Firmy pożyczkowe chętnie dadzą pieniądze oprocentowane nawet na 100 proc.

Mamy podobną liczbę klientów jak w ubiegłym roku - mówi Tomasz Trabuć z Providenta.

Taka informacja zaskakuje ekspertów. Według nich kryzysy zawsze dobrze wpływały na sytuację firm kredytowych.

- Na pewno są to dobre czasy dla tego rodzaju biznesu, bo ludzie mają problemy z kredytami bankowymi. Widocznie jednak nie każdy chce się przyznać do tego, że odczuwa poprawę, gdy innym jest gorzej - mówi Paweł Majtkowski z Finamo.

Pożyczki udzielane w tzw. parabankach nie są duże i wynoszą średnio ok. 100 zł?1500 zł. Największą firmą na naszym rynku jest Provident, który działa też w wielu europejskich krajach. Jest to jedna z niewielu tego typu firm w Polsce, które rzetelnie informują o wszystkich kosztach udzielanych pożyczek. Jest niemal regułą, że na infoliniach firm pożyczkowych można uzyskać tylko bardzo ogólne informacje o pożyczce. Najczęściej klient jest kierowany do przedstawiciela handlowego, który w bezpośredniej rozmowie ma wyjaśnić wszystkie szczegóły. W żadnej, poza Providentem, nie udało nam się też uzyskać kontaktu z osobą reprezentującą firmę na zewnątrz.

Na klientów czeka sporo pułapek. Przede wszystkim nie należy zwieść się teoretycznie niskiemu oprocentowaniu.

- Oprocentowanie pożyczki w wysokości 1 tys. zł na rok wynosi u nas 16 proc. w skali roku - mówi Tomasz Trabuć.

Do tego trzeba jednak dodać obowiązkowe ubezpieczenie, opłatę za rozpatrzenie wniosku i przede wszystkim opłatę za obsługę domową.

Aby obejść ustawę antylichwiarską, która ogranicza oprocentowanie pożyczki do 21 proc. w skali roku, firmy pobierają właśnie opłaty za obsługę domową, co staje się bardzo drogą usługą.

- Opłata za obsługę domową pożyczki w wysokości tysiąca złotych wynosi 468 złotych. Jeśli średnio w ciągu roku nasz przedstawiciel musi 52 razy pójść po ratę, to za jedną wizytę dostaje on ok. 9 złotych - mówi Tomasz Trabuć.

Co prawda nie jest to opcja obowiązkowa, ale klienci, którzy z tego nie korzystają, mają dużo mniejsze szanse na uzyskanie pożyczki.

- Ostatnio miałam klienta zainteresowanego taką pożyczką. Skarżył się, że gdy zrezygnował z obsługi domowej i chciał spłacać pożyczkę przelewem z konta bankowego, to odmówiono mu jej udzielenia - mówi Izabela Dąbrowska z Federacji Konsumentów.

Rzeczywista roczna stopa procentowa pożyczek udzielanych przez tego rodzaju firmy wynosi od 60 do ponad 100 proc. Koszty nawet najdroższych pożyczek bankowych są znacznie niższe.

- Jedna z takich firm Forminx Finance, udzielając pożyczek, często wykorzystując przepisy prawa i zapisy w swoich umowach oferowanych klientom, zatrzymuje opłaty przygotowawcze bez wypłacania kwoty pożyczki. Ostatnio wygraliśmy z nimi sprawę w sądzie. Skarbiec działa w podobny sposób - mówi Izabela Dąbrowska.

Opłata przygotowawcza to często aż 5 proc. całej pożyczki. Teoretycznie te pieniądze są zwracane, jeśli przez określony czas klient terminowo spłaca całe zadłużenie. W praktyce bywa różnie.

- Forminx Finance wykorzystuje wszystkie kruczki prawne, by zatrzymać opłatę przygotowawczą - dodaje Izabela Dąbrowska.

Ze względu na politykę banków klienci mają jednak często małe pole manewru. To jednak nie zwalnia nas ze szczególnej ostrożności, jeśli korzystamy z usług parabanków.

- Klienci muszą zwracać uwagę na to, że często bardzo sympatyczna informacja, że kredyt można uzyskać bez sprawdzenia w Biurze Informacji Kredytowej, bez zbędnych procedur i zaświadczeń o pracy, wiąże się z bardzo wysokim oprocentowaniem, oraz ewentualnie z ryzykiem niecywilizowanych metod dochodzenia niespłacanych należności - mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich.

Niestety, nie należy liczyć na to, że firmy kredytowe zostaną objęte kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego.

- Te firmy nie prowadzą działalności depozytowej, a jedynie z własnych środków udzielają pożyczek. Nie mogą więc podlegać tym samym regulacjom, co banki i niebawem też SKOK-i - mówi Sławomir Neumann, przewodniczący podkomisji do spraw instytucji finansowych.

Zdaniem ekspertów oprocentowanie kredytów w tego rodzaju firmach musi być wyższe, bo są to najczęściej kredyty większego ryzyka udzielane osobom, którym odmówiono ich w bankach. Mówi się, że jeśli 20 proc. pożyczek udzielonych w parabankach nie jest spisanych na straty, to jest to już dobra sytuacja.

POSTĘPOWANIA UOKiK

UOKiK prowadzi postępowania w instytucjach udzielających kredytów konsumenckich:

• Provident

• Beata Wieczorek (Gliwice)

• PUH Eden (Janikowo)

• Euro Providus

PRZESTROGI DLA POŻYCZAJĄCYCH

Na co zwrócić uwagę przy korzystaniu z usług instytucji pożyczkowych:

• aby ocenić, czy pożyczka jest droga, najlepiej porównywać rzeczywistą roczną stopę procentową (instytucja parabankowa musi nam ją przedstawić) ? zwykle wynosi ona 60?100 proc.

• oprocentowanie pożyczki jest relatywnie niskie, a prawdziwe koszty ukryte są w innych miejscach

• wiele firm stosuje dodatkowe obowiązkowe ubezpieczenie pożyczki

• najwyższy koszt to zwykle opłata za obsługę pożyczki w domu (firmy starają się nie udzielać pożyczek tym klientom, którzy nie chcą korzystać z takiej usługi)

• często obowiązują bardzo wysokie opłaty za rozpatrzenie wniosku ? do 5 proc. wartości pożyczki (teoretycznie opłata jest zwracana, ale szuka się kruczków prawnych, by tego uniknąć)

• nim podpiszemy umowę, najlepiej skonsultować jej treść z prawnikiem lub np. Federacją Konsumentów.

Roman Grzyb

Chcesz mieć zawsze aktualny serwis gospodarczo-prawny? Zamów pełne wydanie "Gazety Prawnej" w internecie.