Czy te pożyczki nie są zbyt ryzykowne?

Kolejne dane Biura Informacji Kredytowej potwierdzają zjawisko, które już teraz wydaje się niepokojące, a w przypadku pogorszenia koniunktury może się jeszcze nasilić. Chodzi o utrzymujące się wysokie zainteresowanie kredytami konsumpcyjnymi, głównie gotówkowymi. Coraz szybciej przybywa tych zaciąganych na najwyższe kwoty i na relatywnie długi okres.

W pierwszym półroczu kwota zaciągniętych pożyczek gotówkowych sięgnęła 38 mld zł, w tym aż 16 mld zł to łączna kwota pożyczek zaciąganych na co najmniej 50 tys. zł. To poważne sumy, które mają być spłacane przez kilka lat. Właśnie ta kategoria rośnie bardzo dynamicznie, dwa razy szybciej niż kredyty na mniejsze kwoty (20-50 tys. zł).

Na te tendencje od dłuższego czasu zwraca uwagę Biuro Informacji Kredytowej monitorujące na bieżąco, czy i jak Polacy spłacają swoje kredyty.

- Zjawisko wyższych dynamik liczby udzielanych kredytów gotówkowych wysokokwotowych, powyżej 50 tys. zł, niż niskokwotowych obserwujemy już od pewnego czasu. Podstawową przyczyną wzrostu liczby takich kredytów jest wzrost dochodów gospodarstw domowych, co przy rekordowo niskich stopach procentowych i wydłużaniu okresu kredytowania ze średnio 25 miesięcy w 2012 roku do średnio 48 miesięcy w 2019 roku pozwala na zwiększenie zdolności kredytowej, a tym samym na zaciąganie wyższych kwot kredytów - tłumaczy prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK.

Jak dodaje, w pierwszym półroczu 2019 roku już ok. 60 procent kredytów gotówkowych było udzielonych na 5 i więcej lat. Około połowa łącznej kwoty udzielonych kredytów gotówkowych związana jest z konsolidacją i rolowaniem już posiadanego zadłużenia. - Druga połowa to nowe zadłużenie, służące do zaspokojenia zarówno potrzeb konsumpcyjnych, jak i remontowych, edukacyjnych, czy wypoczynkowych - podkreśla ekspert BIK.

Najbardziej niepokojący w tym kontekście jest fakt, że te kredyty są spłacane dużo gorzej niż na bardziej umiarkowane kwoty. - Kredyty wysokokwotowe generują wyższy poziom ryzyka kredytowego. Ich szkodowość po 38 miesiącach od udzielenia wynosi ok. 10,5 proc. podczas gdy kredytów z przedziału 15-30 tys. - 8,1 proc., a niskokwotowych, poniżej 4 tys. to ok. 6,9 proc. - wyjaśnia Waldemar Rogowski.

To oznacza, że co dziesiąty kredyt zaciągnięty na co najmniej 50 tys. zł nie jest spłacany w terminie. Trzeba przy tym zauważyć, że ten odsetek jest relatywnie wysoki, a mamy dobrą koniunkturę i sytuację na rynku pracy. Pytanie, czy banki nie stosują zbyt liberalnych warunków przy udzielaniu pożyczek na tak wysokie kwoty?

Przygląda się temu Komisja Nadzoru Finansowego, a "reflektor" na ten segment kredytowy ustawiono też na poziomie nadzoru makroostrożnościowego (Komitet Stabilności Finansowej sygnalizował, że to zjawisko wymaga monitorowania).

Komisja Nadzoru Finansowego analizuje sytuację i wyniki tej analizy zdecydują, czy będą potrzebne dodatkowe kroki.

- Rolą Urzędu KNF jest m.in. monitorowanie zjawisk zachodzących w sektorze bankowym oraz wskazywanie bankom źródeł potencjalnego ryzyka lub też obszarów wymagających większej uwagi, które nie zawsze są widoczne na poziomie poszczególnych podmiotów. Ponieważ na podstawie badań UKNF stwierdzono, że w ostatnich latach obserwowany jest wzrost tego rodzaju kredytów, UKNF uważa za stosowne zwrócenie bankom uwagi na tego rodzaju produkty w celu dołożenia przez nie odpowiednich starań, aby nie generowały one nadmiernego ryzyka. Podobną opinię wyraża Komitet Stabilności Finansowej, który zaleca dalszy monitoring i analizę tego rodzaju kredytów - mówi Interii Jacek Barszczewski, rzecznik Komisji Nadzoru Finansowego.

Jak dodaje, w obecnej sytuacji UKNF koncentruje się na obserwacji i analizie tego zjawiska. Ewentualne dalsze działania będą zależały od wyników tych analiz.

Monika Krześniak-Sajewicz

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze