Gospodarka się przegrzewa. Szybko rosną produkcja przemysłowa i ceny producentów

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

Ceny były wyższe niż przed rokiem we wszystkich sekcjach przemysłu. Największy wzrost cen odnotowano w sekcji górnictwo i wydobywanie - o 24,4 proc., w tym w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu) - o 29,3 proc., a  w górnictwie rud metali - o 22,8 proc.

Z danych GUS wynika, że ceny w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę podwyższono w skali roku o 19,7 proc. Ceny w sekcji przetwórstwo przemysłowe wzrosły o 13,8 proc., w tym najbardziej w produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 59,5 proc.). Wyższe niż przed rokiem były również ceny produkcji, m.in.: metali (o 37,7 proc.), chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 26,1 proc.), wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny (o 19,6 proc.), papieru i wyrobów z papieru (o 17,1 proc.), artykułów spożywczych (o 14,0 proc.), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 12,6 proc.), wyrobów z metali (o 11,9 proc.)

Wysoki wzrost inflacji producenckiej to efekt przede wszystkich zmian cen energii. W porównaniu do gospodarstw domowych, firmy nie są chronione rozwiązaniami z tarcz antyinflacyjnych, a same podwyżki cen gazu czy prądu nie są regulowane przez URE. 

GUS podał dzisiaj także, że w styczniu produkcja sprzedana przemysłu była wyższa o 19,2 proc. w porównaniu ze styczniem ubiegłego roku, kiedy notowano wzrost o 0,7 proc. W porównaniu z grudniem ub. roku produkcja spadła o 3,0 proc.

- Styczniowe dane potwierdzają, że polski przemysł na początku br. znajduje się nadal w fazie  szerokiego ożywienia. Wraz z nim jednak coraz bardziej przybiera na sile wzrost kosztów produkcji i cen. Wskaźnik PPI osiągnął w styczniu kolejny dwucyfrowy wysoki poziom, zwiastując dalsze przyspieszenie inflacji konsumenckiej. Jest to zjawisko bardzo niepokojące i na pewno nie pozostanie bez reakcji po stronie władz monetarnych. W marcu należy oczekiwać kontynuacji zacieśniania polityki pieniężnej i podwyżki stóp procentowych prawdopodobnie o kolejne 50 pkt bazowych - ocenia Monika Kurtek, główna ekonomistka Banku Pocztowego. 

We wszystkich głównych grupowaniach przemysłowych w styczniu odnotowano wzrost produkcji w skali roku. Najbardziej zwiększyła się produkcja dóbr związanych z energią - o 39,2 proc. W mniejszym stopniu zwiększyła się produkcja dóbr zaopatrzeniowych - o 19,0 proc., dóbr konsumpcyjnych trwałych - o 15,9 proc., dóbr inwestycyjnych - o 11,5 proc. oraz dóbr konsumpcyjnych nietrwałych - o 10,4 proc.

Według wstępnych danych wzrost produkcji sprzedanej (w cenach stałych) odnotowano w 33 (spośród 34) działach przemysłu, m.in. w produkcji pozostałego sprzętu transportowego - o 40,2 proc., w wydobywaniu węgla kamiennego i brunatnego - o 34,9 proc., w produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych - o 32,5 proc., maszyn i urządzeń - o 28,1 proc., komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych - o 27,5 proc., wyrobów z metali - o 25,1 proc., wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny - o 24,2 proc., papieru i wyrobów z papieru - o 19,9 proc.

W tym tygodniu poznaliśmy już dane o inflacji konsumenckiej (CPI) za styczeń. Ceny wzrosły w ujęciu rocznym o 9,2 proc. (w grudniu 8,6 proc.). GUS podał także, że ceny towarów i usług zwiększyły się o 1,9 proc. wobec grudnia.

W styczniu w porównaniu z tym samym miesiącem 2021 roku najbardziej zdrożały: paliwa do prywatnych środków transportu (23,8 proc.) oraz nośniki energii (18,2 proc.). Żywność i napoje bezalkoholowe zdrożały o 9,4 proc.

Z kolei w porównaniu z grudniem 2021 r. w styczniu 2022 r. paliwa staniały o 4,4 proc. (efekt obniżki VAT), a nośniki energii zdrożały o 8 proc.

Żywność w ujęciu miesięcznym zdrożała aż o 2,6 proc.

Ogłoszony przez GUS wskaźnik inflacji może być jeszcze skorygowany w połowie marca. Wtedy bowiem urząd opublikuje (jak co roku) dane o inflacji za styczeń i luty w oparciu o nowe wagi poszczególnych produktów i usług w koszyku inflacyjnym. Prezentowane dziś dane zostały obliczone na podstawie starych wag.

Odczyt na poziomie 9,2 proc. w styczniu będzie najprawdopodobniej szczytem inflacji na najbliższe miesiące - to efekt działania tarczy antyinflacyjnej, która w rozszerzonym zakresie obowiązuje od lutego 2022 r. (m.in. niższy VAT na paliwa i zerowy VAT na żywność). Nie można jednak wykluczać, że w przypadku wzrostu cen paliw i surowców, przy wyraźnym osłabieniu złotego (np. w efekcie konfliktu na Wschodzie) - inflacja jeszcze wzrośnie. Ekonomiści zwracają uwagę, że wygaszanie tarcz antyinflacyjnych spowoduje wyraźny wzrost cen (podobne mogliśmy obserwować w Czechach w styczniu, gdzie wskaźnik skoczył o 3,3 pkt proc. do 9,9 proc.), dlatego coraz częściej wskazuje się, że albo zostaną one przedłużone, albo powrót do wcześniejszych stawek nie będzie nagły, jednorazowy, ale rozłożony w czasie.

W ubiegłym tygodniu premier Mateusz Morawiecki ocenił, że po wygaśnięciu tarczy antyinflacyjnej powrót do poprzednich stawek podatkowych powinien być łagodny i selektywny. Zaznaczył jednak, że decyzja o ewentualnym przedłużeniu tarcz nie jest przesądzona. Obecnie rząd zakłada, że tarcze antyinflacyjne będą obowiązywały do końca lipca.

bed