Pożyczasz pieniądze? Uważaj na oszustów!
Jakie informacje powinien otrzymać konsument przed podpisaniem umowy z kredytodawcą? Na co zwrócić uwagę analizując oferty produktów finansowych dostępnych na rynku? UOKiK przypomina o prawach i obowiązkach oraz odpowiada na najczęściej zadawane pytania.
Odpowiedzi na blisko 40 najważniejszych pytań dotyczących funkcjonowania konsumentów na rynku usług finansowych można znaleźć od dziś w specjalnej zakładce na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Informacje przygotowane przez prawników będą na bieżąco aktualizowane wraz z napływem do Urzędu kolejnych sygnałów zgłaszanych przez do organizacji pozarządowych oraz miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów.
Zanim konsument zdecyduje się na kredyt w jakiejkolwiek instytucji, powinien sprawdzić, na jakiej podstawie działa określony przedsiębiorca oraz kto sprawuje nadzór na jego działalnością. Ważne są informacje przekazywane już na wstępie przez pożyczkodawcę - szczególną uwagę zwracamy na reklamujących się hasłami typu "kredyt bez BIK", "nawet z komornikiem".
Z analizy spraw prowadzonych obecnie przez UOKiK wynika, że w wielu przypadkach zamiarem intencja przedsiębiorcy nie jest udzielenie nam kredytu, a jedynie pobranie "opłaty przygotowawczej", "zadatku" lub inaczej nazwanej należności, a następnie odmówienie wypłaty kredytu wnioskowanej kwoty. Warto wiedzieć, że zgodnie z przepisami prawa w takiej sytuacji pożyczkodawca jest zobowiązany do zwrotu wszelkich pobranych opłat, lecz konsumenci mają duże problemy z wyegzekwowaniem tego obowiązku.
Przy zawieraniu umowy pożyczki należy zwrócić uwagę przede wszystkim na:
- podmiot, z którym konsument zawiera umowę - sprawdzamy czy jest osobą fizyczną, czy też osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lub osobą prawną (spółką). Jeżeli stroną umowy jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, konsument nie będzie objęty ochroną prawną przewidzianą ustawą o kredycie konsumenckim.
- zabezpieczenia kredytu - sprawdzamy, jakie warunki dotyczące zabezpieczeń, które konsument musi spełnić, by otrzymać pożyczkę przewiduje umowa. Niejednokrotnie konsument zobowiązany jest zapewnić wysokie zabezpieczenie np. w wysokości 250 proc. wartości pożyczki. Niespełnienie tego wymogu wiąże się z tym, że kredytodawca nie wypłaca środków finansowych, a konsument traci opłaty pobrane w ramach rozpatrywania wniosku.
- opłaty dodatkowe - sprawdzamy, czy umowa przewiduje inne wysokie opłaty np. za wizyty przedstawiciela firmy w domu, dodatkowe ubezpieczenia. Jeśli konsument znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, nie powinien decydować się na tego rodzaju dodatkowe usługi.
- koszt pożyczki - sprawdzamy ile będzie kosztować nas pożyczenie pieniędzy. Umowa musi zawierać jasną informację obejmującą wszystkie opłaty, które poniesie konsument - czyli całkowity koszt pożyczki (RRSO).
Niezależnie od tego, na jaki produkt finansowy ostatecznie zdecyduje się konsument, należy pamiętać, że każdą umowę oraz wszystkie towarzyszące jej dokumenty zawsze przed podpisaniem trzeba bardzo dokładnie przeczytać, a w przypadku wątpliwości poprosić o ich wyjaśnienie przedstawiciela instytucji finansowej. Jeśli informacje nadal są dla konsumenta niezrozumiałe, warto zwrócić się o bezpłatną pomoc prawną do jednej z organizacji pozarządowych lub rzecznika konsumentów. W sytuacji gdy instytucja finansowa odmawia wydania wzorca umowy (przed jego podpisaniem) - należy rozważyć, czy z takim przedsiębiorą warto współpracować.
Urząd przypomina, że bezpłatną poradę prawną można otrzymać w blisko 400 biurach miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów, którzy ponadto prowadzą mediacje, analizują treści umów, pomagają sporządzić reklamacje. Do ich zadań należy także przygotowanie pozwów i innych pism procesowych dla konsumentów lub występowanie do sądu z powództwem.
Bezpłatnie można poradzić się również telefonicznie - dzwoniąc do prawników dyżurujących od poniedziałku do piątku w godz. od 9.00 do 17.00 pod numerem infolinii 0 800 007 707. Profesjonalna pomoc w sprawach konsumenckich świadczona jest również przez prawników w oddziałach Federacji Konsumentów znajdujących się na terenie całego kraju.