Od 500 do 1900 zł. Dla kogo nowe świadczenie na dziecko?
Kilka dni temu prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę w sprawie wprowadzenia programu "Aktywny rodzic". Od 1 października 2024 r. rodzice i opiekunowie mogą starać się o dodatkowe świadczenia, które mają ułatwić im powrót do pracy. Jednym z nich jest tzw. babciowe. Ile wynosi babciowe i kto może je otrzymać?
Babciowe to potoczna nazwa świadczenia "Aktywni rodzice w pracy", którego celem jest pomoc rodzicom w pogodzeniu zadań rodzicielskich z aktywnością zawodową. Przysługuje ono rodzicom i opiekunom dziecka od 12. do 35. miesiąca życia dziecka i powinno być przeznaczone na pokrycie kosztów opieki sprawowanej nad potomkiem przez nianię czy też właśnie babcię.
Otrzymanie takiego świadczenia może być związane z podpisaniem z nianią lub babcią odpowiedniej umowy, jednak nie jest to obligatoryjne. Jeżeli rodzice podpiszą z nianią lub babcią tzw. umowę uaktywniającą, to wówczas składki od tej umowy będą dodatkowo finansowe przez państwo, ale do wysokości podstawy nie wyższej niż 50 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Warunkiem uzyskania babciowego jest natomiast wspomniana aktywizacja zawodowa rodzica. Oznacza to, że świadczenie przysługuje tylko wtedy, gdy rodzice podejmą pracę i z tytułu aktywności zawodowej podlegać będą ubezpieczeniom emerytalnemu i rentownemu od podstawy, której łączna wysokość wynosi nie mniej niż 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podstawa, od której opłacane są składki każdego z rodziców lub opiekunów, nie może być niższa niż:
● 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który ustalane jest prawo do świadczenia,
● 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który ustalane jest prawo do świadczenia w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Jeżeli o świadczenie ubiega się osoba samotnie wychowująca dziecko, to wtedy będzie ono przyznane, gdy rodzic lub opiekun podlega ww. ubezpieczeniom z tytułu aktywności zawodowej, od podstawy, której wysokość wynosi nie mniej niż 100 proc. minimalnej krajowej.
Z programu "Aktywni rodzice w pracy" będą mogli skorzystać również rodzice prowadzący działalność gospodarczą oraz pracujący na podstawie umowy zlecenie, ale pod pewnymi warunkami. Warunkiem uzyskania świadczenia w ww. przypadkach jest zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego od podstawy, której łączna wysokość dla obojga rodziców będzie wynosić nie mniej niż 100 proc. minimalnej krajowej.
Ponadto działalność gospodarcza rodziców lub opiekunów nie może być w okresie zawieszenia. Ustawa przewiduje również minimalny poziom oskładkowania takiej firmy.
Zgodnie z treścią ustawy, babciowe, czyli świadczenie "Aktywni rodzice w pracy", będzie przysługiwać również wtedy, gdy rodzic lub opiekun będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Przerwa w wykonywaniu pracy przez rodzica w związku z L4 nie będzie miała bowiem wpływu na pobieranie świadczenia.
Świadczenie w ramach programu "Aktywni rodzice w pracy" ma wynieść 1500 zł miesięcznie na dziecko oraz 1900 zł na dziecko z niepełnosprawnością.
Wniosek o tzw. babciowe będzie można składać od 1 października 2024 r. Wnioski powinny być kierowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przy czym można je składać wyłącznie elektronicznie przez Platformę PUE ZUS, aplikację mZUS, bankowość elektroniczną, Portal Emp@tia.
Zgodnie z informacjami, do wniosku nie trzeba będzie dołączać umów o pracę ani innych dokumentów potwierdzających opłacanie składek. ZUS samodzielnie zweryfikuje te informacje. Wniosek o świadczenie można złożyć od miesiąca, w którym dziecko ukończy 12. miesiąc życia.
W ramach nowego programu "Aktywni rodzice" opiekunowie lub rodzice dzieci mogą otrzymać jeszcze dwa inne rodzaje wsparcia. Pierwsze z nich to świadczenie "Aktywnie w żłobku", które ma zastąpić obecnie obowiązujące dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w instytucjach opieki nad dziećmi do 3. roku życia. Nowe wsparcie ma wynieść 1500 zł lub 1900 zł na dziecko z niepełnosprawnością, ale nie więcej niż wysokość opłat, jakie rodzice ponoszą za żłobek. Wówczas świadczenie to od razu przekazywane jest na rachunek bankowy danego podmiotu.
Ostatnie świadczenie w ramach programu "Aktywni rodzice" to świadczenie przysługujące rodzicom, bez konieczności spełnienia warunku o aktywności zawodowej. Świadczenie to będzie przysługiwało na takich samych zasadach, co obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Jedyną zmianą jest to, że wsparcie będzie przysługiwało na każde dziecko od 12. do 35. miesiąca życia. Świadczenie to ma wynieść 500 zł miesięcznie i będzie przysługiwać przez okres 24 miesięcy.
WG
