Kto pochowa osobę samotną? Co na to prawo?

W Polsce obowiązują zapisy ustawy z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych. W świetle artykułu 10 wspomnianej ustawy, prawo do pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej. W kręgu najbliższej rodziny wymienieni zostali:

• pozostały małżonek lub małżonka,
• krewni zstępni,
• krewni wstępni,
• krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa,
• powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia pokrewieństwa.

Według dalszych zapisów artykułu 1, prawo do chowania zwłok zmarłych osób wojskowych przysługuje właściwym organom wojskowym (na podstawie przepisów wojskowych). Z kolei prawo do chowania zwłok osób zasłużonych wobec Państwa i społeczeństwa przysługuje organom państwowym, organizacjom społecznym oraz instytucjom. Ustawa traktuje też, że prawo do pochowania zwłok przysługuje także osobom, które się do tego dobrowolnie zobowiązują (np. pracodawca zmarłego, znajomi).

Warto zauważyć, że ustawa określa prawo do zorganizowania pochówku, jednak w żadnym stopniu nie zobowiązuje rodziny. W rzeczywistości rodzina zmarłego może nie poczuwać się do organizowania uroczystości pogrzebowej. W tym przypadku pochówek będzie organizowany tak samo, jak pochówek osób zmarłych, które nie posiadały rodzin.

Z artykułu 10.2. ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych dowiadujemy się, że zwłoki niepochowane przez rodzinę mogą być przekazane do celów dydaktycznych i naukowych uczelni medycznej. Ustawa dopuszcza też możliwość przekazania zwłok do uczelni prowadzących działalność naukową w zakresie nauk medycznych lub federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego. Przekazanie zwłok wymaga wydania stosownej decyzji właściwego starosty.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych nie zobowiązuje rodziny do organizacji pochówku. Zwłoki osób bezdomnych, nieposiadających rodziny lub osób, których rodzina nie zobowiązuje się do organizacji pochówku, muszą być pochowane przez gminę. Traktuje o tym artykuł 10.3 wspomnianej ustawy.

Gmina zostaje w nim zobowiązana do organizacji pochówku w przypadku braku innych podmiotów wyrażających chęć do organizacji pogrzebu. Do zorganizowania pochówku zobowiązana jest gmina właściwa ze względu na miejsce zgonu. W przypadku zmarłych w zakładach karnych lub w aresztach śledczych pochówek musi zostać zorganizowany przez dany zakład karny, lub areszt śledczy. Wyjątek stanowią zwłoki osób, które uwolniły się z zakładu karnego lub aresztu oraz osób przebywających poza terenem zakładu karnego w trakcie odbywania czasowej przepustki.

Organizacja pogrzebu przez gminy zostaje organizowana przez ośrodki pomocy społecznej. Według artykułu 44 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Pomoc społeczna może także zorganizować pochówek osób zmarłych, pochodzących z biednych rodzin, których nie stać na opłacenie pogrzebu. Jest to zadanie własne gminy, wynikające z artykułu 17.1 wspomnianej wyżej ustawy. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł z aktualnymi cennikami pogrzebów w Polsce.

Pochówek bliskiego zmarłego często jest wydatkiem, który przerasta możliwości najbiedniejszych rodzin. W tej sytuacji rodzina może złożyć wniosek o zorganizowanie pogrzebu na koszt gminy. Wystarczy złożyć stosowny wniosek do Ośrodka Pomocy Społecznej, właściwego ze względu na adres zameldowania zmarłego. Do wniosku należy dołączyć skrócony akt zgonu oraz opcjonalnie (wymagane przez niektóre Ośrodki Pomocy Społecznej) dokumenty potwierdzające trudną sytuację ekonomiczną rodziny. Do niezbędnych dokumentów należy także zaświadczenie o braku uprawnień do pobierania zasiłku pogrzebowego.

Zasiłek pogrzebowy zostaje wypłacony tym, którzy ponieśli wydatki w związku z organizacją pochówku. W związku z tym członkowie rodziny, którzy nie poczuwali się do organizacji pogrzebu, nie mogą uzyskać zasiłku pogrzebowego. W przypadku rodziny, która poniosła wydatki na rzecz organizacji pochówku, zasiłek pogrzebowy może być wypłacony w wysokości 4000 zł.

Co ważne, wypłacany przez ZUS zasiłek pogrzebowy przysługuje także:

• domom Pomocy Społecznej,
• gminom,
• powiatom,
• pracodawcom,
• osobom prawnym kościoła lub związku wyznaniowego,
• osobom obcym, które podjęły się organizacji i opłacenia pochówku.

W związku z powyższym wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasiłek pogrzebowy może być wypłacony stronom, które zorganizowały i opłaciły pochówek. Wymaga to przedstawienia niezbędnych rachunków, będących potwierdzeniem poniesionych wydatków. Wysokość zasiłku pogrzebowego będzie odpowiadała wysokości poniesionych wydatków, jednak nie więcej niż 4000 zł. Świadczenie finansowe może być także wypłacane kilku osobom. Stosuje się tutaj proporcjonalność w stosunku do udziału w poniesionych wydatkach pogrzebowych (górna kwota świadczenia to 4000 zł).

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze