Spis treści:
- Emerytura w Europie - najwyższa w krajach nordyckich
- Emerytury w Europie w ujęciu PPS i stopy zastąpienia
- W których krajach żyje się emerytom najlepiej?
- Ile wynosi średnia emerytura w Polsce?
Emerytura w Europie - najwyższa w krajach nordyckich
Według danych Eurostatu opracowanych przez portal Euronews wynika, że średnia emerytura w Islandii w 2022 roku wynosiła 2997 euro, co stanowiło najwyższą kwotę wśród państw europejskich. Zaraz za nią plasowały się Luksemburg, Norwega i Dania ze średnią miesięczną emeryturą na poziomie ponad 2500 euro.
Najniższe emerytury wypłacane są w państwach bałkańskich. W Albanii seniorzy dostają 137 euro miesięcznie, w Turcji czy Bośni i Hercegowinie ok. 250 euro, a w Bułgarii 301 euro.
Porównanie emerytur w Europie nie jest łatwe. Eurostat wylicza je na podstawie całkowitych wydatków na emerytury danego państwa podzielonych przez liczbę beneficjentów. Tak wyliczona średnia emerytura w Europie wynosiła w 2022 roku 1345 euro. Nieco powyżej niej świadczenia emerytalne wypłacane są w Niemczech, Hiszpanii, Francji czy we Włoszech. Z kolei poniżej średniej europejskiej wypłacane są na Cyprze, w Grecji czy Portugalii. W ujęciu tym Polska znajduje się daleko poniżej średniej europejskiej z emeryturą wynoszącą 575 euro.
Emerytury w Europie w ujęciu PPS i stopy zastąpienia
Średnie emerytury w Europie nie uwzględniają różnic gospodarczych. Wysokie emerytury w krajach skandynawskich często wiążą się z wysokimi kosztami życia. Z tego powodu Eurostat podaje również średnie emerytury w standardach siły nabywczej PPS. Teoretycznie 1 PPS ma taką samą wartość w każdym kraju i można kupić za niego tę samą ilość dóbr, co powala lepiej porównać wartość średnich emerytur.
Na tym tle najlepiej wypada Austria ze średnią emeryturą równą 1764. Następna jest Islandia z emeryturą o wartości 1732 oraz Dania. W ujęciu PPS niwelują się nieco różnice pomiędzy krajem o najwyższej emeryturze, a najniższej. W Europie na samym końcu dalej jest Albania z wartością emerytury równą 252, tuż przed nią jest Bośnia i Hercegowina oraz Słowacja.
Do porównywania wartości emerytury Eurostat stosuje jeszcze jeden wskaźnik, czyli stopę zastąpienia. Ukazuje on jaką część ostatnich zarobków w pracy stanowi emerytura. Pokazuje również, jak mogą zmienić się standardy życia osób na emeryturze po zakończeniu kariery zawodowej.
Według danych opublikowanych przez Euronews wynika, że stopa zastąpienia w Europie w 2023 roku wynosiła 58 proc. Najwyższa była w Grecji i wynosiła 78 proc. Tuż za nią znalazły się Hiszpania i Włochy. Na dole tabeli z kolei jest Chorwacja ze stopą zastąpienia na poziomie 35 proc. Nieco wyżej uplasowała się Litwa czy Irlandia.
W większości krajów Europy emerytury są znacznie niższe niż zarobki z ostatnich lat kariery zawodowej, co utrudnia utrzymania podobnego standardu życia po przejściu na emeryturę. Przewiduje się również, że stopy zastąpienia będą spadać w ciągu najbliższych dekad. Z analiz ZUS wynika, że do 2060 roku w Polsce może spaść do 28,7 proc.
W których krajach żyje się emerytom najlepiej?
Wartość średniej emerytury w Europie nie zawsze dobrze odzwierciedla standard życia seniorów w danym państwie i ich realny miesięczny dochód po przejściu na emeryturę. Nie uwzględnia bowiem ulg podatkowych, dodatków socjalnych i przede wszystkim oszczędności z programów pracowniczych czy prywatnych.
Według analiz Gazety Prawnej to w Szwajcarii, Norwegii, Holandii, Islandii i Danii standard życia seniorów jest najwyższy. Wynika to z rozwiniętych systemów emerytalnych opierających się na kilku filarach w tym obowiązkowym ubezpieczeniu państwowym, ubezpieczeniu pracowniczym i dobrowolnych oszczędnościach, jak ma to miejsce np. w Szwajcarii. Udział dobrowolnych oszczędności emerytalnych w poprawie standardu życia seniorów najlepiej widać na przykładzie Holandii, gdzie podnoszą wartość średnich emerytur wypłacanych przez państwo z 1400 do nawet 3000 euro.
Ile wynosi średnia emerytura w Polsce?
Według danych opublikowanych przez Eurostat średnia emerytura w Polsce w 2022 roku w ujęciu PPS wyniosła 974, czyli daleko poniżej średniej europejskiej wynoszącej 1345.
W 2025 roku średnia emerytura w Polsce po marcowej waloryzacji wyniosła 3782,58 zł, a jej stopa zastąpienia jest poniżej 50%. Według danych Instytutu Emerytalnego opublikowanych przez Infor.pl stopa zastąpienia w Polsce w latach 2014-2020 spadła z 52,5 proc. do 42,4 proc. Nic również nie wskazuje na to, aby tendencja ta się odwróciła w niedalekiej przyszłości.
Jednocześnie wśród Polaków rośnie zainteresowanie produktami emerytalnymi takimi jak IKE czy IKZE, które pozwalają na samodzielne oszczędzanie na emeryturę. Według raportu o stanie rynku emerytalnego na koniec 2024 roku przedstawionego przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że na koniec 2024 roku liczba osób objętych systemem emerytalnym w ramach II i III filaru wzrosła o 0,4 mld. Ponadto w 2024 roku zauważono wzrost liczby uczestników i zgromadzonych aktywów we wszystkich produktach emerytalnych z wyjątkiem OFE.
