalność operacyjną. Dlatego też, pomimo korekty, z którą mieliśmy ostatnio do czynienia również na GPW, bieżący rok może przynieść umiarkowane wzrosty - dodaje.

Rynek obligacji

- Patrząc na globalny rynek obligacji, widzimy falę ucieczki od długu Włoch i Hiszpanii (gwałtowne wzrosty rentowności) do bezpiecznych papierów amerykańskich i niemieckich (spadki rentowności do historycznie niskich poziomów). Wydaje się, że takie fale optymizmu i pesymizmu będą trwać w najbliższej przyszłości. W przypadku kontynuacji operacji LTRO stabilizacja może potrwać miesiąc lub dwa - później nie obejdzie się bez gruntownych reform - mówi Krzysztof Izdebski, zarządzający funduszami obligacji Union Investment TFI.

- Również w Polsce rentowności obligacji rządowych wzrosły, choć głównie za sprawą komunikatu Rady Polityki Pieniężnej, która z uwagi na wciąż dużą presję inflacyjną nie wyklucza podwyżki stóp procentowych na majowym posiedzeniu. Z kolei pozytywnym czynnikiem dla polskiego rynku długu może być fakt, że do końca marca bieżącego roku Ministerstwo Finansów sfinansowało już 50% potrzeb pożyczkowych na cały 2012 r. Brak presji na emisję nowych papierów oraz relatywnie mała dalsza podaż powinny w pewnym stopniu ograniczyć wzrost rentowności - dodaje.