Kiedy darowizna nie liczy się do spadku? Wątpliwości rozwiewa Kodeks cywilny
Wiele osób może się zastanawiać nad tym, czy darowizny są zaliczane do masy spadkowej. Okazuje się, że tak, chociaż istnieją pewne wyjątki. Zostały one ujęte w Kodeksie cywilnym, a konkretnie w artykule 994. Jakie rodzaje darowizn nie podlegają dziedziczeniu i co konkretnie może wchodzić w skład masy spadkowej? Odpowiadamy.
Masą spadkową nazywamy zbiór wszelkich praw i obowiązków wchodzących w skład majątku pozostawionego przez osobę zmarłą i które podlegają podziałowi pomiędzy spadkobierców. Wartość masy spadkowej stanowi podstawę wykorzystywaną do ustalenia udziałów w dziedziczeniu.
Warto pamiętać o tym, że spadek to nie tylko dobra materialne i prawa, ale również ewentualne zobowiązania finansowe. Spadkodawca może po sobie pozostawić również długi, które nie wygasły wraz z jego śmiercią.
Jakie konkretnie elementy składają się na masę spadkową? To w szczególności wszelkie prawa rzeczowe przysługujące spadkodawcy, lecz nie tylko. Chodzi tutaj między innymi o:
- prawa własności rzeczy ruchomych oraz rzeczy nieruchomych (w tym przedmiotów osobistych, takich jak biżuteria);
- prawa udziału we współwłasności rzeczy;
- prawa do użytkowania wieczystego;
- roszczenia windykacyjne;
- roszczenia o naprawienie szkody majątkowej;
- roszczenia o wykup;
- prawo własnościowe spółdzielcze do lokalu.
Jak już zostało wcześniej wspomniane, do masy spadkowej mogą również trafić zobowiązania finansowe spadkodawcy. Mowa tu między innymi o kredytach czy pożyczkach. Co więcej, w skład masy spadkowej wchodzą również prawa osobiste zmarłego (np. prawa autorskie majątkowe).
Warto wiedzieć, że w niektórych sytuacjach darowizna nie wchodzi w skład masy spadkowej. Regulacje dotyczące tej kwestii zostały zawarte w Kodeksie cywilnym, a konkretnie w artykule 994. Zgodnie z jego treścią, masa spadkowa nie obejmuje "drobnych darowizn zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych" oraz darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty licząc od momentu otwarcia spadku.
Zgodnie z treścią art. 994 § 2: "Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego".
Dobrze również przytoczyć art. 994 § 3 dotyczący obliczania zachowku należnego małżonkowi. Wynika z niego, że w trakcie rzeczonego obliczania nie dolicza się do spadku darowizny, którą spadkodawca uczynił przed zawarciem związku małżeńskiego.
