Podział limitu zasiłku z tytułu opieki nad chorym ojcem pomiędzy pracownika i jego rodzeństwo
Ojciec pracownika jest osobą schorowaną i często potrzebuje opieki, którą na co dzień sprawuje siostra pracownika. Ostatnio ZUS odmówił jej zasiłku opiekuńczego na chorego ojca, uzasadniając to wykorzystaniem w bieżącym roku limitu 14 dni, w których opiekowała się nie tylko chorym ojcem, ale również mężem. Czy w razie ewentualnej opieki sprawowanej przez pracownika będzie on mógł ubiegać się o ten zasiłek? Nadmieniamy, że pracownik mieszka w innej miejscowości niż jego ojciec.
Jeśli pracownik spełni warunki niezbędne do nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego, to tak, z tym że w zmniejszonym limicie, co wyjaśniamy poniżej.
Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, które zostały zwolnione od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad innym chorym członkiem rodziny (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy zasiłkowej).
Do członków rodziny ustawa zasiłkowa zalicza małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli w okresie sprawowania opieki pozostają z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Jak wyjaśnia ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej, warunek pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny, uważa się za spełniony także wówczas, gdy ubezpieczony pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym tylko przez okres choroby.
Ponadto dla nabycia prawa do tego zasiłku wymagane jest, aby w czasie sprawowania opieki poza ubezpieczonym nie było innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym mogących zapewnić opiekę choremu (art. 34 ustawy zasiłkowej).
Zasiłek opiekuńczy przysługuje w ciągu roku kalendarzowego przez ściśle określony czas. Z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny świadczenie to wypłaca się przez okres nie dłuższy niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego (art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Te dni są także uwzględniane w limitach opieki przewidzianej nad dziećmi (w tym niepełnosprawnymi), tj. odpowiednio w 60 dniach i 30 dniach, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 1a ustawy zasiłkowej.
Limity opieki w roku kalendarzowym stosuje się niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego i wymagających opieki. Dodajmy, że o zasadności sprawowania osobistej opieki nad osobą chorą decyduje lekarz leczący, wystawiając zaświadczenie lekarskie.
W sytuacji opisanej w pytaniu, siostra pracownika w 2022 r. korzystała już z 14 dni zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny (ojcem i mężem). Ponieważ wykorzystała pełny 14-dniowy limit zasiłku opiekuńczego przewidziany na ten rok, ZUS odmówił jej prawa do tego świadczenia za kolejny okres sprawowania opieki nad chorym ojcem.
Jeśli w bieżącym roku nie sprawował on opieki nad innym chorym członkiem rodziny (np. nad chorym dzieckiem w wieku powyżej 14 lat), to będzie mu przysługiwał zasiłek opiekuńczy. Przy czym w limicie 14 dni należy uwzględnić dni opieki nad ojcem sprawowanej przez siostrę pracownika (jej mąż nie należy bowiem do członków rodziny pracownika wymienionych w art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Ponieważ siostra pracownika otrzymała zasiłek opiekuńczy także za kilka dni opieki nad chorym ojcem, limit przysługujący pracownikowi zostanie pomniejszony o te wykorzystane przez nią dni.
Zwracamy uwagę!
Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, oprócz zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, jest wniosek Z-15B. Pracownik podaje w nim wszystkie okoliczności istotne dla celów ustalenia prawa do zasiłku opiekuńczego, m.in. czy w czasie sprawowania opieki był obecny inny domownik mogący zaopiekować się chorym, czy pracownik na czas opieki pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą wymagającą tej opieki, czy z zasiłku opiekuńczego w danym roku kalendarzowym korzystał już jego małżonek bądź inny członek rodziny.
Przykład
Pracownik wystąpił z wnioskiem Z-15B o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad chorym ojcem w okresie od 4 do 17 kwietnia 2022 r. (14 dni), co zostało także potwierdzone zwolnieniem lekarskim ZUS ZLA. W 2022 r. w okresie od 16 do 29 marca (14 dni) z zasiłku opiekuńczego korzystała jego siostra, opiekując się chorym mężem.
Pracodawca wypłacił pracownikowi zasiłek opiekuńczy za cały okres opieki. Mąż siostry, czyli szwagier pracownika, nie należy do wspólnego kręgu rodziny pracownika i siostry, zatem okres pobierania przez nią zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym mężem nie podlega wliczeniu do limitu 14 dni w roku kalendarzowym przysługującego pracownikowi.
Przykład
Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że siostra pracownika w 2022 r. korzystała z zasiłku opiekuńczego łącznie przez 8 dni, w tym od 3 do 5 stycznia (3 dni) z tytułu opieki nad chorym ojcem, a od 14 do 18 marca (5 dni) z tytułu opieki nad chorym mężem. Liczbę dni pobierania przez siostrę w bieżącym roku zasiłku opiekuńczego z powodu sprawowania opieki nad chorym ojcem pracownik wskazał we wniosku Z-15B.
Pracownik jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym ojcem tylko za 11 dni (14 dni - 3 dni), gdyż do przysługującego mu limitu 14 dni w roku kalendarzowym wliczono 3 dni opieki nad ojcem wykorzystywanych przez siostrę.
Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 9
Zobacz nowe artykuły w promocyjnych cenach na ding.pl
