Nawiązka a zadośćuczynienie. Czym różni się jedno od drugiego?

Nawiązka jest środkiem karnym wynikającym z kodeksu karnego. Zgodnie z art. 48 wysokość orzeczonej nawiązki nie może przekroczyć 100 tys. zł, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jej wysokość nie musi być równa wyrządzonej szkodzie. 

Orzeczenie nawiązki przez sąd zobowiązuje oskarżonego skazanego za popełnione przestępstwo do zapłaty określonej kwoty na rzecz poszkodowanego. Kodeks karny wyszczególnia również przypadki konieczności zapłaty nawiązki: 

• na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (w przypadku umyślnego przestępstwa, w którego efekcie doszło do śmierci człowieka, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia – art. 47. § 1.); 
• na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (w przypadku przestępstwa przeciwko środowisku – art. 47. § 2.); 
• na rzecz pokrzywdzonego lub jego osoby najbliższej, jeżeli jej sytuacja życiowa pogorszyła się wskutek śmierci pokrzywdzonego (w przypadku udowodnienia dokonania przestępstwa polegającego na spowodowaniu katastrofy komunikacyjnej lub wypadku – art. 47. § 3.).

Zadośćuczynienie pieniężne określa art. 255 kodeksu cywilnego. Sąd może zadecydować o przyznaniu tego rodzaju świadczenia osobie pokrzywdzonej w celu wyrównania szkody niemajątkowej. Przy określaniu kwoty zadośćuczynienia bierze się pod uwagę rozmiar krzywdy (zarówno fizycznej, jak i psychicznej) wyrządzonej pokrzywdzonemu.  

Warto zaznaczyć, że w przypadku zadośćuczynienia szkoda ma charakter niematerialny. Pokrycie szkód materialnych (np. uszkodzenie samochodu) jest możliwe dzięki odszkodowaniu.

Wiele osób zastanawia to, czym różni się nawiązka od zadośćuczynienia. Zasadniczą różnicą pomiędzy nawiązką, a zadośćuczynieniem jest to, że nawiązkę definiuje kodeks karny, a zadośćuczynienie – kodeks cywilny. Pierwsza forma kompensaty to środek karny o charakterze kompensacyjnym, natomiast druga – wyrównanie szkody. 

Nawiązka nie musi się równać wyrządzonej szkodzie, z kolei w przypadku zadośćuczynienia kwota zależy od okoliczności i rozmiaru szkody niematerialnej. Co ważne, sprawca ma możliwość zapłaty zadośćuczynienia z pomocą ubezpieczyciela. W przypadku nawiązki nie ma takiej możliwości – cała kwota musi zostać opłacona przez osobę skazaną.

Czytaj też:

Nauczycielka postrzelona przez sześciolatka walczy o gigantyczne odszkodowanie

Nowelizacja kodeksu karnego. Więzienie za nalepkę z flagą Polski na tablicy

Nastolatek próbował oszukać sprzedawcę przy zakupie kanapki. Grozi mu 8 lat więzienia