Polscy celnicy najskuteczniejsi w Unii Europejskiej

W pierwszym półroczu 2014 r. celnicy zarekwirowali ponad 160 mln szt. papierosów i 80 ton suszu tytoniowego. Od początku roku wystawiono ponad 9 tys. mandatów, zajęto też ponad 500 samochodów wykorzystywanych w próbach przemytu.

W 2013 r. polska Służba Celna zajęła ponad 370 mln szt. papierosów i ponad 460 ton tytoniu do palenia (tak zwanego suszu tytoniowego). Efektem 35 tysięcy dochodzeń, przeprowadzonych w ubiegłym roku, było wystawienie około 34 tysięcy mandatów osobom próbującym wprowadzić na polski obszar celny wyroby tytoniowe pozbawione znaków akcyzowych.

Ich wartość wynosiła od 168 zł do 3.360 zł. W pierwszym półroczu 2014 r. przeprowadzono około 30 tysięcy dochodzeń, zakończonych wystawieniem 9 tysięcy mandatów. Za przemyt 3 kartonów papierosów trzeba było zapłacić mandat o średniej wartości ok. 650 zł.

Niezależnie od przemycanych wyrobów tytoniowych w sprawach karno-skarbowych Służba Celna zajmuje również samochody, w których dokonywano prób przemytu. Ich liczba z roku na rok rośnie. W 2012 r. zajęto ok. 600 samochodów, w 2013 - około 900 a w pierwszej połowie 2014 r. już ponad 500.

W stosunku do osób wielokrotnie podejmujących próby przemytu organy Służby Celnej wnioskują o kary dodatkowe. Obywatele polscy, w związku z toczącym się postępowaniem w sprawach karnych skarbowych, muszą liczyć się z unieważnieniem przez wojewodów ich paszportów.

Cudzoziemcom wielokrotnie łamiącym polskie prawo grozi cofnięcie zezwolenia, wydawanego przez polskich konsulów urzędujących w krajach ościennych a upoważniających do przebywania w strefie przygranicznej w ramach małego ruchu granicznego a nawet umieszczenie przez Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców w wykazie osób, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany.

Działania zwalczające "szarą strefę" prowadzone są przez celników nie tylko na granicy wschodniej, ale też wewnątrz kraju (bazary, targowiska, inne punkty sprzedaży detalicznej). Podejmowany jest również monitoring ogłoszeń w Internecie, dotyczących wyrobów akcyzowych. Prowadzone są również kontrole przesyłek pocztowych i kurierskich.

Przypomnijmy , że 2 września br. rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o Służbie Celnej oraz ustawy o urzędach i izbach skarbowych

Projekt przewiduje rozwiązania, które znacząco usprawnią oraz poprawią funkcjonowanie służby celnej i administracji podatkowej, a w efekcie poprawią jakość oferowanych usług oraz przyniosą wymierne korzyści przedsiębiorcom i obywatelom mającym kontakt z tymi urzędami. W praktyce ma być mniej barier w kontaktach z organami celnymi i podatkowymi, a prowadzenie działalności gospodarczej powinno być łatwiejsze.

Ustawa o Służbie Celnej zostanie zmieniona w zakresie, w jakim obecnie utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej. Zakłada się przede wszystkim scentralizowanie poboru należności celnych, podatkowych i innych przez wprowadzenie jednego okienka rozliczeniowego dla przedsiębiorców. Oznacza to, że wpłaty będą dokonywane na konto jednej izby celnej, co umożliwi szybsze rozliczanie przedsiębiorców i podatników oraz redukcję kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W ramach działań antykorupcyjnych przewidziano objęcie badaniem psychofizjologicznym funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w celnych oddziałach granicznych oraz przewidywanych do takiej służby. Chodzi o to, że funkcjonariusze celni pełniący służbę w takich oddziałach realizują zadania o szczególnym znaczeniu dla społeczeństwa i budżetu państwa (np. zapobiegają przemytowi wyrobów akcyzowych), dlatego oprócz odpowiednich kwalifikacji zawodowych, powinni mieć cechy osobowości, które zmniejszają ryzyko podatności na korupcję.

Aby dodatkowo wzmocnić działania antykorupcyjne wprowadzono zakaz korzystania z prywatnych środków łączności (telefonów, laptopów, tabletów) przez funkcjonariuszy celnych oddziałów granicznych będących na służbie. Ma to wyeliminować sytuacje, w których funkcjonariusze celni korzystając z prywatnego sprzętu elektronicznego, mogą poinformować - celowo lub nieświadomie - nieuprawnione osoby o działaniach służbowych, które mogą ułatwić im przemyt towarów, a tym samym narazić skarb państwa na duże straty, a funkcjonariusza na zarzut czerpania korzyści z zajmowanego stanowiska lub umożliwić mu rzeczywiste profity z takiej działalności.

Z kolei przeciwdziałanie nepotyzmowi ma polegać na obowiązku składania przez funkcjonariuszy celnych i osoby zatrudnione w Służbie Celnej informacji o pracy w administracji celnej małżonków, krewnych, osób prowadzących z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Przepisy te wyeliminują sytuację podejrzenia o brak bezstronności i obiektywizmu w działaniach służbowych, a także ograniczą wykorzystywanie stanowiska do protegowania i faworyzowania członków własnej rodziny.

*OLAF Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych. Jest to niezależna jednostka odpowiedzialna m.in. za ochronę interesów finansowych Unii Europejskiej. Utworzona została w 1999 roku w ramach Komisji Europejskiej, podlega komisarzowi odpowiedzialnemu za podatki i unię celną, audyt i zwalczanie nadużyć finansowych